Një bukë e mirë? Duhet… qëndisur!

Magdalena AllaTrajnon kursantë shqiptarë si të bëjnë bukë gjermane. Tani ka tetë të tillë, por gjithsej ka aftësuar njëzet. Nga qytete si Durrësi, Vlora dhe Elbasani, të cilët më pas i kanë përçuar nëpër furrat e bukës së qyteteteve të tyre standardet gjermane, duke krijuar një dukuri të panjohur. Rolin si asistent-instruktore e këtyre kursantëve, Nevila Ballhysa parashikon hë për hë ta bëjë edhe për tre vjet, sa do të jetë kohëzgjatja e projektit QTPB, Qendrës Trajnuese të Prodhuesve të Brumërave, me vendndodhje në Durrës. Që nga shtatori i 2011-ës, ajo është deleguar edhe si asistentja kryesore e bukëbërësve gjermanë, sa herë ata vijnë për të dhënë përvojën e tyre, esenciale për qendrën. Ata janë të ndryshëm, ndërrohen çdo tre muaj, por Nevila është e njëjtë, vëzhguesja dhe përçuesja më e mirë e secilit prej tyre. Ua përcjell më pas nxënësve gjithçka që mëson prej duarve të mjeshtrave gjermanë, në çdokohë, janë apo nuk janë të pranishëm ata. “Qëllimi i projektit është të formojë të rinjtë shqiptarë sipas standardeve europiane të prodhimit të brumërave. Është një bashkëpunim i fondacionit zviceran Swisscontact, i fondacionit gjerman BgN dhe Bashkisë së Durrësit, që implementohet nga Albcontact”, shpjegon Nevila.



Dhe si bëhet buka gjermane…

“Çdo gjë është ndryshe. Konceptohet një bukë jo thjesht për t’u shitur, e për të mbushur barkun, por e përpunuar fort në shije, në gjithë vlerat e duhura organike për trupin tonë, edhe në anën estetike të saj, detaje që gjermanët i mbikëqyrin jashtë mase.”, dallon veçanërisht Nevila.

Shijen maksimale e arrijnë duke përdorur farën kymel, ose ndryshe finokun, farën e lulekuqes, fara luledielli, farë lini, tërshërë të shtypur, susam dhe erëza të ndryshme. “Nëse një simite në traditën tonë e bëjmë thjesht me miell, ujë, kripë dhe maja me tepricë, tek gjermanët gjen edhe gjalpë, ka përmirësues shijeje pa kimikate. Buka e zezë ka ngjyrën e bukur natyrale të thekrës, e jo ngjyrosës artificialë. Reduktohet gjithmonë majaja me fryrjen e saj poroze. Sa më pak pore, aq më vlerë ka buka’, shpjegon Nevila. Në shportën e ekspozuar dje në panairin e edukimit në Pallatin e Kongreseve gjen bageta, franxholla, bukë me rrush, bukë të zezë, bukë vitale, e cila është buka me fara. “Por farat e sipërpërmendura, që të mos kërcasin, lihen 24 orë në ujë për t’u zbutur. Kështu lëshojnë më mirë edhe shijet e tyre”. Në cilësinë e brumit, bukës, ndikon edhe koha e përgatitjes. Procesi nis me kohën e përpunimit në brumatriçe: 4 minuta trazohet ngadalë dhe 6 minuta shpejt. Por edhe koha e qëndrimit mbi tavolinë duhet të jetë saktë 15 minuta. Më pas i jepen forma dhe lihet sërish dhjetë minuta i mbuluar. Kalohet në dhomë fermentimi për 20-30 minuta. Më pas piqet në furrë në temperaturë të caktuar, me avull. “Të pjekësh bukë me avull është një gjë që nuk ndodh tek ne”, nënvizon Nevila. Edhe pajisjet që gjermanët kanë sjellë nga Gjermania janë të një teknologjie të lartë, që iu japin bukëve forma të tilla, që nuk mund të bëhen me dorë. Dhe ‘qëndisja’ e përsosur e sipërfaqes me fara, e bën bukën edhe në pamje si një vepër arti.

Dhe veçoria kryesore, sipas specialistes, është që kjo bukë qëndron një javë pa u thërmuar apo thartuar, në ndryshim nga bukët që tregtohen rëndom tek ne. Nevilës i pëlqejnë edhe shumëllojshmëritë e bukëve gjermane, që deri tani nuk i ka parë në tregun shqiptar. ‘Gjermanët, me sa di, siç mbahen e kanë krenari birrën, kanë edhe bukën”. Dhe brioshët, paninet që ajo me nxënësit e saj prodhojnë ka hotele dhe restorante në Durrës apo kompani ajrore që i kanë të preferueshme.



Të punosh me gjermanët…

“Është fat të punosh me gjermanët. Qoftë për nga edukata e punës që kanë, nga higjiena, korrektesa, komunikimi. Unë nëse shkoj të punësohem në një furrë buke në Shqipëri tani kam frikë se jam e dështuar, pasi kam tjetër mënyrë pune”, vëren Nevila Ballhysa, të cilës i thonë edhe shpesh: “Të tjerët harxhojnë qimet e kokës të trajnohen në Gjermani, ndërsa ti e ke fatin në derë”.

“Bëmë një vlerësim tregu para se të niste projekti me gjermanët dhe zviceranët dhe pamë që gjendja e firmave në këtë fushë linte për të dëshiruar. Që tek higjiena dhe në tërësi standardet e prodhimit. Ata panë që nuk ishte më niveli i dikurshëm, por nuk ishin as standardet gjermane. Këta të rinj edhe pse me kualifikim të shkurtër 6-mujor, që tentojmë ta bëjmë 1 vit, do të fusin një tjetër standard europian, gjerman, dhe është fat për këdo që i merr ata në punë”, thotë administratorja e ‘Albcontact’, Edlira Pajuni.



Trajnime bijve të furrtarëve dhe pastiçierëve



“Kryesisht trajnohen bij të atyre që kanë biznese brumërash si furra buke apo pastiçeri. Një kursant paguan 7.500 lekë në muaj për t’u trajnuar tre muaj në qendër e tre muaj në biznese prodhimi brumërash dhe me anë të një certifikate mund të quhet specialist i prodhimit të brumërave sipas traditës gjermane”.





Mosha: 35 vjeç

Vendlindja: Peqin

Vendbanimi: Durrës

Arsimi: I mesmë. Kurs 2-vjeçar për asistente-instruktore e projektit të përgatitjes së brumërave, bukës tek QTPB.

Përvojë pune: Kuzhiniere. Prej afro tre vjetësh, specialiste e prodhimit të brumërave për bukë dhe ëmbëlsira.