Nga vjen Skënderbeu, Kastriotët dhe origjina etnike e tyre

1
Për herë të parë në histori, Kastriotët përmenden në 2 shtator të vitit 1368, në një dokument raguzian të shkruar në Vlorë, në gjuhën sllave nga përfaqësuesit më në zë të këtij despotati (principate). Në këtë vit, princi i Vlorës, Aleksandër Komnen Aseni, përfaqësuesi i një familjeje sllave (bullgaro-serbe), i kërkoi Republikës së Raguzës, Dubrovnikut të sotëm, titullin e qytetarit të nderit. Për këtë qëllim duhej bërë betimi ndaj Raguzës dhe Aleksandri me 15 bashkëpunëtorët e tij të afërt nënshkruan aktin e besnikërisë. Ky dokument u shkrua në Kalanë e Kaninës, në prani të përfaqësuesit raguzian Nikolla Kabuziç.

Në një pasazh të këtij dokumenti thuhet shprehimisht: "Prodan vojvoda dhe Mikleushi, qefalia i Vlorës Branilo dhe qefalia i Kaninës Kastrioti, Raici oborrmbajtësi, ujega Stavileci, Stamati dhe Obradi gjykatës, dhe Zgure Dukagjini, Smokua, Kostandin Shurboviqi, Borishi, Gruboj, përkthyesi, Radivoj dhe Bgoj……, logofeti i Aleksandrit, zotit të Vlorës dhe Kaninës, Gjorica. (Mustafa Kruja, Antologji historike, 2001). E publikuar për herë të parë në vitin 1868, kjo dëshmi e shekullit të XIV i ndau historianët në dy grupe, duke i futur në një debat pa fund dhe në interpretime subjektive. Njëri grup i përbërë nga historianët: Hop, Han dhe Makushef e lexonin dhe e interpretonin këtë dokument si të tillë: "vojvoda Prodan, qefalia i Vlorës Mikleushi dhe qefalia i Kaninës Branilo Kastrioti". Duke u nisur nga emri sllav Branilo ata mendonin se kastriotët kishin origjinë sllave. Ndërsa grupi tjetër i përbërë nga historianët: Falmerajer, Prizani, Shuflai, Thalloczy, Jeriçek dhe Mustafa Kruja, duke u mbështetur në leximin e dokumentit sipas formës origjinale, mendonin se Kastriotët ishin me origjinë shqiptare. Mendimin e tij ky grup e mbështeste në dy fakte: Së pari, Braniloja dhe Kastrioti sipas dokumentit ishin dy njerëz të ndryshëm dhe së dyti, n. q. s dokumenti kishte pasaktësi dhe se Branilo dhe Kastriot ishin i njëjti person (Branilo Kastrioti), kjo nuk do të thoshte asgjë, sepse shqiptarët gjithmonë kanë mbajtur sipas traditës emra të huaj, sikurse ndodh edhe sot. Duke vazhduar më tej idenë M. Kruja aludonte qysh në vitet 1930, se Branilo ose Branilac në sllavisht do të thotë mbrojtës. Pra, sipas tij, Kastrioti i përmendur në dokumentin e mësipërm nuk ishte veçse kështjellari i Kaninës domethënë mbrojtësi i saj, ashtu siç lexohet në përkthimin e mësipërm të këtij dokumenti. Kështu familja e Kastriotëve del në analet e historisë për herë të parë me këtë kështjellar të Kaninës. Ndërkohë që, për pasardhësit e tjerë të Kastriotëve kemi të dhëna nga dy autorë të shekullit XV, si Gjon Muzaka dhe Andrea Engjëlli. Gjon Muzaka që kishte lidhje krushqie me Kastriotët, thotë në shkrimet e veta se, i pari i Kastriotëve ishte Pali, i cili zotëronte në Mat dy fshatra: Sinjën dhe Gardhin e Poshtëm. Si pasardhës i drejtpërdrejtë i tij ishte Gjoni, i ati i Heroit tonë Kombëtar, Gjergjit. Ndërsa Andrea Engjëlli përfaqësues i familjes bashkëkohëse të Skënderbeut, Engjëllorëve të Drishtit, në gjenealogjinë e shkruar prej tij na jep një listë të familjes së Kastriotëve, ku si paraardhës të parë të tyre na jep Kostandinin, nga i cili rridhnin Gjergji, dhe më pas Gjoni, i ati i Skënderbeut. Duke u mbështetur në këto të dhëna, Mustafa Kruja tek libri i tij "Antologji historike", u përpoq që t’i plotësonte këto dëshmi duke formuluar këtë ide, e cila përsëri mbetet hipotetike. Sipas tij, pas kështjellarit të Kaninës, emrin e të cilit nuk e dimë, vjen Kostandini, i cili ishte një tjetër Kastriot, kushëri ose vëlla i tij. Pas këtij vjen Pali dhe si pasardhës i tij Gjoni. Të tjerë historianë, kryesisht të huaj kanë hedhur edhe hipoteza, të cilat kanë mbetur edhe sot si të tilla. Kështu Thalloczy pa e vazhduar më tej idenë e tij mendonte se Kastriot është emër me origjinë greke që do të thotë qytetar. Ndërsa mesjetologu i njohur Milan Shuflai hodhi një ide tjetër në veprën e tij “Serbët dhe shqiptarët”. Midis të tjerave ai thotë se Kastriotët, Topiajt dhe Balshajt ishin kalorës të fuqishëm, që i përkisnin një race trupmadhe dinarike, por pa përcaktuar në ishin serbë apo shqiptarë.

