Shestanasi ; Preç Leku - Bajraktar i Dajçit thoshte; Pa pajtim dhe bamirësi nuk ka nuk ka familje t

Shestanasi ; Preç Leku - Bajraktar i Dajçit thoshte; Pa pajtim dhe bamirësi nuk ka
nuk ka familje të shëndoshë e as Shqipëri

Autori;Lek Mrijaj

Sidoqoftë, kontributi shumë i madh dhe i çmueshëm i Preç Lekut nga Dajçi i Shkodres me prejardhje nga Shestani i Malit te Zi dikur Shqiperi,perkunder hakmarrjeve te ndryshme qe u benin ne Trojet Etnike dhe presionit ndaj familjes Leku dhe Shqiptarve kjo familje u detyrua nga ana e hasmit pra per tu ikur vëllavrasjeve ku hasmeria nuk ishte kulture e gjakut tone por qe ajo ishte model pjellë – kulturë e pushtuesve ,perandorisë otomane,detyrimisht e leshuan vendlindjen-truallin e tyre Shestanin dhe kalojnë ne pjesen tjeter te Shqipërisë pra te vendosen ne Dajç te Shkodres.
Menjiherë pas vendosjes se kesaj familje mike-bujare dhe atdhetare me kulture te pastert dhe me vlera te pergjithshme te formesuara pra ne te cilin krenohen familja miqet dhe rrethi i Preçës arriten me urti dhe bujari te krijojnë miqesi dhe rreth te gjerë shumë shpejt..Ne ato kohe te veshtira dhe te mundimshme qe ishte sunduesi mbi 5 shekullor i bente presion tek familja e Preçit dhe te tjeret pra tek shqiptaret ai s’bashku me shoket I pandashem ne jetë pra me Tom Ndojen, e Kol Cinin ,arriten te jenë afer njerzve shpirterisht dhe me zemer duke u solidarizuar me ta pra ne mes veti ua shtrijne doren njerzve te varfer (me skamje) ne shenjë bemiresie e humaniteti arriten te krijojne unitet ,dashuri e miqesi ne mes te popullit vëlladashes Dajças duke berë pajtimin e gjaqeve ngatërresave dhe plageve te ndryshme konflikteve të tjera midis miqeve dhe rrethit te tyre në Dajç te Shkodres.
Me humanizmin e tyre vullnet mire dhe bindjen per te krijuar paçe ,dashuri e urti ata ishtin nisur te bashkuar me kryeplakun e madhe te Dajçt Preçen i cili me filozofin e tij atdhetare e fetare ishin nisur drejt unitetit vellazeror e miqesor ne mes te popullit shqiptarë,sepse populli si kurrë me pare kishte nevojë per urti dhe pajtim e bamiresi vlen te thuhet se plaku Preç e njihte shkelqyeshem edhe kanuin e Lekë Dukagjinit pra s’bashku me keta tre shoke ishin te pandashem Preçi,Toma dhe Kola te bashkuar e shihnin ne syte e tyre se populli - rrethi pra Dajçasit kishin nevojë per ndihmë perkunder sundimeve te egra barbare te pushtuesit otoman njerzve më se kurrë i duhej dashamiresia dhe uniteti , trimat – burrat e Dajçit Preçen ,Tomen ,dhe Kolën vetë rrethi i trajtonte si çelës per shpetim pra për zgjidhjen e çdo problemi të së ardhmes së Dajçasve, të përforcimit të vëllazërisë dhe bashkëjetesës paqësore si parim dhe themel i jetës së qytetëruar.
Preç Leku me autoritetin e tij prej pleqnarit, kryepajtimtarit e kryeplakut të urtë të te Dajçit te Shkodres , u bë pajtorë, pishtar ikonë e gjallë pra figure e shkelqyer e shquar – ndritur i rrethit aty ku jetonte ai furishem u aktivizua në aksionet madhështore të pajtimit paçes unitetit dhe humanizem ne te cilen ju pergjigjet urdherave te Zotit dhe amanetit te Gjergj Kastriotitit ku në atë kohë e kerkonte Shqiptaria dhe Dajçi i Shkodres.
Perandoria otomane nen udheheqjen e Zotnive te tyre pra Vezireve ne kohen e vetë ata i kishin zaptuar te tera pronat e Dajçit dhe Shqiperise etnike,pra si pushtues i keqtrajtonte njerzit pameshireshem ne menyre brutale te eger e barbare mirpo ne mbijetesë ata ne krye me trimat e rrethit Preçen ,Tomen dhe Kolën nuk lejuan stopuan veziret (zotnitë) perandorin sunduese te behen turperime tek populli ne ate rast shkojne me kokëfortesi-trimeri te armatosur deri ne dhëmbë dhe u dalin perballe atyre vezirve pushtues .Burri i rrethit Preç Leku me dy shoket e jetes se tij Tom Ndojen e Kol Cinin e debatojne ne mes veti se si do ja lidhin koken kesaj ngjarje te mjerë qe e kishte katandisur popullin mirpo asesi nuk pajtohen me dhunen e tyre barbare qe e bënin ata pushtues te eger te kalifatit te azisë nder popullaten e Dajçit keta tre burra kurr nuk lejuan veten dhe popullin te bien nen ombrellen dhe urdherave otomane meniherë fillojne problemet ne mes veti pra me Vezirin e Dajçit të Shkodres.Keta tre keta shoke trima dhe rrethin e saj bujarë me kokefortesi u fusin friken zotnive pushtues otoman veç me trimeri dhe burreri ata kacafyten ne mes veti ua venë pushken ne kokë Zotnive- Vezirve te atij rrethi , në atë kohë dhunshem e debuan vezirin pra e shperngulen nga rrethi Dajçi,te shkodres net e cilin bahet fjale per nje pushtues te eger barbarë mbi 5 shekullor te trojeve tona etnike Shqiptare të Gjergj Kastriotit,kështu mund te themi se PrëçLeku me shokët Tom Ndojen e Kolë Cinin mbeten ikonë e pashlyeshme me vlera te shëndosha kombëtare dhe njerzore pra ua la amanet edhe pasaradhëve te tyre se si te jetohet si ti shtrihet dora e bamiresisë njerzve te skamur per te ju japur ndihmë dhe si te ndermjetësohet per një unitet dhe pajtim nder popullatën Shqiptare,Preç Leku me një amanet duke ua lënë rrethit dhe pasardhesve te tyre se “Pa pajtim dhe bamirësi nuk ka familje të shëndoshë dhe as Shqipëri’.

Preç Leku me shokë ndjeku me besnikeri rrugen e burrerisë paçes dhe pajtimit edhe në kohen e zezë te regjimit totalitar te Enver Hoxhës


Mënijherë pas perfundimit te luftes se dyte boterore aty kah viti 1944 me metodat e diktaturës qe ishin të për shkallëzuara, synohej të krijoheshin gjithnjë psikoza nder shqiptarë kur erdhi koha-dita e zezë per Shqiptaret dhe Shipërin e Kastriotit erdhi komunizmi famkeq satanikë ,dolen te mbledhin armet ne atë kohë ne populate u bente presion i pameshirëshem nder njerzit e Shqiperisë duke filluar te ua kerkonin armë pra edhe te çarmatosen dhunëshem me forcë dhe me nje diktature te eger primitive-mesjetare me kapjen e shumë personave pra Shqiptarë u kapen edhe keta 3 burra te rrethit te Prëçes pra (Mark Gjergji-Palok Pjetri-Mark Zeqja) qe te 3’të ishin nga Suka Dajçit e vendosen me i ekzekutu pa gjyq ne Dajç,mirpo para ekzektimit i sjellin urgjentisht tek Kryeplaku Preç Leku ashtu te arrestuar dhe torturuar me duar te lidhura sikur te ishin kriminel ! e i thonë kryeplakut burrit te fisit dhe Dajçit te Shkodres ja merri dhe futi ne aher dhe merru me ta pra me çarmatosje dhe menjiher Preçi ju kunder pergjigjet te mjerve totalitarve te kuq te cilet ushtronin dhune nder Shqiptar të pafajshem ata me nje mentalitet djallezor dhe totalitar u thoshte o njerzë une Prëç Leku jam burri i Shestanit dhe Dajçit të Shkodres unë per burra te Shqipes kam bukë,bekim,paçe dhe oda per kta burra e trima te Kastriotit jo ahër se ne ahër rrin bagetia e kta i kam shoke te gjakut dhe te pushkes e ju garantoj se kta nuk kanë armë per vëllavrasje por edhe ne çoftse i kanë ata i mbajnë per vetë mbrojtje nga katilat e të pafeut (e kishte fjalen per komunistet)me kto fjale te Preçit ua falen jeten te treve dhe shumë e shumë te tjerve te cilet e paten fatin e njëjtë me keta burr ate Dajçit Shkodranë.

Edhe Hasan Isufi,anti Komunist,e anti Enverist,ishte mik i ngushtë i beses me Preç Lekun qe te dytë ishin te bashkuar me nje ide dhe filozofi kombetare atdhetare pra ishin ishin bukëdhenes dhe orator te mrekullueshem te kohes pra ne ate kohe thoshte Hasani, o Preç Leku e di se ju jeni trima ,burra te nderit e bukë dhenesa mirpo nuk kam çfare te ju bejë,por ai flite per disa familje tjera aty ne zone-rreth qe i mbanin Komunistat mbi tavan duke bere spiunazh ne dëmin e familjeve qe ishin me nderë pr ate kenë kujdes se ata spiuna do ua bejnë sherrin do ua flakë pragun e shtëpis me prapavija te ndyta djallëzore permesë spiunazhit dhe metodave te ndryshme te ndyta.
Ne nje kohe te caktuar qeveria e kuqe e asaj kohe jep urdher Kryeplakut Preç me mbledh njerezit per ate dhe te bejë mobilizimin per sherbimin ushtarak ,ne prezence te komandantit zgjodhi nji nder keta edhe Gjin Tomen nga Dajçi dhe para komandantit i ati i Gjinit,Tom Marku i thoshte Preçit si po ma merrni Gjinin ushtar e kush mi ruan delet e kopesë sime pra njerzit ishin me halle dhe me skamje por me dinjitet te forte miqesor dhe atdhetar,komandanti i atehershem komunist tentonë me vra pra te bejë likuidimin e Tom Markut e ne shpejtesi i del Preçi si vetetima para pushkes dhe i thote Komandatit po si deshiron me vra nji varfer fukara qe mezi jeton se ai nga hallie ka e jo nga kokëfortesia pas nderhyrjes se kryeplakut Preçes e liruan Tom Markun pa asnje problem.
Keshtu kohe pas kohe me plote sfida te ndryshme ne vitin 1958 te bijte e Preçit Toni-Kini-Gega-Deda nuk pranuan me dorezue pronat e tyre te trasheguara nga paradhesit e tyre ne koperativen nen udheheqjen e diktatorit Hoxha ,pra qeveria e atehershme e Enver Hoxhes nepermjet disa fuksave ne Dajç vendosin me i ba Kulak para tanë popullit te Dajçit,u thane popullit Dajçit se Bijte e Bajraktarit nuk deshirojnë me hy ne koperative e prandaj po i bajme kulak.ne ate rast vjen Marku nipi Preçit e zihet me këta e sulmon kryesin me i vra para popullit,por Zoti i madh e ndalen ne kohe se per keta vellezër do te ishte qenë nje tragjedi-katastrofe e madhe
Kjo rezistencë kunder Bijve te Bajraktarit vazhdon pak me shume se nje dekade rreth 12-13 vjet duke mos ju dorezuar Enver katilit,deri ne 1970 me shume provokime e me shume vuajtje i detyrojne me hy ne koperative dhunëshem e tera kjo ndodhi pikrishte se keta burra trima te kohës ishin ne shenjester dhe ishin burra e Bijte e Bajraktarit Dajçit!
Vlenë te thuhet se ne çdo moment ne çdo kohe familja e madhe me nder Leku ishte ne shenjester pra halë në sy per administartoret e parties se kuqe staliniste qe udheheqnin ne ate kohe sistemin totalitar komunist mirpo me dinjitet dhe me plotë moral te pastert atdhetar-njerzorë pra edhe ishin t’bijt trashegimtaret e te madhit Preç Lekut ne te cilen e mbajten amanetin e tij te trasheguar qe gjithmonë thoshte thoshte;Pa pajtim dhe Bamirësi nuk ka familje te shëndoshë e as Shqipëri.
Familja Leku çdo here ,e krenari e kujton paraardhesin e tij Preç Lekun dhe miqet e tyre Tom Ndojen e Kolë Cinin dhe burrat e asaj kohe pa dallim besimi apo fisi per ta çellimi i tyre primar ishte Shqiptaria dhe vullneti i drejtë ne jetë.
Pasardhesit Leku te Dajçit pra me plotë krenari mburren me besnikerin e tyre ata po i kujtojnë dhe perherë do i kujtojnë per mot e jetë si burra te nderit te paçes,besnikerisë dhe te pajtimit.
Ju qofte Lavdi dhe nderi ketyre burrave te dheut ata ishin janë dhe do të mbeten jo vetem krenaria e familjes Leku te Dajçit te Shkodres por edhe krenaria e Shqiptarisë net e gjitha Trojet Etnike.












Teksti i kengës kushtuar Prëç Lekut dhe të tjerëve nga Dajçi i Shkodrës.

Nga;Lek Mrijaj


Kengë per Preç Lekun.

I.
Me kto telat e çiftelisë
po kendoj një kangë trimnisë
për trimni e për burrni
se në atë kohë ka ba vaki
mu në Dajç aty në Shqipni
legjenda te gjalla o të Shestanit
ai Preç Leku burri i vatanit
me Tom Ndojën e Kol Cinin
po e mbrojnë nderin, e kushtrimin
besa besë si vëlla t'një motit
o me bajm t'Krishtit edhe t' Zotit.
II.
Kta tre trima te burrnisë
legjenda t'gjalla të Shqipnisë
e dhanë besen si vëllau me vëlla
kurr per jetë mos me u nda
me mbrojtë nderin e Arbërisë
mos me i ra në dorë osmanlisë.
III.
Ky pushtues prej deres hanit
ia mësyjn Tom Ndojës burrit t'vatanit
zihet keq me vezir t'sulltanit
aty shkojnë trimat e Dajçit shkodranit
ik veziri si kur prej shejtanit.
IV.
Shpejt e shpejt shkojnë si vetima
ai Preç Leku me shumë trima
bashkë me Kolën me armë në dorë
me ndihmë t'madhit Shëjtit Shën Kollë
nuk lejojmë vrasje Dajç të Shkodres
jemi t'lindur n'ketë dhe t'votres
shpetojnë Tomen atë burrë azgan
o ndjeken vezirin nga ai vatan.
V.
Pas një kohe shumë te veshtirë
ai Preç Leku burr ne detyrë
bënte paçe ndante pleçni
veç për bese komb e shqiperi..
VI.
Ai Preç Leku burr i pajtimit
i qoftë nderi lavdi kushtrimit
thoshte vëllezer o ju Shqiptar
shtrijni duart sa me parë
jepni besen për pajtim
amanet pashë vëndin tim.
VII.
Plaku Preç ai burr i dheut
nip sternipi i Skenderbeut
njohës i mirë i kanunit Lekes
thoshte po u afrohem dekes
ngoni ju a vllaznit e mij
ti o Pjeter e Ndrek Shkodrani
Gurosh,Martin e Illi t'vatanit
t'lidhim besen o për drejtësi
amanet deri n'perjetësi..

VIII
O Ai Preç Leku e Kol Cinit
u rriten n'lavd dhe burrni t'kushtrimit
Toma i fisit dakës Shkodran
burr i madh nga a jo anë.

IX
Sot e qindë e nje mijë vjetë
me mbrojt nderin dhe ketë jetë
në tradhëti kurr mos me dekë.
X.
Pas do kohe e shumë vjet
nipi i Preçes ai burr i vertetë
Marka Toni burr me orë
jepte paçe si një pajtorë
nder miqësi ofron bekim
gjithqka bëjë ai për Dajçin tim.

XI.
Kto familje t' Dajçit pajtimit
qysh në kohen e regjimit
kunder urdhërave stalinit
Enver Hoxhës biri t'katilit
kti gjakpires i popullit t'Skenderbeut
nuk lanë tokat n'koperativë në dorë t'pafeut.
XII.
Prej n'atë kohë deri me sot
u banë familje me shpi për plotë
i luten Zotit edhe motit
beses nderit t' Gjergj Kastriotit
ruajn traditen e t'parve t'fisit
krenaria e trimave t'plisit
besnik beses dhe burrnisë
amanet kem prej t'parve t'shipnisë.

XIII
Qofshi bekue per jetë e mot
për atë Krisht e për atë Zot
brez pas brezi do t'ju kujtojmë
kurr per jetë s'do të ju harrojmë.