Engjujt Shqipetare Forum/portal
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Shko poshtë
Anabel
Anabel
Fondatore Forumi
Fondatore Forumi
 <b>Gjinia</b> Gjinia : Female
<b>Shteti</b> Shteti : Greece
<b>Postime</b> Postime : 88355
<b>Anetaresuar</b> Anetaresuar : 22/01/2010
http://www.engjujtshqiptare.com/

Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje Empty Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje

Sat 25 Jan 2014 - 1:10
Filologia Anrila Spahia analizon efektet e gjuhës së përdorur që nga parlamentarët e deri tek adoleshentët në rrugë. Rrëfen se shqipja që përdoret sot është vrastare dhe prodhon ngjarje të dhimbshme e krime
Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje Ana%20foto
Anrila Spahia

Çdo fundviti mësojmë për shifra të frikshme të vrarësh në Shqipëri, si të kishte luftë. Mbetet jo plotësisht e shpjegueshme dilema në vret plumbi, apo mos vret më shumë gjuha në këtë vend.

Në datën 04.12.2013 një i ri 15-vjeçar i mori jetën bashkëmoshatarit të tij brenda ambienteve të një shkolle të mesme. Nuk ka ngjarje më të dhimbshme për një shoqëri sesa kjo.

Shkak ishin fjalët dhe gjuha fyese, përçmuese, agresive, tallëse. Kështu u tha. Vrau gjuha, pastaj plumbi. Vrau ajo që i kushtojmë rëndësi më pak se çdo gjëje. “E para ishte fjala”- ky postulat biblik, qysh se njerëzimi ekziston, na tregon për shenjtërinë e saj. Tashmë është realitet i pamohueshëm se në Shqipëri kryesisht mund të vritesh edhe për një fjalë goje.

Por, si ka mundësi që jemi kaq të ndjeshëm ndaj fjalës si dëgjues dhe njëkohësisht krejtësisht të papërgjegjshëm ndaj saj, si folës?! Edhe pse në mendësinë tonë popullore ndër shekuj kemi artikuluar se ajo, gjuha: “Kocka s’ka, por kocka thyen”; se ajo, gjuha:

“Është më e mprehtë se shpata”; se ajo, gjuha: “Vret më shumë se plumbi”. Në datën 04.12.2013 bashkë me kambanat e vdekjes ranë sërish për shoqërinë shqiptare edhe kambanat e alarmit:

“Larg gjuhës së urrejtjes!”. Po a pati veshë për t’i dëgjuar? Çdo gjë u harrua. Kambanat janë ende reminishencë semiotike e përçmimit edhe për fenë, ndryshe do të dinim së paku mësimet mbi faljen. S’mësuam kurrë as të falim. Edhe në atë rast, si në çdo rast postvdekjesh tragjike këtu, fatkeqësisht, nekropolitika asfiksoi reflektimin.

Në ditën e fjalës

Vetëm një ditë më pas, në datën 05.12.2013, në Kuvendin e Shqipërisë u zhvillua seanca plenare e radhës. Ngjarja natyrisht që mori vëmendjen e politikës.

Në atë seancë shumë më të shkurtër se zakonisht, nga një kërkim në procesverbalin e zbardhur, duke përjashtuar ndonjë fjalim të vetëm me tone mëmësie lidhur me temën, fjalët e përmendura më shumë ishin: krim/kriminel/kriminalitet 53 herë; armë 29 herë, dhunë 27 herë, Hitler 15 herë, dhe vinin pastaj me radhë: luftë, vrasje, armik, hakmarrje, banda, militarizim, agresor, tragjedi, depo, drogë etj.

Mjeti kryesor i komunikimit, shprehësi i vlerave dhe shpirtit të kombit që e përdor - gjuha - po na vret të gjithëve. Debatet e ashpra dhe aspak etike në parlament, ulja dhe poshtërimi i kundërshtarit, si misioni primar i gjuhës aty, urrejtja që vjen përmes stereotipeve dhe paragjykimeve, dhe kalimi i tyre direkt në media krijon destabilitet në paqen sociale dhe shoqërohet me pasoja katastrofale.

Nëse përfaqësuesit e politikës nuk moderojnë dot diskutimet e tyre, a ka forcë qytetari të përdorë filtra të tjerë mbrojtës? Po si të mbrohemi?