2
Të dhënat e sakta historike nisin me dëshmitë dhe dokumentet për Gjon Kastriotin, i cili e nisi ngjitjen e pushtetit në momentin kur turqit u dhanë goditjet e para familjeve dhe principatave të fuqishme shqiptare, siç ishin Balshajt dhe Topiajt, në vitet 1385-1389.

Diku pas vitit 1385, nis edhe ngjitja e Gjon Kastriotit, i cili nga një feudal i vogël, vasal ndoshta i Balshajve, Topiajve, Dukagjinëve apo ndonjë familjeje tjetër feudale, shndërrohet në një zotëri të fuqishëm. Në fillim të viteve 1400, Gjoni kishte krijuar një principatë, e cila arriti fuqizimin më të madh në dy dhjetëvjeçarët e parë të shekullit XV. Ajo shtrihej në veri deri në afërsi të Drinit në kufij me Dukagjinët, në jug deri afër Shkumbinit në kufij me Arianitët, në perëndim kufizohej me zotërimet e Venedikut, ku kishte edhe një dalje në det, siç ishte skela e Shufadasë në grykëderdhjen e lumit Mat. Në lindje principata shtrihej deri në rrethinat e Gostivarit (Historia e Shqipërisë, 1994, f. 50) dhe kufizohej me zotërimet e vjehrrit të Gjonit që banonte në krahinën e Pollogut. Pikërisht në këtë pikë do të ndalemi, sepse pothuajse ajo ka mbetur e errët.

Të gjitha burimet historike nuk e theksojnë origjinën etnike të nënës së Skënderbeut, Vojsava Kastriotit. Biografi i parë i Skënderbeut, Barleti, thotë: "Gruaja e Gjonit e kishte emrin Vojsavë, të cilën e bënin jo të padenjë për atë burrë, me një anë i ati shumë fisnik, princi i Tribalëve dhe me një anë tjetër bukuria, sjellja dhe shpirti i saj i lartë përmbi natyrën e femrës. (M. Barleti, Historia e Skënderbeut, f. 64). Edhe bashkëkohësi tjetër i Skënderbeut, Gjon Muzaka, thekson: "Dhe për më tepër ta dini se zoti Gjon Kastrioti, i ati Zot i Skënderbeut, pati për grua zonjën Vojsava Tribalda, me të cilën bëri katër djem dhe pesë vajza". (Gj. Muzaka, Memorie, Tiranë, 1996, f. 44). Ndërsa në një pasazh tjetër të po kësaj vepre, po ky autor thekson: “Zonja Vojsava Tribalda rridhte nga një fis i mirë”. Ndërkohë që është e çuditshme se këta autorë nuk theksojnë origjinën e huaj të familjes Tribalda. Ndërsa profesori i Sorbonës, Abas Ermenji, në librin e tij “Vendi që zë Skënderbeu në historinë e Shqipërisë”, botim i vitit 1996, f. 26, mendon se kjo familje ka qenë shqiptare, për arsyen se ajo vazhdonte martesat me dyer shqiptare. Këtu ky autor ka të drejtë, sepse Gjon Muzaka thotë në “gjenealogjinë” e tij se e ëma e Vojsavës ishte nga Muzakajt, megjithëse njihet tradita mesjetare e martesave të familjeve fisnike shqiptare me familje fisnike të huaja, si: bizantine, greke, serbe, napolitane, italiane, frënge etj.

Ato kishin karakter politik dhe u shërbenin aleancave ndërshtetërore. Të gjithë dinastët katolikë shqiptarë, shkruan Milan Shuflai tek “Serbët dhe shqiptarët”, ishin në lidhje farefisnie me familjet princore ortodokse të Balshajve, Lazareviçëve, Brankoviçëve, Cernojeviçëve, Zharkoviçëve, si dhe me perandorët bizantinë. Martesat e shqiptarëve me sllavët ishin bërë traditë përpara Kastriotëve për fisnikërinë shqiptare. Kështu, mund të përmendim se Gjergji I Balsha ishte martuar me Teodorën, mbesën e Car Stefan Dushanit (Serbët dhe shqiptarët, f. 134). Gjergji II Balsha ishte martuar me Lenën, vajzën e princit serb Llazarit, Gjergj Topia ishte martuar me motrën e sundimtarit serb të Kosovës, Vuk Brankoviçit (po aty, f. 133), ndërsa Mërksha Zharkoviçi, princi serb, u martua me Rugina Balshën, vajzën e Balshës II dhe Komita Muzakës.

