Shkencëtarët afër parashikimit të tërmeteve

Mundësia për të parashikuar tërmetet e cunamet mund të bëjë të mundur shpëtimin e miliona jetë njerëzish, por shkencëtarët nuk kanë gjetur akoma një mënyrë për t′i parashikuar shumë kohë, para se të ndodhin. Por kjo mund të ndryshojë së shpejti.

Një ekip i drejtuar nga fizikanti Raul Baragiola nga Univeristeti i Virxhinas ka demonstruar se nga shkërmoqja e gurëve përpara dhe gjatë një tërmeti prodhon ozon. Prania e molekulave të ozonit pranë sipërfaqes së tokës mund të shpjegojë shumë fenomene fizike, po ashtu si edhe sjellja e disa kafshëve.
"Ka të dhëna, që mund të jenë të vërteta, ose jo, se kafshët mund të parashikojnë një tërmet përpara se ai të ndodhë", thotë Raul Baragiola, profesor i fizikës inxhinierike në Universitetin e Virxhinias.

Lidhjet e sjelljeve të çuditshme të kafshëve përpara tërmeteve datojnë që në kohët e lashta, por paparashikueshmëria e tërmeteve së bashku me vështirësinë e simulimit të tyre në një laborator e ka bërë të vështirë vërtetimin e kësaj teze.

Një zhvillim pozitiv ishte ai i vitit 2009, kur biologu Rachel A. Grant nga Universiteti Britanik Open, ishte duke studiuar çiftëzimin në një koloni bretkosash në Itali, ndërkohë që një tërmet me magnitudë 6.3 godit veri-lindjen e Romës, më pak se 100 km larg nga vendi, ku Grant ishte duke bërë studimin.

Pesë ditë përpara lëkundjeve sizmike, pothuajse të gjithë meshkujt braktisën koloninë, gjë është anormale në sjelljen e tyre, sepse ishte fillimi i periudhës së çiftëzimit. Tre ditë përpara tërmetit procesi i çiftëzimit u ndörpre dhe në koloni nuk ndodhi asgjë edhe një javë pas rënies së tërmetit. "Zbulimet tona sugjerojnë se bretkosat janë në gjendje të parashikojnë lëkundjet sizmike, pasi para se ato të ndodhin, lëshohen disa gazra, që ndikojnë tek sjellja e brektosave, ndaj ato duhen përdorur si një sistem paralajmërimi ndaj tërmeteve," tha Grant për BBC, pak kohë pas ndodhi tërmeti.