Si të mbrohen fëmijët, të rinjtë, opinioni nga gjuha e urrejtjes, shfaqja e së cilës në publik është formë e hapur e degradimit të politikës?

Është formë e hapur e nxitjes së agresionit. Urrejtja nuk ndërton, ajo shkatërron, sidomos në një vend të varfër si yni. Deformimi i unit të njerëzve me pushtet bën që jo vetëm të kërcënojnë njëri-tjetrin nga karriget e forcës, por po kërcënojnë edhe paqen tonë, ndërkohë që pushtetin ua kemi dhënë me detyrimin të mbrojnë jetët tona, fatet tona.

“Kur dola nga burgu dhe u nisa drejt portës së lirisë, e dija se, nëse nuk do të lija pas urrejtjen dhe helmin, edhe jashtë burgut do të isha përsëri i burgosur.” – tha Mandela. Në seancat e stërzgjatura të buxhetit, urrejtja dhe helmi fjalësor ishin dhurata e politikës për shqiptarët në festat e fundvitit 2013.

Në ditën e këngës

Ka njerëz sot që dëshmojnë se e nuk e duan edhe aq shumë komunikimin e kujdesshëm. I ashtuquajturi “Kriteri i Fischmann- it”: Kush flet? Me kë flet?, për një pjesë të madhe të shqipfolësve nuk ka shumë rëndësi. Sidomos te grupmosha e të rinjve.

Flasin me të gjithë njësoj, disa syresh edhe me gjuhën e rrugës, pavarësisht në i drejtohen shokut, mësuesit, prindit apo të panjohurve. Në ç’masë idiolekti - sjellja gjuhësore individuale - na tregon thelbin e personalitetit të njeriut?

Ekzistojnë njoftime të dhënash, konvencionesh, skemash dhe interpretimesh, që na lejojnë t’i shpjegojmë modelet e sjelljes shoqërore edhe përmes sjelljeve gjuhësore.

Ndaj, nëse do të kemi vëmendjen e duhur si shoqëri, nuk është krejtësisht e pamundur marrja e masave për shmangien e agresionit gjuhësor mes të rinjve, që ai të mos përshkallëzohet në agresion jetëmarrës. Të gjithë e njohim pasionin e adoleshentëve për këngët dhe për muzikën rep.

Por, a ka tagër t’i kontrollojë kush tekstet e atyre këngëve? Tekste të superklikuara në internet, ku mbizotërues është leksiku i rrugaçërisë dhe kërcënimit: “Nji - dy, e kom me ty, rri n’ven tat, bitch, mos u fry;/ tre-katër, t’gjymtoj me satër,/ kujdes llapen se ta pres motherfucker!/

Ej, prit, ça the? Me mu e ke? / Flet vena e shqiptarit, zemra e ushtarit...” (Përzgjedhur nga interneti, si teksti “më i arsyeshëm”, për të respektuar etikën e shkrimit.) Këtyre këngëve jo rrallë ndodh t’u jepet edhe hapësirë televizive prej disa medieve, në momente kulmimi të audiencës së të rinjve.

Edhe ndaj kësaj gjuhe, po aq sa nga gjuha e urrejtjes dhe rrugaçërisë politike, vetë të rinjtë dhe opinioni publik kanë nevojë për filtra mbrojtës. Gjuha jo vetëm pasqyron shoqërinë, por edhe e formon atë. Në një shoqëri si jona duhet të ekzistojnë rregulla rreptësisht të mirë caktuara, që të disiplinojnë marrëdhëniet njerëzore.

A ka lidhje gjuha me seksin?

Ndarja e njerëzve në gjini, natyrisht ka lidhje edhe me gjuhën. Komunikimin e ngjyros jo rrallë herë seksi.

Edhe pse gratë flasin më shumë, këndojnë më shumë, qajnë më shumë, e shprehin gëzimin më shumë, psherëtijnë më shumë, përdorin më shumë fjalë llastimi se burrat, sërish vriten më shumë se burrat. Edhe pse fjala e tyre nuk vret.

Ata, burrat, kanë të drejtë të përdorin fjalor vulgar në prani të grave, madje dhe të fëmijëve të tyre; fjalë banale e sharje të rënda, që ndjellin sherr dhe mospërmbajtje.

Mikromjediset e mjerimit dhe amoralitetit social në përgjithësi po depërtojnë lehtësisht edhe në familje. Fakt i pamohueshëm është që në kushte të tilla burrat po i vrasin gratë e tyre.

