“Katër ish-ministra të Jashtëm pas ‘90, agjentë të Sigurimit”

Luan Pobrati


Flet Luan Pobrati, specialist i shërbimeve sekrete

“Ju rrëfej si Berisha e Nano goditën shërbimet sekrete shqiptare për interesa të ngushta”

“Kim Filbi nuk pati rol në asgjësimin e bandave”

“Dështimet dhe fatkeqësitë Shqipërisë nuk i kanë ardhur nga shërbimet e fshehta, por nga politika dhe mënyra si kjo i fundit i ka përdorur ato.”
Ky ishte mesazhi qendror i pohimit të Luan Pobratit, njërit ndër specialistët më në zë të shërbimeve sekrete gjatë një interviste për emisionin “Arena” në TV Planet. Duke sjellë një retrospektivë të zgjeruar të policisë sekrete në 100-vjetorin e shtetit shqiptar, ai ndriçoi mjaft nga momentet e rëndësishme të historisë së këtij shërbimi, por zbardhi edhe një sërë enigmash për ngjarje e fakte të përfolura në vite…
Zoti Pobrati, në 100-vjetorin e shpalljes së pavarësisë, ç’do të thotë edhe 100 vjet shërbim sekret?
Historia e shërbimit sekret shqiptar në këtë 100-vjetor përmban në vetvete historinë e vetë shtetit shqiptar. Shërbimi sekret, mbart ngritjet dhe uljet e veta, të mirat dhe të këqijat e tij. Në këtë kuptim, historia e shërbimit sekret është e mbushur plot ngjarje, të cilat nuk kanë se si të mos kenë lënë gjurmë në historinë 100-vjeçare të shtetit shqiptar.
Në këtë kontekst që përmendët, a mund të tregoni se cili është momenti më i rëndësishëm i shërbimeve sekrete, por edhe më i dobëti?
Në fillim të viteve ‘50, shërbimet sekrete u vunë përballë një situate mjaft delikate. Dhe e vërteta është se ato e kryen dhe e përballuan me sukses detyrën, duke bërë të mundur të dështonte tentativa e organizimit të një kryengritjeje të armatosur dhe vendosjen e një regjimi të ngjashëm me një juntë në Shqipëri; pra rrëzimin me dhunë të pushtetit të pasluftës. Tashmë që arkivat janë të hapura, është folur dhe shkruar për këto operacione. Shërbimi sekret shqiptar jo vetëm shmangu kryengritjen e armatosur që do të organizonin të huajt, ndryshe zbulimi anglo-amerikan, por triumfuan mbi to. Kuptohet, beteja do të bëhej mes shqiptareve, por lufta brenda tyre do të dirigjohej nga të huaj dhe jo vetëm kaq: tragjikët do të ishim ne, pasi gjaku do të derdhej mes nesh. Radiolojat e famshme të Sigurimit të Shtetit, si Buza e Bredhit, Liqeni i Vajkalit, Fronti i Rezistencës, bënë të mundur shmangien, dështimin e kësaj kryengritjeje, kapjen gjallë dhe asgjësimin e emisarëve që zbulimet e huaja dërguan në Shqipëri, dhe në këtë kuadër kjo nuk konsiderohet vetëm nga ne si sukses i organeve të shërbimeve sekrete shqiptare, por edhe vetë emisarët e shërbimeve anglo-amerikane të kohës për të cilën flasim e kanë pranuar dështimin, ku vlen të përmendet reagimi i ish-kryeministrit anglez Toni Bler, i cili ndërsa fliste për ngjarjet në Irak, theksoi se “është rasti i dytë që shërbimet anglo-amerikane dështonin, pasi si rasti i parë njihet ai në Shqipëri”.
Kush ishin heronjtë e kësaj super fitoreje?
Heronjtë ishin këta idealistë që folëm, ata që ditën të qëndronin dhe fituan edhe këtë luftë.
Mund të na përmendi ndonjë emër.
Pal Mëlyshi…
Përse pikërisht ky njeri? Kemi dëgjuar shumë histori për këtë person.
Pal Mëlyshi është një legjendë e gjallë. Ai është bërë i njohur, por gjithsesi, ka pasur përpjekje për ta errësuar. Pal Mëlyshi jo vetëm që ishte një nga pjesëmarrësit e LANÇ-it, por pas çlirimit të vendit ai mori përsipër angazhime të mëdha, sakrifica sublime dhe gjithë historia e tij pas “kalimit në arrati” është një histori që përmban mbi vete jo vetëm legjendën që lidhet me emrin e Pal Mëlyshit, por edhe mprehtësinë, zgjuarsinë, thjeshtësinë dhe vetëmohimin. Me njerëz të tillë, ajo luftë do të fitohej. Lidhur me çka thatë për Kim Filbin, e vërteta është ndryshe dhe është keq që ka shqiptarë që nuk duan ta pranojnë të vërtetën. Bota, edhe kur s’e ka këtë privilegj, e sajon. Ai nuk ka rol në këto fitore, luftë të shërbimit sekret shqiptar, për një fakt të thjeshtë. Anglezët e tërhoqën Kim Filbin nga SHBA në Londër më 1949-n, vit kur ai shërbente në Ambasadën Angleze në Amerikë, sepse zbulimi i vendit të vet dyshoi për të se mos vallë ishte vënë në shërbim të rusëve, ashtu siç rezultoi në të vërtetë. Ndërsa operacionet që ne bëjmë fjalë filluan në vitin 1950, pra një vit më vonë se koha kur ai ishte larguar nga ato “letra” që mbaheshin brenda në kasaforta e ku përshkruhej strategjia e rrëzimit të pushtetit në Shqipëri. Ky është fakti më bindes që vërteton se Kim Filbi nuk kishte si të dinte e nga të merrte vesh për këto operacione. Por le të marrim të anasjellën. Nuk ishte as në interes të Moskës të digjte Kin Filbin, agjentin potencial të saj, për një vend të vogël si Shqipëria. Duhet të kemi parasysh se në vitin 1949, BRSS nuk kishte ato lidhje me Shqipërinë që u krijuan më vonë. Sot, kur arkivat janë hapur, ne njohim edhe çka Stalini i ka thënë Titos: “Shqipërinë gëlltiteni, merreni ju”. Ky ishte në kohë qëndrimi i Rusisë ndaj këtij vendi të vogël, paçka si rrodhën ngjarjet më vonë, e duke qenë këto të vërteta, nuk mund të besojmë që sovjetikët, nga një anë të silleshin kështu me Shqipërinë dhe, nga ana tjetër, të digjnin për të një agjent potencial siç ishte Kim Filbi.
Ju folët për njerëz idealistë që ishin pjesë e shërbimit sekret shqiptar, megjithatë jo të gjithë e kujtojnë kështu duke përmendur këtu rreth pesë mijë të vrarë dhe qindra mijëra të tjerë të internuar. Shumë shqiptarë kanë vajtuar nga këto duke bërë për autor shërbimin sekret shqiptar dhe kjo është pjesë e zezë e shërbimit sekret të asaj periudhe.
Përsa i përket gjithë çka ndodhur në historinë 50-vjeçare të sistemit komunist, brenda një lufte të madhe klasore, betejave të ashpra “midis nesh dhe armikut”, duhet të gjithë të pranojmë se ka pasur tejkalime. Pra ka pasur burgime, internime dhe pushkatime, herë-herë të padrejta dhe jo të mbështetura në ligj. Herë-herë ngjarjet kanë kaluar çdo cak, ku vlen të përmend të pushkatuarit e bombës në Ambasadën Ruse. Në historinë e Sigurimit të Shtetit, për mua kjo është nga ngjarjet më të rënda, ashtu si kundër në historinë e shërbimit informativ, kur në Shqipëri u shpall gjendja e jashtëzakonshme, vendosja më 1997-n e Bashkim Gazidedes në krye të Forcave të Armatosura, përbënte për vendin një rrezik imediat.
Kur folët për tejkalime, ju e përcaktuat me terma të zbutur. Përse nuk thoni se ai shërbim sekret ka kryer edhe krime?
Ju e vini theksin në disa gjëra që unë nuk i mohoj, duke përmendur disa ngjarje që i presupozoj si ju. Por 100 vitet e shërbimit informativ janë si 100 vitet e shtetit shqiptar dhe në këto kohë, të cilësosh se punonjësit e shërbimeve sekrete duhet ta reflektojnë, kjo është absolutisht e drejtë. Brezi i punonjësve të Sigurimi që ka qenë pjesë e tejkalimeve që flasim, nuk jeton më. Për ta nuk mund të paguajë ai brez që kur erdhi demokracia kishte një stazh fare të shkurtër në shërbimin sekret, siç është brezi im.
A mund të na thoni si e keni përjetuar ju personalisht ndryshimin e pushteteve nga ai komunist në atë pluralist pas vitit ‘90?
Unë nuk jam këtu si një nga më të mirët e shokëve të mi, por kam qenë prezent në median shqiptare për të thënë çka ndodhur në të shkuarën, duke e vënë theksin në gabimet që shfaqeshin në veprimtarinë e shërbimeve inteligjente të pas ’92-shit e këtej, për të thyer frikën, dhe kjo më ka dalluar. Nuk kam pasur funksione të larta në Sigurimin e Shtetit dhe këto nuk më bënin të dallueshëm. Detyra ime më e lartë ka qenë ajo e kryeinspektorit të kryeministrit në Shërbimin Informativ, ndërsa para ’90-s kam punuar në strukturat ilegale të Sigurimit të Shtetit, duke mbuluar detyrën e zv.drejtorit të Përgjithshëm të Turizmit për anën e Sigurimit. Duket interesante kjo dhe pa dyshim që ishte një mënyrë dhe një formë që funksiononte kështu, jo vetëm te ne, në të gjitha vendet e Europës Lindore dhe Perëndimore. Vetë Amerika, në kohën e ekzistencës së Luftës së Ftohtë, kur një qytetar vizitonte një vend që bënte pjesë në vendet e Lindjes, apo ish-komuniste, ishte e detyruar të raporton çfarë pa, kë takoi dhe çfarë i kishte bërë përshtypje.
Gjatë kësaj detyre që ju keni pasur, a ka ndonjë histori që ju nuk mund ta harroni?
Ajo çka duhet të ndaj si fillim, për çfarë dua të them mes pak fjalëve, është dëshira për të mos spekuluar. Në atë funksion, çështja e informacionit në masën dërrmuese funksiononte nëpërmjet shoqërues-përkthyesve dhe, si të tillë, ne përdornim një kontingjent që i kalonte 500 personat në vit. Në këtë kategori, në kohën që flasim, janë përdorur edhe katër ministra të Jashtëm të emëruar në këtë detyrë këta njëzet vjet të pas nëntëdhjetës. Në një masë të konsiderueshme, burim informacioni në kontrollin e të huajve ishin informacionet e shoqërues-përkthyesve, të cilët nuk kishin as dosje dhe as klasifikoheshin si informatorë; pra nuk ishin as pjesë e rrjetit sekret. E theksova këtë jo si pjesë të ndonjë shou politik, por për të thënë se e kaluara jonë ka qenë e përafërt, pavarësisht nga pozicioni sot dhe ndokush para se të godasë tjetrin, të gjykojë edhe veten.
Pse nuk janë hapur dosjet, z. Pobrati? Ndryshe nga vendet e tjera lindore apo edhe Gjermania Lindore e bëri këtë që në gjenezë, në Shqipëri, përveç disa publikimeve në media, nuk kemi dosje të hapura.
Në kuptimin zyrtar, dosjet nuk janë hapur. Në kuptimin faktik, ato tashmë, një pjesë e mirë e tyre, gjenden nëpër gazeta. Kjo lojë ka për autor vetë politikën. Nuk i intereson asaj që t’i hapë.
Kjo do të thotë se nuk do të hapen ndonjëherë?
Unë i shoh në një kuptim të hapura dosjet sepse në shtyp nuk përdoren më pseudonimet, por edhe emrat që u takojnë këtyre pseudonimeve.
A janë këto pseudonime të sakta?
Në një masë të konsiderueshme, po.
Në këto 22 vite kanë funksionuar dy komisione, ai i z. Mezinit dhe ai pas vitit 19917 i z. Bezhani, i cili publikoi mjaft materiale në gazeta dhe tri volume librash. Si kanë funksionuar këto komisione dhe çfarë kanë nxjerrë këta drejtues komisionesh, dhe në të njëjtën kohë, a ka pasur politika në këto vite ish-bashkëpunëtorë të Sigurimit të Shtetit?
Që politika ka pasur dhe ka ish-bashkëpunëtorë të Sigurimit të Shtetit, këtë nuk e mohon as vetë politika.
Në qeverinë aktuale a ka ish-bashkëpunëtorë të Sigurimit të Shtetit?
Kryeministri shqiptar e di më mirë sesa unë këtë gjë, sepse koha e qëndrimit tim në funksione nga mund ta mësoja këtë të vërtetë është e largët. Gjithashtu, si profesionist, duke respektuar ligjësitë e detyrës, nuk më lejohet të flas “çapraze”.
A ka ndonjë njeri në politikë, të cilin kur e shihni ju acaron, ashtu siç ka deklaruar z. Bezhani gjatë një interviste vite më parë për personazh në polikë?
Unë nuk kam asnjë kuriozitet dhe as më intereson të di ku ndodhen ata bashkëpunëtorë që gjatë kryerjes së detyrës sime kam pasur lidhje apo kam pasur rastin t’i njoh, por konstatoj, duke e thënë me dhimbje, se për këta njerëz ka interes politika. Është ajo që do të dijë më shumë për këta njerëz, për të vetëm arsye: t’i përdorë.
A ia ka dalë politika t’i përdorë këta njerëz?
Bindja ime është se po, ia ka dalë.
Duke qenë pjesë e dy periudhave, para dhe pas ’90-s, në këtë funksion, cili është dallimi, sipas jush, mes këtyre dy kohëve?
Dallimi është i dukshëm, normalisht që Sigurimi i Shtetit dhe vitet e mia në detyrë ishin tjetër gjë dhe shërbimi im në funksionin e inspektorit të përgjithshëm të kryeministrit në Shërbimin Informativ të pas ’97-s, ishte tjetër gjë. Dua të cilësoj që partnerët ndërkombëtarë vlerësonin te punonjësit e Shërbimit Informativ përgatitjen e tyre dhe njohuritë profesionale, pra në këtë kuptim ata nuk mohonin faktin që brenda shërbimit sekret të para viteve ‘90, kishte njerëz me njohuri të një niveli të pëlqyeshëm. Ndërkohë, për realizimin me sukses të detyrave të këtyre kuadrove, pse të mos themi që janë përgëzuar, falënderuar e lavdëruar me shkrim nga drejtuesit e shërbimeve potente me të cilët bashkëpunonin, dhe kjo shpreh më së miri nivelin profesional të tyre, ndaj besoj se kuptohet çka dua të them. Shqipëria është nga vendet e rralla për kontributin e saj në luftë kundër terrorizmit, dhe në këtë kuadër shërbimet inteligjente shqiptare kanë meritë të pazakontë. Njerëzit që e kanë drejtuar këtë luftë, ata që kanë kryer këto operacione që çuan në zbulimin e elementeve të rrezikshme, që mbartnin misione që presupozonin kasaphanë, tregon se profesionalizmi i punonjësve të shërbimit tonë sekret ka qenë i lartë. Ndaj edhe vlerësimet e shërbimeve homologe, si fjala vjen ai amerikan, ka qenë i merituar. Arkivi e shërbimit sekret shqiptar i pas ‘97-s mban brenda tij edhe këto vlerësime.
A ka sot në shërbimin sekret shqiptar punonjës që kanë qenë në shërbimin sekret të para ’90?
Me statistika nuk të flas dot, por ato çka thashë më parë janë kryer nga njerëz që kanë punuar në shërbime sekrete të para ’90-s.
Si është perceptimi juaj, a ka dëshirë sot një i ri shqiptar të jetë pjesë e shërbimit sekret, apo ajo çka ndodhi në 50 vjet i frenon ata?
Jo vetëm gjatë 50 vjetëve, por edhe më gjerë duhet thënë. Por në shërbimet sekrete në Shqipëri kanë punuar njerëz patriotë dhe të ndershëm. Nuk kanë dështuar shërbimet sekrete në Shqipëri, por ka dështuar politika. Për në Shqipërinë e 50 viteve të komunizmit, në gjykimin tim nuk ka dështuar Sigurimi në kuptimin profesional, ka dështuar politika në kuptimin ideologjik, dhe ishte ajo që futi në rrugë pa krye edhe shërbimin sekret. Dështimet që ka pasur Sigurimi në kohën e Bashkim Gazidedes unë nuk i quaj thjesht dështime të shërbimeve sekrete, i quaj dështime të politikës. Nëse shërbimi sekret shqiptar pas ’97-s pati ndryshime që çuan në ndryshimet e vlerësimeve për atë çka ndodhi në Shqipëri për zbulimin e disa aksioneve terroriste, ky nuk është një vlerësim vetëm për shërbimin sekret, por edhe për politikën.
A keni pendesë që për 10 vjet i keni shërbyer Sigurimit të Shtetit?
Nuk jam i penduar që kam shërbyer në Sigurimin e Shtetit për faktin se jam përpjekur të bëj detyrën time, me një sens njerëzor, brenda ligjeve të kohës, dhe fatmirësisht i kam shpëtuar krijimit të fatkeqësive për të tjerët.
Si i keni shpëtuar?
Kjo ka qenë një prirje, një edukatë dhe formim personal, pse jo dhe familjar, dhe shpëtova.
Nuk keni pasur ndonjë urdhër gjatë kësaj kohe?
Urdhër për të shkelur urdhër nuk më kanë dhënë dot, në këtë kohë dhe në atë kohë. Unë me veshët e mi nuk kam dëgjuar ndonjë urdhër të paligjshëm. Unë këmbëngul për të vërtetën time, por a kam dëgjuar unë apo kam ndjerë se çfarë ndodhte rreth e qark, pa dyshim që po, herët apo vonë kam marrë vesh që kanë ndodhur gjëra monstruoze.
A mund të na tregoni ndonjë nga gjërat monstruoze që ju thoni?
Do të tregoj një episod duke qenë sa më konciz. Njihen ngjarjet në vitet ‘80 në Jugosllavi dhe Kosovë lidhur me demonstratat e mëdha. Kjo nxiti brenda radhëve të studentëve të rritej tendenca e kalimit të kufirit dhe ardhjes së tyre në Shqipëri. Në Shqipëri vendoseshin në disa qytete, por edhe sipas shkollave që kishin bërë atje, një pjesë erdhën në UT, një pjesë shkuan në Shkodër apo Elbasan. Zbulimi jugosllav nuk ishte i interesuar për këtë çka po ndodhte dhe pa dyshim nuk donte t’i linte këta jashtë kontrollit, edhe pas ardhjes së tyre në Shqipëri. Në këtë mënyrë përplasej zbulimi jugosllav me detyrat që kishin për informimin me këtë kategori të arratisurish dhe ne për t’i mbrojtur këta studentë nga depërtimi brenda tyre i agjenturës jugosllave. Duke mos dashur të jap emra, në Fakultetin Filologjik ndodhej edhe një studente kosovare, e cila për të ardhur në Shqipëri i është dashur të flinte 3-4 ditë në një shpellë në malësinë e Gjakovës. Mes një dëbore të madhe kishte humbur pikën nga kalonte kufiri dhe e trembur mos dorëzohej në ndonjë postë jugosllave, ajo fjeti atje. Pas 3-4 ditësh e gjeti mundësinë dhe kaloi kufirin duke u dorëzuar te një postë shqiptare. Pas ardhjes këtu, ajo ishte një njeri që unë e njihja personalisht dhe e dija të gjithë këtë histori. Pas disa kohësh më njoftojnë se ajo kërkonte një takim me mua. Më tha se kishte një problem personal dhe se donte të bisedonte si vëlla. “Unë e di punën tuaj, çka ju kërkoj është si motër, çka do të më thoni është brenda detyrës suaj”, më tha. Më tha se deshta ta ndihmoja, për diçka, ndërsa unë i kërkova të më thoshte problemin, duke e ndihmuar si vëlla dhe duke kryer detyrën si profesionalist. Më tha se kishte njohur një djalë nga Tirana, i pëlqente si njeri, por nuk kishte kë të pyeste për të, sepse s’kishte asnjë njeri të familjes në Shqipëri. “Dua të zgjedh njeriun më të mirë për shok jete, ndaj mendoj se ju duhet të dini diçka, por edhe nëse nuk dini, e keni mundësinë që të më ndihmoni. Ndaj unë do t’ju them emrin”, më tha studentja kosovare. Unë nuk e kisha të vështirë të ndaja detyrën si profesionalist me detyrën si njeri, por si profesionalist e kisha të ndaluar për të dashurit apo për djemtë me të cilët donin të fejoheshin vajzat. Si profesionalist, çdo gjë mund të ndodhte me këtë kategori, sepse jugosllavi ishte tepër i ndjeshëm për të depërtuar në drejtim të tyre. Më tha emrin e djalit që dashuronte, u ndodha shumë ngushtë, se emri i djalit ishte emri i një njeriu që nuk njihej si një njeri që mund të ishte i përshtatshëm për të qenë bashkëshorti i saj. Por a isha unë ai që duhet t’ia thosha këtë vajzës. I thashë që do pyes dhe bëra rolin që nuk e njihja, duke i lënë kohë vetes për t’u menduar. Kaluan disa ditë dhe ajo erdhi sërish duke më thënë se duhet të kthente një përgjigje. Ashtu si i zënë në një pozicion vetë e kisha gjetur zgjidhjen, vendosa dhe ia thashë: “Nuk është ky njeriu i duhur, më vjen keq, por të tjerat duhet t’i mendosh vetë”. Nuk e prisja, por ajo filloi të reagonte në një mënyrë shumë emotive dhe mes lotësh më tha: “Meqë njoh kufirin, besoj se mos do të më përdorë për të dalë matanë”. S’i fola ashtu siç duhet, por i lashë të kuptonte së kështu ishte problemi. Djali që bënte sikur dashuronte studenten kosovare, në fakt, nuk kishte asnjë gjë serioze, ai kërkonte vetëm ta përdorte atë për t’u larguar bashkë me të dhe sapo të ishte matanë kufirit, të ndahej prej saj. Megjithatë, kishte edhe një problem tjetër. Ky djalë ishte nip i një heroi të popullit dhe kjo e vështirësonte çështjen, sepse ishte dhe me biografi të mirë. Sa herë e shoh këtë vajzë edhe sot, më kujtohen fjalët e saj “fjeta tri ditë në shpellë për t’i shpëtuar serbit, dhe nuk e di si jam gjallë. Vij këtu dhe ky njeri më mashtron me dashurinë e tij vetëm për të ikur vetë andej dhe për të më braktisur sërish në duart e serbëve”. E trishtuar siç ishte, megjithëse unë i thashë se nuk i kisha folur zyrtarisht, sepse zyrtarisht unë kisha dekonspiruar, i thashë se i kisha folur si vëlla dhe i kërkova të më ruante këtë intimitet. Por ajo nuk mundi ta ruante këtë intimitet, duke e kapur djalin dhe ia tha të gjitha, i foli për ligësinë e tij dhe u shkëput prej tij. Djali e kishte pyetur se nga i kishte mësuar të gjitha këto, ndërsa vajza i ishte përgjigjur se dhe ajo kishte një vëlla në Sigurim. Dhe djali, si nip heroi, i shkroi udhëheqësit të Partisë së kohës, Ramiz Alisë, duke i thënë se Sigurimi nuk po e linte as të martohej. Ramiz Alia e njihte këtë familje shumë mirë, se gjatë kohës së luftës ai kishte pasur marrëdhënie punë me këtë hero të popullit, dajën e djalit. Pasi më thirrën në drejtori, unë isha vënë përballë një alternative tjetër tani, kisha marrë kënaqësinë se shpëtova një njeri, por isha vënë përgjegjësisë se si profesionalist kisha nxjerrë sekretin duke u treguar i dobët dhe kisha krijuar një shqetësim. Djali më akuzonte tani se unë isha bërë pengesë për t’u martuar. Më pyetën se si ishte ngjarja, duke i shpjeguar atë çka tregova më sipër. Më thanë se duhet të bëja një informacion dhe unë mora dosjen e djalit, pasi ai kishte një dosje, sepse të gjithë historinë që tregoi vajza ne e njihnim përmes të tjera marifeteve. Besoj se është e bukur për të treguar se si funksiononte në atë kohë, por unë nga njëra anë nuk u tregova profesionalist, por sot ndihem mirë se shpëtova një njëri. Kjo vajzë tani ka një familje dhe jeton e lumtur dhe sa herë shihemi me njëri-tjetrin, duke u buzëqeshur dhe duke kujtuar atë çka ndodhi dikur.
Gjatë bisedës ju në disa raste i jeni referuar kohës së Gazidedes si një moment shumë të keq të shërbimit sekret pas vitit ’90. Përse shërbimi sekret arriti deri aty, pasi ju nuk jeni i vetmi që i hidhni këto akuza.
Janë shumë arsye që e bëj këtë, por çka më shtyn së pari, është se futja në shërbimin sekret e militantëve të partisë e ktheu atë shërbim në një parti më vete. Së dyti, ndjenja e hakmarrjes ishte mjaft prezente në shërbimin sekret të Gazidedes, dhe kjo në një farë mënyre është e shpjegueshme po të marrim parasysh se të përndjekurit politik të kohës së komunizmit, për gjithë çfarë ata kishin kaluar, tashmë u ishte hapur rruga e lirisë. Por çfarë nuk duhet të ndodhte ishte kalimi i tyre në shërbimin sekret pa u filtruar e studiuar, gjë që do të shmangte njerëzit e mbushur me ndenjën e hakmarrjes. Së treti, Gazidede sot nuk jeton, dhe kjo të bën të jesh më i matur në atë çka flitet, qoftë edhe për përgjegjësitë e tij, por duke qenë njeri që e kishte tabu besimin islam, ai disa norma të islamizmit ekstrem i shndërroi dhe përpiqej t’i vendoste si moral të punonjësve të shërbimit sekret. Së fundi, shërbimi sekret dhe vetë Gazidede u përdor nga politika dhe Sali Berisha, ashtu si kundër u godit ky shërbim nga Fatos Nano, në kohën kur ishte kryeministër. Mënyra se si u largua Fatos Klosi është shprehje e goditjes pa moral që realizoi Nano si kryeministër, jo ndaj një individi, por ndaj shërbimit sekret.
Pse Fatos Nano e goditi këtë shërbim?
Sipas meje, shërbimi sekret përmes veprimtarisë normale, në luftë ndaj krimit të organizuar dhe korrupsionit, kishte arritur të mësonte dhe evidenconte gjëra që e komprometonin kryeministrin shqiptar. Së dyti, i gjendur përballë presionit të ndërkombëtarëve, të cilët e njihnin gjendjen të informuar nga agjencitë e tyre të shërbimit, të shmangnin çfarë ndodhte, ndërsa e paralajmëruan, ai teksa reagoi përmes shkarkimit të Klosit, në fakt kërcënoi direkt Shërbimin Informativ, pra prerjen e burimit nga mendonte se vinte presioni i ndërkombëtarëve ndaj tij. Por ishte gabuar, sepse nuk është ekzistenca e një njeriu, qoftë ky edhe në kreu të shërbimit sekret që të ruan nga katastrofa, por është abuzimi me pushtetin çka të largon nga karrigia.