Rreth përdorimit të disa emrave vetjakë me prejardhje të huaj

[size=32]Rreth përdorimit të disa emrave vetjakë me prejardhje të huaj[/size]
 
 
Fëmija është krijesa më e bukur dhe më e dashur në një familje, që kur vie në jetë, jo vetëm që gëzohen të gjithë, por vihen në garë kush e kush do të gjejë emrin më të bukur për ta pagëzuar atë.
 
Emërtimi i fëmijës në njëfarë mënyre është barometër që tregon shkallën e emancipimit të një familjeje, të një rejoni a të një krahine të tërë. Në Kosovë pagëzimi i fëmijëve me emra shqip me të madhe ka filluar në vitet e shtatëdhjeta. Këtë sigurisht e ka bërë shkollimi dhe njerëzit e kanë kuptuar se më mire është të pagëzohet fëmija me një emër që i dihet domethënia, se sa të pagëzohet me një emër të huaj arab, hebraik, grek, gjerman etj.etj., që nuk  u dihet fare kuptimi që ka ose edhe me disa emra që në fakt në gjuhën shqipe dalin shumë qesharak. Sa për ilustrim po marr nja dy-tre shembuj: Emri Nuri-e  në gjuhën shqipe  përkon me emrin Dritë ( për gjininë femërore) ose Driton, Dritëro ( për gjininë mashkullore), ndërsa emri Hashim ka kuptimin “ ai që përshesh bukën me lëng mishi”. Bah!!. Ose, nëse lidhet për çështje fetare, shpesh bëjmë lajthitje në këtë drejtim, ngaqë nuk e dimë prejardhjen dhe kuptimin  e një fjale të huaj. Kështu, emri Edita, të cilin e gjejmë dendur edhe tek myslimanët është emër i krishtërë, me prejardhje gjermane që ka kuptimin “pasuri dhe luftë”. Emri Agnez/ë ~ a (Anjezë, Agnesë )  vjen nga fjala greke AgnoV që ka kuptimin: i shenjtë, i virgjër: lat. Agnus – qengj, emër femre të krishterë;Virgjinë.
 
Prandaj kur bëjmë pagëzimin e fëmijëve duhet shumë - shumë të kemi kujdes, sepse  atë emër do ta bartë tërë jetën dhe mund të merret me mend nëse fëmijën e pagëzojmë me një emër të tipit Hashim!! Ndoshta fëmija do ta ndiejë vetën të fyer në shoqëri për gjithë jetën, natyrisht po qe i interesuar të dijë domethënien e emrit që mbart dhe s’i mbetet tjetër veçse të shkojë në zyrën e gjendjes civile për ta bërë ndryshimin e emrit.
 
Në këtë shkrim do të jap domethënien e disa emrave vetjakë myslimanë e të krishtërë me prejardhje të huaj, duke menduar se ia vlen të botohet e të lexohet. Ndoshta në të ardhmen do të ketë shkrime edhe më të thukta se ky, por shpesh herë është e rëndësishme të fillohet diçka e më vonë ekspertët e këtij lëmi e bëjnë punën e tyre në mënyrë të përkryer.
 