Gjon Kastrioti u martua me Vojsava Tribaldën, me të cilën lindi nëntë fëmijë, nga të cilët katër ishin djem e pesë vajza. Kronisti Gjon Muzaka tek vepra e tij "Historia e shtëpisë Muzaka", thekson se i pari i fëmijëve ishte Reposhi. Ai u bë murg dhe vdiq në vitin 1431 në manastirin e Hilandarit në Malin e Shenjtë, në Greqi. I dyti i djemve ishte Stanishi, i treti Kostandini dhe i katërti Gjergji. Të tre këta djem u përfshinë në sistemin e Devshirmesë, duke u marrë peng nga Sulltani. Stanishi do të bëhej një nga bashkëpunëtorët më të afërt të Gjergj Kastriotit, në luftën 25-vjeçare shqiptaro-turke të shekullit XV. Kostandini u martua me një zonjë turke dhe nga kjo lidhje lindi Hamzai, "djali plëngprishës". Nga vajzat e Gjonit dhe Vojsavës përmenden: Maria, e cila u martua me Stefan Cernojeviçin, princin e Malit të zi, Jella, e cila u martua me princin Gjin Muzaka, e treta Angjelina u martua me Vladan Arianitin, vëllain e Gjergj Arianitit. Më pas vjen Vlajka, e cila sipas Muzakës, u martua me Pal Stres Balshën dhe së fundi Mamica, e cila u martua me Muzakë Topinë. Martesat e Kastriotëve vazhduan edhe në Itali me largimin e Mamicës dhe Gjonit të ri, pas vdekjes së Gjergj Kastriotit në vitin 1468.

3
Dëshmitë e historianëve të huaj, të cilët mundohen të hamendësojnë se Skënderbeu kishte origjinë sllave ose greke, bien poshtë nga dëshmitë e historianëve bashkëkohës të Heroit. Kështu, mund të përmenden autorët shqiptarë të shekujve XV-XVI, si Gjon Muzaka, Marin Barleti, kronisti raguzian Pietro Lukari, të cilët dëshmojnë për origjinën shqiptare të Kastriotëve, ndërkohë që këtë problem e zgjidhi vetë Skënderbeu. Kështu, në letrën që ai i dërgon princit të Tarentit, Xhovani Antonio Orsinit, në 31 tetor të vitit 1460, Skënderbeu pohon origjinën e tij shqiptare. Botimi i këtij dokumenti e mbylli përgjithmonë këtë debat, duke vërtetuar plotësisht origjinën shqiptare të Kastriotëve.
Autori:Ilirian Gjika

U futa sot ne forumin tuaj dhe ju pergezoj per punen e bere. Do doja tju pyesja se cili eshte autori i ketij shkrimi, se sipas mendimit tim pas cdo postimi eshte e rregullt te vendoset emri i autorit.
Mendoj se eshte e drejta e cdo njeriu qe ta mbroje punen e tij intelektuale.
me respekt
Ilirjan Gjika, autor i ketij shkrimi.

I nderuar Ilirian kerkojme ndjese per gabimin qe esht bere shkrimi u rregullua nga une dhe nje lutje per secilin qe hap tema te shkruaj e autorin e saj ne fund,Ilirjan Gjika mire se erdhet ne kete forum e qendrim te kendshem ju uroj ne vazhdim

ilirjan gjika shkruajti:U futa sot ne forumin tuaj dhe ju pergezoj per punen e bere. Do doja tju pyesja se cili eshte autori i ketij shkrimi, se sipas mendimit tim pas cdo postimi eshte e rregullt te vendoset emri i autorit.
Mendoj se eshte e drejta e cdo njeriu qe ta mbroje punen e tij intelektuale.
me respekt
Ilirjan Gjika, autor i ketij shkrimi.

Keni shumë të drejtë z. Ilirian Gjika, burimi i këtij informacioni nuk kishte të dhënën e kërkuar.
Disa shkrime ndodhen në këtë gjëndje për fakt të vetë burimit të tyre.
Me respekt Luan Valikardi.

Un mendoj se nuk ka te bej fare origjina e Skenderbeut,,me ate c´far Skenderbeu ka qen dhe esht.

Egziton nje Shpirt,,nje Shqiponj,qe esht Zot i Qenjes Shqiptare,,
dhe sa her qe te jet e nevojshme,,Ajo Shqipon zgjedh Djemt shqiptar,,dhe ju futet ne Gjoks,,dhe behen te Gjith Gjergj Kastriota!!

esht shpirti i qenjes Shqiptare,,ai qe e ben njeriun te pa thyshem! e ben te ndjehet Zot,,sepse nje shqiptar qe Arrin te behet 100% shqiptar,,do te thot se do te jet figura me karizmatike e botes,,dhe shembull heroik ne gjith boten,,por se pari duhet te behesh 100% shqiptar,,dhe te kesh edhe nje arsye te madhe per kte.

sepse 100% shqiptar,,esht vetem shpirti Shqiptar,,i cili futet ne gjokset e djemve shqiptar,,vetem ne momentet,,qe i thon asaj fjales,,po me del shpirti,,vetem at´her kur te gjith te mendojn se shqiptaret vdiqen,,vetem at´her vjen ai shpirt,,per tju treguar qe Shqiptaret jan te pa vdekshem,,dhe te pa prekshem!!

Ilmi VELIU, PHD candidate

PAS 600 VITESH, EDHE VETË SHQIPTARËT E NËNËS SHQIPËRI NUK JËNË TË SIGURTË PËR ORIGJINËN E GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU

Një përgjigje shumë e shkurtër për shqiptarët, në lidhje me teoritë e historianit austriak Oliver Schmitt.


Të gjithë historianët që janë marrë, e qe edhe sot merren me studimin e periudhës së Skënderbeut, jënë të ndarë në katër kampe.
1.Grupi i historianëve allvo-ortodoks që mundohen, me falsifikime, ta prezentojnë Skënderbeun ortodoks me origjinë sllave.

