Lugina e vdekjes…!

Zyrtarisht, mbanë titullin e zonës më të nxehtë të planetit tonë!
Për më shumë se 100 vjet, zona El Aziz në bregdetin e Libisë, mbante titullin e vendit më të nxehtë të planetit tonë, ku ishin shënuar temperaturat më të larta ndonjëherë.

Por tashmë, citon alb-observer.com, Organizimi Botërorë Meteorologjik (WMO) zbuloi se matja e temperaturës ishte e gabuar, kështu titulli dhe rekordi i akordohet “Luginës së Vdekjes” që ndodhet në Kaliforni, ku temperatura e shënuar më 10 qershor të vitit 1913, arriti 56,7 gradë celsius.

Këtu e disa dekada rresht, meteorologët ishin të rezervuar me rekordin e temperaturë prej 58-të gradë celsiusëve të shënuar nga një bazë italiane në Luginën El Aziz, më 13 shtator të vitit 1922. Kështu, deri më sot nuk ishin gjetur fakte që të vërtetonin këtë temperaturë, apo të vërtetonin se kjo matje ishte e gabuar.

Por, një ekip ndërkombëtar meteorologësh, që morën iniciativën të kryenin një studim për llogari të WMO, arritën të zbulojnë vendin ku ishte regjistruar temperatura. Analizimi i të dhënave, zbuloi pesë gabime serioze: matja e temperaturës u krye nga një vëzhgues i papërvojë, termometri i përdorur konsiderohej i vjetër edhe atëherë, vendndodhja nuk ishte përfaqësuesja e gjithë zonës përreth, matja nuk koordinonte me matje të tjera të bëra në El Aziz dhe se temperatura nuk koordinonte me matje të tjera të kryera në rajon.

“Zbuluam gabime sistematike në matjen e vitit 1922”, thotë Randy Tserveni i State University, të Kalifornisë, e cili jep dhe një listë me të dhëna të ndryshme me rekorde të ndryshme të temperaturës së shënuar në gjithë botën.

Më e mundshmja, referojnë studiuesit e “Bulletin of the American Meteorological Society”, është se dikush bëri gabime sistematike në matjen e temperaturës, duke e “lexuar” gabim matësin e termometrit të Six-Bellini, i cili ishte hartuar të regjistronte temperaturat më minimale dhe ato më maksimale, si dhe ngjason me termometrat që përdorin sot kopshtarët.

Analizimi i të dhënave të matjes së vitit 1922, ishte e gabuar, duke devijuar rreth 7 gradë celsius.

Përsa i përket rekordit të temperaturës më të ulët, titulli i përket Bostok, Antarktidë, ku temperatura në 21 qershor të vitit 1983 ra në -89,2 gradë celsius./alb-observer.com/

Per rreth 100 vjet, qyteti El Azizia ne pjesen veriore te Libise ka mbajtur titullin zyrtar si vendi me i nxehte qe njihet ne Toke. Megjithate, tani rekordi eshte marre nga nje vend tjeter mbas hetimeve te bera nga World Meteorological Organisation.

Nje panel ekspertesh ngriten shqetesime te medha ne lidhje me deklaraten historike qe merkuri arriti 58 grade Celcius ne vitin 1922 ne ate qe ne ate kohe ishte nje baze ushtarake Italiane ne brigjet e Libise.

Kerkimet filluan ne vitin 2010, por u pezulluan per nje periudhe kohe prej 8 muajsh per te rifilluar serish me vone. Dyshimet ne lidhje me kete regjistrim temperature ne Libi u hodhen kur nje grup zbuloi qe nuk ishin konsistente me matjet e mevonshme qe ishin bere ne te njejtin vend si edhe ne stacionet meteorologjike qe ndodheshin prane. Matjet u bene gjithashtu edhe ne siperfaqe asfalti qe do te ishte me e nxehte se sa shkretetira qe e rrethon.

Nje raport i plote nga ekipi nderkombetar, qe perfshinte shkencetare te klimes nga Britain's Met Office dhe nga Shtetet e Bashkuara, jane shfaqur ne buletinin e American Meteorological Society. Pas hedhjes poshte te matjeve qe e kishin nxjerre Libine mbajtese te rekordit, titulli si vendi me i nxehte ne Toke i kalon Lugines se Vdekjes ne Kaliforni, ku temperaturat kane arritur 56.7 grade Celcius ne vitin 1913.

Rekordi eshte shenuar ne ekuivalentene e Librit Gines te Rekordeve te meteorologeve; i njohur si WMO Commission of Climatology World Archive of Weather and Climate Extremes.

David Parker, nje shkencetar i klimes ne Met Office's Hadley Centre ne Exter, i cili mnori pjese ne hetim tha per Guardian qe hetimi u be ne menyre qe te sigurohej se faktet e regjistruara ne te kaluaren ishin te sakta.

"Ne dhjete vitet e fundit eshte bere shume arkeologji e te dhenave, qe do te thote rizbulim i shkrimeve te vjetra dhe venia e tyre ne forme dixhitale dhe keshtu me rradhe dhe ishte kjo qe e mundesoi kete. Tani ka shume me shume informacion." - tha ai.

Nje e dhene shume e rendesishme u zbulua ne regjistrimin origjinal te te dhenave ne El Azizia. Dokumenti tregoi qe personi qe beri matjen ne ate kohe nuk kishte eksperience dhe vazhdimish bente gabime ne leximin e termomentrit Six Bellini qe perdorej ne Libi.

"Ne fakt rendesia e dhenies se rekordit ne vendin qe e meriton nuk eshte vetem per shkencen, por ka lidhje edhe me adaptimin modern ne lidhje me ndryshimin e klimes. Nese kemi nje perceptim te sakte te ekstremeve ne te kaluaren, do ta kemi me te thjeshte te merremi me ekstremet e tanishme, dhe keshtu do te dinim edhe nese temperaturat e larta ekstreme jane bere me te shpeshta keshtu qe te mund te adaptohemi me to." - shtoi ai.