Abaz-i m (ar. ´Abbăs-luan shumë  i vrenjtur; tur. Abas) emër mashkulli mysliman; L u a n.
Abdi ( Avdi, Abdyl ) sh. Abdullah
Abdullah-u m ( ar. ´abd – rob, shërbëtor +‘Allah – Zot, - rob, shërbëtor i Zotit) emër mashkulli mysliman
Abraham-i m ( hebr. ’abraham, ’abram-baba i shumicës, baba i popullit) emër mashkulli hebraik; khs. I b r a h i m
Adalbert-i (Albert )  m ( gjerm. Adalbert- shkëlqim i fisit ) emër mashkulli të krishterë ; Albert, Bert, Bardh, Bardhosh
Adam-i m( hebr. Adamah –dhé, adham – racë njerëzore; ´ ădăm – burrë prej dheut) emër mashkulli të krishterë  dhe hebraik; A d e m.
Adelajd/e,~ja  f. ( gjerm. Adelheide – qenie fisnike, bijë e fisnikut ) emër femre të krishterë; A d e l ë, L a j d e.
Adem- i  m. ( hebr. Adam, ar. Ādäm ) emër mashkulli mysliman.
Adil-i  m. ( ar. Ādil – i drejtë, që ka drejtësi, i ndershëm) emër mashkulli mysliman;
 f. A d i l e.
Adolf-i m. (germ. Edelwolf, Ataulfo – ujk i racës së mire, ujk fisnik) emër mashkulli të krishterë  ( kryesisht gjerman)
Afërdit/ë,~a ( Afroditë)  f. ( gr. afrodisia - dashuri; Άφροδιτη´ - perëndeshë e bukurisë dhe e dashurisë në mitologjinë greke) emër femre shqiptare;
V e n e r a.
Agat/ë~a  f.(gr.AgaqoV- i mirë, fisnik ) emër femre të krishtëre; M i r a, M i r u s h ë,
F i s n i k e.
Agaton-i m. ( nga gr.Agaqwn - i mirë, fisnik, guximtar) emër mashkulli të krishterë ;
M i r a s h, F i s n i k.
Agnez/ë ~ a (Anjezë, Agnesë)  f.(gr.AgnoV -
 i shenjtë, i virgjër: lat. Agnus – qengj ) emër femre të krishterë ; V i r g j i n ë.
Agush-i  m.(tur. Ağa – zotëri) emër mashkulli mysliman.
Ahmet-i  m.(ar.Ahmäd – shumë i lavdëruar) emër mashkulli mysliman; L a v d ë r i m,
L a v d i m.
Aid/ë ~a  f.(ar.’ā 'īdä – e riatdhesuar; vizitore; mysafire) emër femre myslimane( nëdersa si emër femre të krishterë  nga it. Aida – emri i heroinës kryesore në operën e njohur të G. Verdit, emër ky pa asnjë kuptim).
Ajdin-i ( Hajdin) m. ( tur. Aydın – i ndritshëm; i lumtur) emër mashkulli mysliman ; D r i t ë r o, D r i t o n.
Ajkun/ë ~a  sh. Ajshe
Ajni/e~a  f.(ar. Ayniyyä –thelbësore;
 e vërtetë; tur. Ayniye) emër femre myslimane.
Ajsh/e-ja f.(ar. Ά´išä – e gjallë; që ekziston, që jeton; tur. Ayşe) emër femre myslimane.
Akif-i (Aqif)  m. (ar. ’Ākif – i qëndrueshëm) emër mashkulli mysliman
Akil-i  m ( gr.AcilleuV- heroi kryesor në Iliadën e Homerit; lat. Achilles) emër mashkulli ( në përgjithësi ).
Albin-i  m. (lat. Albus –i bardhë ) kryesisht emër mashkulli të krishterë  ; B a r d h ,
B a r d h e c, B a r d h o k, B a r d h o s h. 
Aleksand/ër ~ ri  m ( nga gr. AlexandroV-mbrojtës i njerëzve) emër mashkulli të krishterë ; A l e k s, L e c, L e k ë, L l e s h,
S a n d ë r.
Alfons-i  m ( gjer. Adel – fisnikëri + Funs – veprues i gjallë ) emër mashkulli të krishterë; F i s n i k, B u j a r
Alfred – i  m. ( gjerm. – anglo-sakson. Alf – shpirt + rath – i këshilluar “ i këshilluar prej shpirtit” ) emër mashkulli të krishterë.
Ali-u m ( ar. ‘Aliyy,  ‘Alī  i gjatë, i lartë; i shkëlqyeshëm; fisnik ) emër mashkulli mysliman; F i s n i k, B u j a r.
Allojz-i  m ( gjerm. Alwissend – i gjithdijshëm ) emër mashkulli të krishterë(shumë i rrallë ndër shqiptarë).
Amal/e~ja  f. (gjerm. Amala – vajzë pëtore) emër femre të krishterë .
Ambroz-i  m (gr.AmbrosioV - hyjnor) emër mashkulli të krishterë; Y l l i.
Amir-i  m. ( ar. Mund të nxirret nga dy rrënjë: a) ’mr, ‘Āmīr - kolonist; banor; shtëpiak; shtëpiar; b)  ’mr,  ’ āmir – komandant, ai që jep urdhër; ämr – urdhëroj) emër mashkulli mysliman.
Anastazi-a (Anastasi) f. (gr. Anastasia - zgjuarje ) emër femre të krishterë.
Anatol –i  m. ( gr.Anatolh – lindje e diellit; ”njeri nga lindja” ) emër mashkulli të krishterë.
André-u  m. ( gr. AndreaV - burrë, trim, guximtar; lat. Andreas) emër mashkulli të krishterë; N d r e, N d r e c ë, N d r e k ë.
An/ë –a  f. (hebr. Hannah –e mëshirshme, e dashur, e këndshme) emër femre të krishterë; ( lat. Anna Perenna – perëndesha evitit të ri, e jetës së gjatë dhe të lumtur – në mitologjinë e lashtë romake). P r e n d ë, P r e n ë.
Antigon/ë-a  f. (gr. Antigonh)1. e bija e mbretit Edip dhe e mbretëreshës Lokasta; heroinë e dramaturgjisë së lashtë greke; simbol i dashurisë së motrës për vëllanë;
2. emër i shpeshtë ndër shiqptarë.
Anton-i  m. ( lat. Ante – para, përpara; i parë; Antonius ) emër mashkulli të krishterë; T o n, N d o c, N d o k ë ( N o k ë ), N d u e, T u n ë, A n t u n.
Antun- i  m. ( lat. Antonius ) emër mashkulli të krishterë; khs. A n t o n.
Arif-i  m. ( ar. ’Ārif – njohës mirë ) emër mashkulli mysliman.
Arnold-i  m. ( gjerm. Arnold – ”sdues i shqiponjave ) emër mashkulli të krishterë.
Artur-i  m. (kelt. Arthur – ari ) emër mashkulli të krishterë.
Asim-i  m. ( ar. ‘Āsim – mbrojtës nga të këqijat ) emër mashkulli mysliman.
Asllan-i  m. ( tur. Aslan – luan ) emër mashkulli mysliman; L u a n.
Astrit-i  m. ( gr. AstrithV -trim, lloj gjarpri ) emër mashkulli shqiptar.
Ashid/e~ja  f. ( ar. Äšiddā’ – e ashpër, e fortë, e fuqishme; etimologji e paqartë; tur. Aşide) emër femre myslimane.
Atanas-i  m. ( gr.AqanatoV - i pavdekshëm ) emër mashkulli të krishterë.
Ati/e~a  f. ( ar. ‘Aţiyyä - dhuratë ) emër femre myslimane; D h u r a t ë.
Augustin-i  m. ( lat. Augustus – i shquar ) emër mashkulli të krishterë; G u s t i n.
Avni-u  m. ( ar. ’awn – ndihmës; ndihmë ) emër mashkulli mysliman.
Azem-i  m. ( ar. ’āzim – i vendosur; madhështor; mik besnik ) emër mashkulli mysliman.
Aziz-i  m.( ar. ’Azīz – i fuqishëm, i çmuar, i dashur ) emër mashkulli mysliman.
Badem-i  (Bade/me-mja) f. (sskr. Badama – bajame; pers. Badam) emër femre myslimane
Baftiar-i m. (pers. Baht –fat; bahtiyar – fatlum) emër mashkulli mysliman: F a t m i r
Bahri-i m. (ar. Bahr –det; bahriyy – detar; tur. Bahri-detar) emër mashkulli mysliman; f. Bahrije
Bajram-i; m. ( tur. e pers. Bayram – festim, gazmend ) 1. emri i dy festive kryesore të myslimanëve: bajrami i madh ose ramazan-bajram dhe bajrami i vogël ose kurban-bajram. 2. emër mashkulli mysliman ( me këtë kuptim)
Barbarë-a f. ( gr. Βάρβάρσς – i huaj ) emër femre të krishtërë.
Basilius-i sh. Vasil
Bedri-u m. ( ar. badr –hënë e plotë; kryetar; epror + suf. –i, -iyy)emër mashkulli mysliman; f. B e d r i j e ( Hënë)
Bedridin-i m. ( ar. badr – hënë eplotë + pers. Din –besim, fe; badru-ddin – henë e plotë e fesë ) emër mashkulli mysliman
Behajdin-i m. ( ar. baha – zbukurim, stoli + addin – besim fe; Bahauddin – stoli e fesë islame ) emër mashkulli mysliman.
Behije-a f. ( ar. Bahiyya-  e bukur, magjepse; tur. Behiye )emër femre myslimaneB u k u r i.
Behlul-i m. ( ar. behlul, bahlul – i gwzuar, hokatar; i mirë, xhymert; tur. Behlul) emër mashkulli mysliman; D o r ë l i r ë.
Behram-i m. (pers. Behram – planeti Mars; tur. Behram) emër mashkulli mysliman
Behxhet-i m. ( ar. bahga –bukuri, mirë; shkëlqim; gëzim; tur. Behcet) emër mashkulli mysliman. M i r a s h, G ë z i m.
Bejtullah-u m. (ar. Bayt-shtëpi + Allah – Zot; Baytu-llah – shtëpi e Zoti, Qabe ) emër mashkulli mysliman.
Bejzat-i ( Begzat, Bekzat) m. ( tur. Bey – bej + pers. Zade –bir, bijë beu) emër mashkulli mysliman.
Bekije-a f. ( ar. Baqiyya – e mbijetuar, që ka mbetur gjallë, që ka shpëtuar) emër femre myslimane.
Bektash-i m. ( pers. Bektāš – i zoti, i aftë; i denjë; moshatar ) emër mashkulli mysliman.
Bektesh sh. Bektash
Belkiz/e-ja f. ( hebr. Balkisa – me etimologji dhe kuptim të paqartë; ar. Bilqis – emri i mbretëreshës së Sabës, e shoqja e perandorit Solomon; tur. Belkis ) emër femre myslimane.
Benedikt-i m. (lat. Benedictus – i bekuar ) emër mashkulli të krishterë. B e k i m
Beqir-i m. ( ar. Bakr – ai që çohet herët, fëmijë i parë; tur. Bekir ) emër mashkulli mysliman. Beqë 
Besim-i m. ( ar. Basim – i buzëqeshur, i hareshëm) emër mashkulli mysliman ( tjetër është Besim në shqipen).
Beshir-i m ( ar. Basir – lajmëtar gëzimi, ai që sjell lajme të gëzueshme; tur. Besir ) emër mashkulli mysliman; G w z i m.
Bujar-i m ( rus Боярин; skr. boljar –fisnik) emër mashkulli shqiptar; F i s n i k.
Cen-i sh. Hysen
Dafinë-a f. (gr. Δάφυη ) 1. mit. Në mitologjinë helene, e bija e Gesës, perëndeshë e tokës, dhe e Penesë, perëndi e lumenjve, nimfë të cilën Zeusi e shndërroi në lar, që ta mbrojë nga ndjekja e Apolonit; 2. Emër femre.
 

Vijon në numrin e ardhshëm