2.Grupi i historianëve evro-katolik që pranojnë se ai ishte shqiptarë, por që mundohen ta prezentojnë atë si një njeri që u kthye në Shqipëri të mbrojë katolicizmin, shtetet katolike të Italisë e Evropës dhe jo mëmëdheun e tij-Shqipërinë.

3.Grupi i tretë është ai i historianëve myslimanë,(turqë) që pajtohen me grupin e dytë, dhe jënë poashtu të mendimit, se ai erdhi në Ballkan të luftoi Islamin dhe të mbrojë katolicizmin, dhe

4.Grupi i katër është ai i historianëve shqiptarë, qofshin të krishterë apo myslimanë që jënë shumë këmbngulës në mendimin e tyre se ai nuk ishte i interesuar të luftojë kundër, e as të mbrojë ndonjë fe, por ishte i interesuar të luftojë vetëm për të mbrojtur tokat arbërore, dhe asnjëherë nuk ka bërë dallim të popullit të tij në baza fetare, edhepse popullata shqiptare po edhe vetë ushtria e tij përbëheshin nga të tri fetë e atëhershme në Shqipëri.

Oliver Schmit, edhepse historian shumë i mirë, i takon grupit të dytë të historianëve, sepse ai vetë është katolik dhe në studimet e tij mundohet që Skënderbeun ta paraqisë më katolik se vetë Papa, njëlloj si që e ka paraqitur edhe vetë Fan Noli. Librin e tij nuk e kamë pasur në dorë por ja se çka thotë ai në kumtesën e tij në simpoziumin kushtuar 600 vjetorit të lindjes së Skënderbeut në Shkup, ku historianët shqiptarë aspakë nuk e hapen gojen që ta kundërshtojnë (ose nuk e kuptuan) sepse atë e kishte thënë një evropjan dhe kur evropjanët kanë vendosur diçka për shqiptarët, përherë kanë qenë në të drjetë dhe shqiptarët e ngratë nuk e kanë hapur më gojën.

Këto ditët e fundit, pas aktualizimit të librit të Schmitit, prita ndonjë reagim nga “treshi i madh” i historianëve shqiptarë, këtu në Maqedoni, të cilët vazhdimisht e kanë marrë fjalën në të gjitha akademitë solemne kushtuar këtij kolosi, dhe asnjëherë nuk kanë thënë diç të re, por vetëm e kanë ripërsëritur atë që ka thënë Fan Noli. Ata edhe nuk kanë faj sepse që të tre jënë studjues të LNC dhe nuk kanë kohë që të merren edhe me periudhën e Skënderbeut sepse ajo i takon Historisë së Mesjetës.

Schmitt thotë se Skënderbeu nga shtetet evropiane, sidomos ata italiane, pranoi rolin që të jetë udhëheqës i rezistencës krishtere në Ballkan dhe në vitin 1463 si kryqmbajtës i Papa Piut, i dha kahje politikës së tij drejt Italisë dhe botës katolike. Ai gjithnji afrohej kah Evropa katolike, duke lënë pas tij ortodoksizmin që e karakterizoi rininë e tij. Papa Kalisti i III dhe priftërinjtë e shumtë katolik, e ndihmuan luftën e Skënderbeut në mbrojtjen e fesë katolike në Ballkan, dhe nuk e përmend thënien e Skënderbeut, kur ai u kthye nga vizita e shteteve italjane dhe Papës, “... më parë do të kisha luftuar kundër Papës dhe atyre priftërinjëve të poshtër se sa kundër sulltanit”, ku tregohet kjartë se ata vazhdimisht e gënjyen Skënderbeun dhe asnjëherë nuk e ndihmuan. Schmitti edhe nuk ka faj sepse mbështetet në dokumentet falco të lëshuara nga Papa dhe shtetet katolike italjane, kinse për ndihmën e madhe që ata i kanë dërguar Skënderbeut në ushtri, armatime dhe të holla, të cilat ndihma kanë mbetur vetëm në letër dhe asnjëherë nuk arritën në Shqipëri. Schmitt duhet ta dijë se shtetet italjane nuk ishin aq shumë të interesuara që Shqipëria të mbetej nën sundimin e Skënderbeut, sepse, edhe para ardhjes së tij po edhe në kohën e tij pjesë të ndryshme të Shqipërisë ishin nën sundimin e italjanëve, dhe se Skënderbeu u kujdes edhe për qytetet shqiptare që ishin nën Venedikun, deri në ditët e fundit. Poashtu Schmitt duhet ta gjejë dhe publikojë marrëveshjen e sulltait me shtetet italjane, që ata ta furnizonin ushtrinë osmane gjatë rrethimeve të Krujës. Kur Skënderbeu kërkoi ndihmë nga Venediku, ai i tha se nuk kishte mundësi ta thyente marrëveshjen që kishte më sulltanin. Po të mos e furnizonin me ushqime ushtrinë osmane, italjanët, me siguri se ajo nuk do të ishte në gjendje ta mbante të rrethuar Krujën aqë kohë të gjatë.

Në vazhdim Schmitt harron atë që thotë në fillim se Skënderbeun e mbanin gjallë ndihmët italjane, dhe i akuzon pastaj ata se nuk e ndihmuan që ai tu bënte ballë osmanlinjëve në vitin 1466-67 duke thënë se “....gjendja politike jostabile, në Evropën Jugore dhe Perëndimore, bënë që intervenimi i madh ushtarak, i shteteve katolike, të jetë shumë i vështirë”. E vërteta është se Evropa aspakë nuk e luajti veshin dhe shtetet italjane nuk mund të binin në ujdi se kujt do ti takonte Shqipëria nëse osmanëlinjët do të thyheshin dhe tërhiqeshin para ushtrisë kryqtare të Evropës.

Schmitt e kundërshton edhe Hasan Kaleshin “.....i cili e ka cekur teorinë se pushtimi osmanë ka mbrojtur shqiptarët nga ndikimi gjuhësorë e kulturorë grek dhe sllav, dhe ka ruajtr gjuhën shqipe” duke thënë se sllavët që ishin nën Osmanët vazhduan ta flisnin gjuhën e tyre dhe nuk u asimiluan, por nuk e din dhe nuk është i informuar se të gjithë shqiptarët ortodoks të Rekës së Epërme dhe të Poshtme në Maqedoni sot deklarohen si maqedonë dhe gjeneratat e reja aspak nuk e flasin shqipen, edhepse pleqtë që janë në fshat, aspak nuk e flasin maqedonishten. Pastai edhe shqiptarët ortodoks të Camërisë Zarës që jënë asimiluar krejtësisht.

Schmitt e akuzon edhe Pal Engjëllin, duke thënë se ai kërkoi nga Skënderbeu të prezentohej si Pirro i Epirit ose si Leka i Madh dhe se Pal Engjëlli e ka bindur që të mbante në kokë përkrenaren e famshme që e ka pasur Leka në fillim, pas tij Pirro dhe në fund Skënderbeu.

Por, Schmitt e din se Skënderbeu ka qenë njeri shumë i shkolluar, ka folur dhe shkruar disa gjuhë të atëhershme dhe mendoj se ai e ka ditur se është pasardhës i Lekës së Madh, që ishte me origjinë nga fisi ilir i Makedhonëve dhe se nëna e tij Olimbia ishte me origjinë nga shteti tjetër ilir Epiri. Kështu që vetë ka deklaruar se është trashigimtar i Lekës e Pirros dhe traditave iliro-maqedono-epirote pa i thënë Pal Engjëlli, dhe është shpallur mbret jo vetëm i Arbërisë por edhe i Epirit e Maqedonisë.

Rreth emrit dhe origjinës së Skënderbeut, babait të tij Gjonit, nënës Voisavës, motrave dhe vëllezërive të tij, kanë shkruar shumë autorë të huaj po edhe shqiptarë. Autorët me origjinë sllave jënë munduar që origjinën e familjes së Kastriotëve ta paraqisin me origjinë sllave, duke u bazuar vetëm në emrat e tyre ortodoksë dhe jo në ndonjë dokument të shkruar arkivorë. Unë ende nuk e kamë pasur në dorë librin e Schmitt-it, por kam lexuar reagimet e shumta se si ai ka shkruar për emrin dhe origjinën e babait të Skënderbeut Gjonit. Thuhet se ai paska publikuar një dokument ku Gjoni paraqitet me emrin Ivan që sipas mendimit të Schmitit është emër sllav, kurse sipas mendimit të shkencëtarëve të mirfilltë, asnjë emër nuk është argument për të përcaktuar origjinën etnike të një personi. Unë e njoh personalisht historianin nga Austria, kam ndejtur disa herë me te në Shkup e Tiranë, dhe kamë mendim shumë të mirë për atë, dhe nëse ai ka publikuar ndonjë dokumënt ku emri i Gjonit është i shkruar si Ivan Kastrioti nuk do të thotë se u përmbys bota. Ai vetëm ka publikuar një dokument të cilin na shqiptarët e ngratë duhet ta verifikojmë dhe të shohim se prej ku është, kush e ka lëshuar, a është origjinal, cila është prapavija e atij dokumenti et.etj.

Po edhe nëse ai vetë mendon se, vetëm në baz të një dokumenti, ku emri i Gjonit paraqitet si Ivan, se ai ishte me origjinë sllave, mund të jetë mendimi i tij personal, dhe unë jamë shumë i sigurtë se nuk ka asnjë dokumënt ku Gjoni apo dikush nga familja e tij është deklaruar se ka origjinë sllave. Emri i Gjon Kastriotit po edhe i Gjon Muzakës në të gjitha dokumentet latine është i shkruar si ”Giovani” kurse në dokumentet osmane si “Juvan” (Juvan ili – tokat e Gjonit) dhe në dokumentet slave (staroslovenski jazik) si Ivan. Ose emri i Gjergj Kastriotit në dokumentet latine si Georgius, dokumentet osmane Iskender dhe dokumentet slave si Djuradj, ose maqedonët e shënojna si Gjorgjija. Ja edhe disa shembuj tjerë:

Janush Huniadi (Gjon Huniadi, osmanisht)

Juvan Kastrioti(Gjon Kastrioti, osmanisht)

Juvan Ili (Tokat e Juvanit-Gjonit, osmanisht)

Georgius Castriotius (Gjergj Kastrioti, latinisht)

Giovanni Musachi (Gjon Muzaka, latinisht)

Juvan Musaki (Gjon Muzaka, osmanisht

Georgius Balsha (Gjon Balsha, latinisht)

Giovani Kastrioti (Gjon Kastrioti, latinisht)

Djuradj Kastriot (Gjergj Kastrioti-slavisht nga Cirkoviq)

Vetëm teoria sllave mundohet që përmes emrave ortodoksë të vërtetoi se të gjithë personat që kanë poseduar ksi emrash, kanë qenë serbë ose maqedonë, gjë që është shumë gabim. Por, historiografia sllave nuk ka se ku të kapet, dhe populli thotë: “...ai që është në rrezik të mbytet kapet edhe për fije të kashtës”.

Nuk di se kujt kombi do ti takonte Isau tek myslimanët, Jezui, Isus, Gjizes te të krishterët. Edhe sot në Shqipëri hasen emra ortodoksë; Jovan, Ivan, Mojsi, Todor, Mate e shumë e shumë emra tjerë që i përdorin edhe sllavët por nuk do të thotë se ata jënë sllavë. Ose ata që mbajnë emrat mysliman; Hasan, Hysen, Adem, Ibrahim, sipas logjikës sllave duhet ti shpallim arabë ose turqë. Kështu edhe ka vepruar Serbia pas Kongresit të Berlinit, 1878, kur të gjithë shqiptarët që kanë jetuar në mes të Preshevës e Nishit i ka shpallur si turqë, dhe në emër të asajë se bënë spastrimin e turqëve nga Ballkani, i ka vrarë masakruar dhe shpërngulur shqiptarët nga këto troje. Edhe sot në Prishtinë eksiston “Mëhalla e Muhaxhirëve” të ardhur në atë kohë nga Toplica, Leskovci, Nishi e Vranja.

Emra që jënë vetëm të sojit sllav dhe mund të interpretohen vetëm nëpërmes të gjuhës sllave përfundojnë me “mir” dhe “sllav” e të cilat emra nuk i perdor asnjë popull tjetër me përjashtim të popullit sllav. Ja disa shembuj: Dragosllav, Mirosllav, Serbosllav, Svetislav, Jugosllav, Miomir, Lubomir, Dragomir, Svetomir, Slavomir, Vlladimir, etj, etj.

Gjon Muzaka (Giovani Muzachi) që ridhte nga familja e Skënderbeut dhe që shkruajti një histori për gjeanologjinë e familjes së tij, thotë se Skënderbeu ishte i lindur në Has të Prizrenit, dhe Hasi i Prizrenit gjindet në Kosovë. Historianët e mëhershëm të të gjitha trojeve shqiptare e kanë përmendur vetëm atë, se ai ishte lindur në Has, dhe nuk e kanë potencuar se është fjala për Hasin e Prizrenit në Kosovë dhe jo pjesën e Hasit në Shqipëri. Se si u bë Prizreni kryeqytet i Principatës së Kastriotëve, e ka skjaruar historiani nga Universiteti i Shkupit, Prof, Dr.Boban Petrevski, në një kumtesë të tij, që e lexoi në simpoziumin e Shkupit kushtuar 600 vjetorit të lindjes së Skënderbeut më 2005. Ai duke u munduar të vej në dyshim origjinën shqiptare të Skënderbeut nga nëna, pa dashje, ka zbuluar të dhëna shumë të vlefshme në dobi të shqiptarëve, dhe na sjellë një dokumet ku vërtetohet se nëna e Skënderbeut –Voisava, e që ky emër në sllavishten e vjetër mund të lexohet edhe si Vjosana, ishte e bija e një feudali dhe sundimtari të Pollogut, me emrin Gerguri, tokat e të cilit shtriheshin nga Pollogu e deri në Prizren. Ai thotë se Gërguri ka sunduar me Pollogun menjiherë pas vdekjes së Car Dushanit dhe coptimit të Perandorisë së tij, nga i cili teritor dolën edhe principata tjera shqiptare si ajo e Gropajve në Ohër, Ballshajve rreth Shkodrës,Topiajt, Muzakajt, Arianitët etj.

Se nëna e Skënderbeut ishte bijë nga Pollogu, e thotë edhe Barleti e Gjon Muzaka, por Barleti gabon kur thotë se babai i sajë ishte nga një familje shumë e njohur e Tribalëve të Pollogut, sepse Tribalët kanë qenë pjesë e fisit të Thrrakasve që kanë jetuar në mes të Bullgarisë dhe Rumanisë së sotme, dhe nuk kanë pasur mundësi të shtriheshin deri në Polog, teritor i cili i ka takuar Dardanisë Ilire me qendër Skupin, dhe jo Tribalëve. Gabimin që e bënë Barleti e përmirson Boban Petreski, i cili zbulimin më të madh e bënë aty ku vërteton se fjala “Tribalda” nuk ka të bëjë me emrin e Tribalëve por është mbiemri personal i sajë. Dhe unë aty për aty, gjatë diskutimit, e binda se ky mbiemër ka lidhje vetëm me gjuhën shqipe, dhe nëse e zbërthejmë, do të fitojmë numrin tre në gjininë femërore dhe fjalën balta dmth, “Tri Balta”, që ka për kuptim tokën e lagët. Ksi emra vendesh takojmë në të gjitha tokat shqiptare; Te Balta, Tri Baltat, Balta e Madhe, Rruga e Baltës, etj. Pastaj emri i babait të sajë poashtu është i gjuhës shqipe, Gerguri që edhe sotë përdoret tek shqiptarët si emër:Guraz, Gurit, Guramadh, dhe si mbiemër Guri; Gjergj Guri, Pjetër Guri, etj. Ka mundësi që ky të jetë vetëm një emër “Gergur” por ka mundësi që të jetë emër dhe mbiemër, “Ger - Guri” ose “Gjergj Guri” mvaret se kush si e lexon dhe si e interpreton.

Sipas burimit që ka publikuar Petreski, del se Gerguri nuk kishte djalë dhe tokat e tij i kanë takuar të bijës Voisavës dhe dhëndrrit Gjon Kastriotit (Giovani Kastriotis ). Ky ishte shkaku që Gjoni nga një princ shmë i vogël i zgjëroi tokat e tij deri në Pollog dhe per kryeqytet të principatës së ti bëni Prizrenin, ku edhe u lind Gjergj Kastrioti. Kjo është sa i takon origjinës së nënës së Skënderbeut, të cilën gjë duhet ta dinë historianët sllav, që thonë se nëna e Skënderbeut ishte me origjinë sllave, po edhe disa shqiptarë që nuk duan të jenë shumë të sigurtë në origjinën e Skënderbeut, si Sabri Godo, Ali Aliu, Mahmut Hysa e ca të tjerë që për zanatë nuk e kanë historinë por Gjuhë e Letërsinë, dhe meqë u jënë shterur idetë në drejtimin e tyre, kanë provuar edhe pakë histori duke keqinterpretuar fjalët që kanë thënë të tjerët.

Jam i sigurtë se Oliver Shmit nuk i ka pasur në dorë një numër të madh burimesh osmane të cilat plotësishtë dhe pa asnjë hamendje vërtetojnë origjinën shqiptare të Skënderbeut dhe familjes së tij. Shihet se Schmitt është bazuar vetëm në burimet latine; dhe burimet latine shpesh japin informata të rreme, me qëllim që në atë kohë të arsyetoheshinn para botës së krishterë për tradhëtinë që i bënë Skënderbeut të cilin e kishin shpallur “Atleta Kristi”.

1.Oruç Bin Adil Vepra e tij ëahtë “Tevari el Osman”, faqe 96, nuk e prmend Rumelinë, si që quhej pjesa evropjane e Perandorisë Osmane por e potencon shumë kjartë se sulltani shkoi të luftonte kundër Iskendert në tokat shqiptare,(arnavud vilajeti) Faqe 121 thotë se “Sulltan Murati II dërgoi akinxhijtë kundër vilajetit të shqiptarëve dhe pushtoi kështjellën e Sfetigradit.. Sundimtari i tyre, Skender shqiptari, u arratis…”. Në origjinal është “Arnavud Iskender beg” ku potencohet shumë kjartë se Iskenderi, ishte shqiptar dhe sundimtarë i shqiptarëve. Në vazhdim Oruç potencon se Murati II shkoi në tokat e Gjonit, (Juvan ilinde) dhe e plaçkiti Vilajetin e Shqiptarëve, sulmoi Krujën (Akçe Hisar) por nuk mundi ta pushtoi atë…” Nga kjo kuptojmë se përveç “Juvan Ili” (tokes së Gjonit ose vilajetit të Gjonit) ka pasur edhe principata tjera shqiptare e që përmenden si Vilajeti i Shqiptarëve (arnavud vilajeti).
2.Ashik Pasha Zade. Vepra e tij titullohet “Ashik Pashazade tarihil Osman” i cili në f. 124-125, thotë se : “Isa Beu hyri në vendet e padepërtueshme të shqiptarëve dhe prej andej bënte sulme. Ndërkaq ata i ja bllokuan rrugët. Një arnaut i pa fe me emrin Iskender që ishte “i biri i sundimtarit shqiptar”, që kishte qenë içogllan i sulltanit dhe tash kishte ngritur krye kundër tij, dhe ua kishte bllokuar rrugën akinxhijëve”. Pra Ashik Pasha Zade jo që e dokumenton në kronikën e tij se Iskenderi ishte shqiptar por ai informon se ai ishte edhe i biri i një shqiptari që kishte qenë sundimtarë i tokave të tij në Shqipëri.

3.Mehmet Neshri. Vepra e tij, “Cihan Numaa”,e analizuar dhe botuar nga Franc Taechner, i cili në kapitullin “Lufta me shqiptarët” (gazaul arnevud) faqe 201 thotë se Iskenderi, sundimtari shqiptar (Iskender arnavud begi oglu idi) e tradhëtoi padishahun.

4.Dursun Beg, Ka jetuar gjatë sundimit të Mehmetit II. Vepra e tij titullohet “Tarihi Ebul Feth” (Historia e Babait të Pushtimeve) Faqe 136 thotë, “Arrnauti, Iskender tradhtari i cili qysh si fëmi ishte rritur në pallatin mbretëror, iku dhe pëlqeu rrugën e kryengritësit. Ai shkoi dhe u tha shqiptarëve të tij, “unë jam djali i mbretit që ju kini pasur më herët....

5.Idris Bitlisi. Vepra, “Hesht Bihisht” (Tetë parajsat) thotë se : Një nga shërbetorët më të besueshëm të sulltanit, arnauti Iskender, që kish qenë rritur që fëmijë, me të gjitha të mirat që ia ofronte Padishahu dhe kishte gëzuar gjithmonë kujdesin, shpirtmadhësinë dhe ledhatimin e pakufizuar, i shtyer nga lakmia që të bëhet mbret i Shqipërisë, bashkë me një grup intrigantësh u larguan nga selia e lumturisë. Si që shihet këtu autori na jep të dhëna se vetë Iskenderi ka pretenduar se ka origjinë nga toka shqiptare, dhe se atij i ka takuar që të kthehej atje dhe të bëhej mbret dhe udhëheqës i tyre.

6.Kemal Pasha Zade.Ka shkruar veprën historike: “Tevarih el Osman”, për të cilin shkruan edhe Sami Frashëri në Kamusul Al-lam, vl.V. Në faqe 279, autori thotë se: “Në vendin e shqiptarëve doli në skenë një njeri prej një fisi të vjetër mbretërorë, një ngatrrestarë dhe turbullues i njohur me emrin, i biri i Gjonit, Iskenderi.Faqe 280, tradhëtia e tij kriminale u ba e famshme kudo dhe të gjith në (Perëndorinë Osmae) e thirrnin me emrin “Shqiptari Iskender tradhëtari”. Ai shkoi dhe me lehtësi hyri në vilajetin e të atit të tij, i cili në vëndin e shqiptarëve njihet me emrin nahija e ashpër e tokave të Gjonite. Populli i atij vendi e pranoi dhe iu nënshtrua, duke thënë së ky është djali i sundimtarit tonë. Në këtë mënyrë pushtoi vendin e sipërpërmendur dhe u bë mbret i shqiptarëve.

7.Sadedini, Vepra e tij është “Tacut-tevarih” (Kurora e historive).Ajo që neve na lë përshtypje është shkrimi i tij për Skenderbeun në faqe 351, ku thotë se: “Sundimtari shqiptar (Arnevud begi-është fjala për Gjonin) kishte një djalë të pashëm që quhej Iskender, figura trupore e të cilit të frymëzonte të shkruajsh poezi, ndërsa fytyra e tij tërheqëse ishte shprehje e bukurisë dhe e hirësisë së tij. Ai (Juvani-Gjuvani-Gjoni) e dërgoi Iskenderin në kryeqytet për të konfirmuar lojalitetin e tij ndaj sulltanit.

Është shumë interesant dhe rast shumë i rrallë që dikush nga autorët osmanë ta përshkruaj në këtë mënyrë pamjen fizike dhe bukurinë e Skënderbeut. Jo se ky autorë ka pasur ndonjë simpati por ai e ka thënë të vërtetën, pra ashtu si që është dukur Skënderbeu.

Pra autorët sllavë që kanë shkruar, e disa të tjerë që edhe sot shkruajnë se Skenderbeu ishte me origjine sllave, po edhe Schmitt duhet ti analizojnë këto dokumenta osmane, posaqërisht aty ku thuhet “Arnauti Iskender, i biri i Juvanit, sundimtarit të arnautëve, rridhte nga një familje e vjetër e arnautëve, dhe të kuptojnë se ai i hoqi nga krahu të gjitha gradat osmane dhe iku e shkoi në Shqipëri, ose shkoi dhe u ba mbret i Shqipërisë dhe i shqiptarëve, e nuk shkoi në Sërbi, Greqi, Bullgari e Sërbi që të bëhet mbret i tyre.(Arnaut rrjedhë nga emri mesjetarë i shqiptarëve “Arbër”. Këtë emër grekët e kanë përdorur si Arvanitis, serbet si Arbanas dhe osmanët si Arnavud-Arnaut) Pra është e natyrshme që secili kthehet në tokën që e ka lindur dhe as-sesi në tokë të huaj. Edhe pse me urrejtje të madhe, të gjithë autorët osmanë e vërtetojnë, dhe e përsërisin disa herë se ai ishte nga gjaku i shqiptarëve dhe ishte i gatshëm ta derdhte atë gjakë për tokën shqiptare. A ka ndonjë argument më të forta se këta të dhëna që na japin autorët osmanë.

Ps. Vitin e kaluar, Universiteti Iliria organizoi një simpozium kushtuar Kuvendit të Lezhës ku unë lexova kumtesën për origjinën e Skënderbeut si përgjigje Petar Poposkit që kishte shkruar një libër për Skënderbeun, ku thotë se ai është i lindur në Galicnik afër Dibrës dhe se është më origjinë sllavomaqedone. Ferit Duka dhe shokët e tij që mernin pjesë në këtë simpozium më replikuan se atë punë e dinë e gjithë bota, dhe se nuk ka nevojë të humbet kohë për këtë temë që është e apsolvuar. Por ja që tash në mes të Tiranës, si që thotë populli, “u ka pjellur mushka”, ku vetë “shqiptarët” e kanë përkthyer dhe i kanë dhënë publicitet shumë të madh një vepre që ven në pyetje pikërishtë origjinën e Skënderbeut.

Arjani shkruajti: i biri i Gjonit, Iskenderi.Faqe 280, tradhëtia e tij kriminale u ba e famshme kudo dhe të gjith në (Perëndorinë Osmae) e thirrnin me emrin “Shqiptari Iskender tradhëtari”. .

un e shoh si dicka krejt normale,,qe Osmanet,,,ta Quanin tradhtar,,sepse ai u kthy kunder tyre,,dhe mbrojti kulturen e popullit te vet,,e bashk me te,,edhe ate te kontinentit qe i perkiste,,

prandaj Shqipria dhe Kontinenti e quajn Shpetimtar,,dhe kjo esht e verteta e kontinentit qe jetojm,,te vertetat e tjera jasht ksaj,,detyrimisht qe do te karrabolohen me kte..por kjo esht e verteta!!