Dhimbshëm na ndodh sot, pas kaq vitesh civilizim, të ilustrojmë deformimin shoqëror dhe vrasjen edhe përmes Kanunit.

Por, po aq dhimbshëm, na bie të konstatojmë se edhe në atë shoqëri të egër, ku gruaja pas martese s’ishte asgjë më shumë se plaçkë, në malet ku vepronte ligji i tyre, jeta e saj ishte më e mbrojtur, se sa në vendin që ka përafruar legjislacionin me Bashkimin Europian.

“Grueja s’bjen në gjak - edhe me qillue se vret kënd/ Burri e blen mundin e t’jetuemt e grues, por jo jetën e saj.” (Kanuni i Dhandrris-nye njizetetetë). Me gjithë konotacionin negativ që ka shprehja “fjalë grash”, më mirë fjalë grash sesa t’ua presësh atyre fjalën e jetës.

Ligjvënësit të zbatojnë “kanunin”

Ne po vrasim dhe po vetëvritemi edhe duke përçudnuar identitetin tonë më të epërm - gjuhën. Po si t’ia bëjmë gjyqin vetes? Vetëgjyqësia nuk është thjesht një nocion që shënjon ushtrimin e së drejtës në kohën e kanuneve, as thjesht trashëgim vetëm i termit.

Madje, dënimi i parashikuar ligjor me gjobë ose burgim deri në tre muaj po tregon se nuk e frik dot vetëgjykuesin shqiptar.

Sa kohë në këtë vend s’ka ligj që e mbron gjuhën, gjithkush: politika, media, opinionbërësit publikë kryesisht, duhet të vetëgjykohet dhe, në rast shkeljeje, të paguajë “haraçin”. Në Rregulloren e Kuvendit, neni 62, thuhet se anëtarët e Kuvendit nuk duhet të përdorin gjuhë ofenduese dhe joparlamentare.

Po aty, në nen 65, thuhet se kur deputeti përdor fjalë fyese (sipas rasteve të parashikuara në Rregullore) masat disiplinore ndaj tij shoqërohen edhe me efekte financiare. E mira do të ishte që ligjvënësit të zbatonin “kanunin” e tyre dhe, nga starti i parë kuvendor më 20 janar, të mos na dëgjonin kurrë veshtët atë ç’na kanë dëgjuar deri më tash.

Por, edhe nëse do ta zbatonin Rregulloren që vetë kanë bërë, duke pranuar vetëndëshkimin financiar, ato lekë do të ishte mirë të përdoreshin për të hartuar politika gjithpërfshirëse gjuhësore, të domosdoshme në këtë vend po aq sa ajri i ndotur që thithim, dhe ushqimi i mjerë që hamë. shekulli.
Luan_Valikardi
Luan_Valikardi
Komplet
Komplet
 <b>Gjinia</b> Gjinia : Male
<b>Shteti</b> Shteti : Shqipëria
 <b>Mosha</b> Mosha : 38
<b>Postime</b> Postime : 21456
<b>Anetaresuar</b> Anetaresuar : 28/08/2010

Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje Empty Re: Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje

Sun 26 Jan 2014 - 20:18
Te vritej per nje fjale goje, do t'i thoshnim Europes cohu-cohu/ulu-ulu...

Por ka ikur ajo kohe burrash sot dhe mbijeton vetem genjeshtra!...

Qysh vriten per nje fjale goje dhe i bene krenar nje K-U-RR-V-E?!

Ju doni pushkatim e jo vrasje!...


Edituar për herë të fundit nga Luan_Valikardi në Sun 26 Jan 2014 - 22:55, edituar 2 herë gjithsej
Kushtrimi4
Kushtrimi4
Komplet
Komplet
 <b>Gjinia</b> Gjinia : Male
<b>Shteti</b> Shteti : Shqipëria
<b>Postime</b> Postime : 19845
<b>Hobi</b> Hobi : fudball
 <b>Vendndodhja</b> Vendndodhja : linc ne austri
<b>Anetaresuar</b> Anetaresuar : 15/01/2011

Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje Empty Re: Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje

Sun 26 Jan 2014 - 21:16
primitivizmi ende preznet ne shoqerin shiptare
Sponsored content

Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje Empty Re: Në Shqipëri vritesh edhe për një fjalë goje

Mbrapsht në krye
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi