Parisi sjell "Xheraldina, Mbretëresha e Shqiptarëve"

Në Panairin Ndërkombëtar të librit në Paris u prezantua edhe botimi i titulluar "Xheraldina, Mbretëresha e Shqiptarëve" - i autores franceze Joséphine Dedet, botuar nga shtëpia botuese "Belfond" në Francë


Në Panairin Ndërkombëtar të librit, i cili u zhvillua gjatë muajit Mars në Paris, ndërmjet stendave të shumta të mbushura me libra, albume, enciklopedi, e periodikë nga e gjithë bota, 2000 shkrimtarëve dhe 1200 shtëpive botuese, ishte i pranishëm edhe një botim, i cili hedh dritë mbi historinë e figurave të shquara të Shqipërisë. Është fjala pikërisht për autoren franceze Joséphine Dedet, e cila prezantohej me ribotimin e librit «Xheraldina, Mbrëteresha e shqiptarëve», botuar në shtëpinë botuese « Belfond » në Francë.

Përmes Xheraldinës historia e Shqipërisë dhe e Ballkanit

Autorja e librit, Josephine Dede, shpjegon se kjo është hera e parë që shkruan një temë mbi Shqipërinë : «Këtë libër, në formën e një biografie e kisha përfunduar qysh në vitin 1996, dhe ky është ribotimi i tij më i pasuruar, e më i plotë. Kam dashur të shtoj shumë dëshmi interesante, fakte të tjera, dhe kapituj me informacione të reja e të rralla, prej njerëzve që sot fatkeqësisht nuk jetojnë më. Për hartimin e këtij libri më shtyu më së shumti vetë personazhi kryesor, Mretëresha Xheraldinë, e cila ishte një grua e shquar, që pata fatin ta njihja nga afër personalisht. Me të kam pasur një korrespondencë të bollshme prej disa vjetësh. Përmes personazhit të Mbretëreshës Xheraldinë, unë po tregoj në një këndvështrim të veçantë edhe historinë e Evropës e marrëdhëniet e saj me rajonin e Ballkanit.

Xheraldinë Aponyi kishte lindur në Perandorinë Austro-Hungareze në vitin 1915. Ajo vinte nga një nënë amerikane dhe një baba hungarez. Kjo bëri që ajo të ishte e kultivuar me kulturën më të mirë të dy kontinenteve. Xheraldinë Aponyi takoi Mbretin shqiptar Zog i 1-rë në vitin 1938 dhe u dashurua njëkohësisht edhe me të por edhe me Shqipërinë. Për studiuesen franceze, në një farë mënyre Mbretëresha Xheraldinë përfaqësonte një pasarelë midis shumë kulturave, të cilën donte ta aplikonte me gjithë shpirt në Shqipëri. Studiuesja, e dashuruar me historinë e mbretëreshës shqiptare, të atij mbreti dhe të këtij vendi të shqiponjave, vendosi ta shkruajë dhe t'ua tregojë lexuesve të shumtë frëngjishtfolës, historinë e saj.

Punim serioz mbi mbretëreshën shqiptare

Mbretëresha Xheraldinë ishte njëkohësisht një grua e shquar dhe shumë e bukur. Ajo karakterizohej edhe nga një shpirt i madh, një zgjuarsi dhe një zemërgjerësi e spikatur. Të gjitha dokumentat tregojnë se ajo e dashuroi menjëherë Shqipërinë, ndonëse nuk pati shumë kohë që të qëndronte aty, veçse një vit. Në këtë kohë ajo filloi të mësonte edhe gjuhën shqipe. Më pas, në 63 vitet e ekzilit të saj jashtë vendit, ajo u përpoq me të gjitha forcat që t'i ndihmonte shqiptarët e diasporës.


Më në fund, në viti 2002, ajo arriti të realizonte ëndrrën e saj dhe të kthehej në Shqipëri deri sa vdiq si një shqiptare në tokën që e kishte adoptuar dhe siç kishte dëshiruar ». Magali Brenon, drejtuese në shtëpinë botuese « Belfond », thekson se do të kishte qenë më mirë nëse në këtë panair do të kishte edhe libra apo tema të tjera që tregonin historinë e Shqipërisë apo të figurave të tjera të spikatura të saj në marrëdhënie me Ballkanin apo me botën. «Lidhur me botimet tona mund të them se kjo ishte hera e parë që botonim një libër mbi Shqipërinë, mbi historinë apo mbi personalitetet e spikatura e të veçanta të Shqipërisë. Dëshiroj të vlerësoj edhe punën e bërë nga autorja e librit si një punë tepër serioze e të bazuar mbi dokumenta e dorëshkrime të shumta me me një cilësi tepër të lartë. Ne si shtëpi botuese « Belfond » jemi të hapur të presim edhe autorë të tjerë që dëshirojnë të botojnë mbi tema të tilla për Shqipërinë apo edhe për Ballkanin të cilat nuk kanë qenë shumë të njohura për lexuesit frëngjishtfolës ».

Ndihmesa nga familja mbretërore

Skënder Zogu, anëtar i families mbretërore në Francë, është njëkohësisht edhe njëri prej protagonistëve që i ka ofruar materialin bazë shkrimtares franceze për të shkruar këtë libër. Ai kujton se shkrimtarja Joséphine Dedet, përpara disa viteve kishte kërkuar kontakt për të mbledhur informacione mbi jetën dhe aktivitetin e Mbretëreshës Xheraldinë. "Unë më parë kam jetuar së bashku me Nënën Mbretëreshë dhe me mbretin Zog dhe kisha shumë materiale, dokumenta, e relike për t'i ofruar. Autorja e librit nuk u mjaftua vetëm me kaq, ajo shkoi deri në Afrikën e Jugut për ta takuar direkt Nënën Mbretëreshë, Xheraldinë. Aty Josephine Dedet konsultoi të gjitha arkivat e saj dhe nxori këtë libër të dobishëm. Mund të them se ky botim ka plotësuar informacionin mbi jetën dhe veprën e saj. Nëna Mbretëreshë gjithmonë ishte shprehur se kishte vetëm një ëndërr, të qëndronte në Shqipëri, pranë shqiptarëve, dhe aty të prehej përjetesisht. Kjo vërtetohet edhe në këtë botim."

Historikisht Franca ka qenë një vend që ka koleksionuar dorëshkrime, relike të vjetra, dokumenta autentike, të cilat në një farë mënyre shërbejnë si bazë për hartimin e botimeve të ndryshme. Tomi Frashëri, i diplomuar në Francë në fushën e drejtësisë, sjell eksperiencën e vet: "Një nga aktivitetet që familja mbretërore ka pasur në Francë, sidomos nën përkujdesjen e Mbretëreshës Xheraldinë, ka qenë themelimi i një fondacioni mbretëror shqiptar.

Koleksioni i familjes mbretërore

Në vitin 1984, në kështjellën La Chapelle-d'Angillon, në Francë u vendosën mjaftë materiale e dorëshkrime të çmuara me vlera historike, për t'u ruajtur dhe për t'u paraqitur në stenda muzeale. Ky ishte koleksioni i Pol Bej Adamidi Frashërit, i cili ishte përfaqesuesi i familjes mbretërore në mërgim në Spanjë. Një pjesë e koleksionit ishte e përbërë me vepra arti, të cilat janë shitur në ankande dhe pjesa tjetër përbëhej nga dokumente që flisnin mbi historinë e Shqipërisë. Këto elemente ai ia la në patronazh families mbretërore me kusht që nëse ndonjë ditë familja mbretërore shqiptare do të kthehej në Shqipëri, atëhere ky koleksion duhej të vinte në vend e të ekspozohej për të gjithë, pasi përbëhej nga materiale që i përkisnin historisë së Shqipërisë."

Larg formave tradicionale në Edicionin e 32-të të Panairit Ndërkombëtar të Librit në Paris, një vend të posatshëm zinte interesimi i publikut për format e reja të përdorimit të teknikave elektronike e dixhitale për pasqyrimin e të gjithë kësaj letërsie. Të ftuarit e nderit në këtë edicion të 32-të të këtij evenimenti ishin Letërsia Japoneze në përgjithësi, dhe autorët e ardhur nga kryeqyteti Rus -Moska.