- i panjohurKomplet
- Gjinia :
Shteti :
Postime : 19172
Vendndodhja : ne krahet e saj
Anetaresuar : 21/02/2012
Episode hipokrizie dhe poshtërimi mes Sali Berishës dhe Azem Hajdarit
Mon 11 Mar 2013 - 23:59
Nga Mero Baze
Këto janë disa fragmente nga libri “Viti 97”, episode ku tregohet e vërteta e raporteve të Sali Berishës me Azem Hajdarin. Po ua risjell në nderim të 50 vjetorit të tij dhe në shenjë përbuzje të hipokrizisë së Sali Berishës ndaj tij.
Prill 1996 – PD-ja jopolitike e 26 majit
…Nëse ka pasur ndonjëherë në historinë politike të një partie më shumë intelektualë dhe më pak politikanë, ky ka qenë Kuvendi dhe garnitura politike e dalë nga zgjedhjet e 26 majit. Pas kokëçarjesh të gjata me fraksione brenda PD-së dhe figura politike që e kontestonin vazhdimisht, Sali Berisha u mbyll i vetëm në vilën nr. 4 në Pallatin e Brigadave, për t’i dhënë PD-së një ekip të ri, që thuajse nuk kishte lidhje me politikën.
Prej ikjes së Neritan Cekës në vitin 1991 e më pas Pashkos, Zogajt, Imamit, Kalakulës, Baletës dhe kulmimit të rrjedhjeve me kryetarin karizmatik të partisë, Eduard Selamin, Sali Berisha dukej se po mendonte për një parti pa politikanë. Lista e gjatë që shkruante dhe rishkruante vetë, nxirrej nga lista pedagogësh, artistësh dhe intelektualësh të njohur të vendit, shumica e të cilëve as që kishin ndonjë ide se po hynin në politikë. Me siguri që ka qenë afër fundit kur, një mbrëmje, më thirri për kafe në vilën nr. 4. Ndihej qartë që ishte i kënaqur me vizat e panumërta që kishte hequr mbi dengun e listave që kishte përpara.
-Do t’i lexoj një herë emrat, – tha. – Kam gjetur ekipin më të shkëlqyer që kemi pasur ndonjëherë për zgjedhjet!
Po i dëgjoja. Gjysmën i kisha dëgjuar jo si politikanë, gjysmën tjetër as si politikanë dhe as si intelektualë.
- Si të duken? – më tha.
Ishte një pyetje që donte përgjigjen që duhej ta dëgjonte ai. Qoftë dhe për rutinë.
- Janë shumë, – i thashë, – s’di të them për të gjithë. Disa emra janë shumë të njohur dhe ndoshta bëjnë punë. A ke folur me ta?
- Me cilët? – tha.
- Për shembull, me Ndriçim Xhepën, Xhevdet Ferrin apo këta pedagogët.
- S’ka problem për ata, flasim. Po si të duket lista?
Donte doemos një përgjigje entuziaste.
- E mirë më duket, – i thashë. – Do të kesh pak problem me këta të partisë.
- Partisë… hë, ç’probleme do të kem? Ua kam thanë: “Më të shquarit, te zonat më të vështira.” Ja, për shembull: Agron Musarajn e kam çue në Berat, Sadik Bejkon dhe Blerim Çelën në Tepelenë, Fatos Bejën në Gjirokastër, Leonard Demin në Sarandë, Genc Pollon në Përmet, Dashamir Shehin në Vlorë, Ridvan Boden në Korçë… se këta të Jugut ke merak ti…
Nuk i bëra asnjë koment. Po përpiqesha t’i mbaja mend, se ndoshta më duheshin për raportin e mëngjesit te “Zëri i Amerikës”.
- Mirë e paske Jugun, – i thashë instinktivisht. – Këtë Boden nuk e njoh, por këtë Shehin pse në Vlorë?
- Nuk e njeh Boden… i shkëlqyem! Ka mbarue në Francë, e kemi pas drejtor Dogane, superkorrekt, financier i zoti. Ndërsa Vlora ka shumë rëndësi, – tha. – Do një figurë të fortë, s’bëhet pa një figurë të fortë.
Në të vërtetë, krisja mes Dashamir Shehit dhe Berishës kishte nisur. Aleksandër Meksi, që historikisht nuk duronte dot asnjë zëvendëskryeministër, për shkak se i dukeshin të gjithë të Berishës, po ashtu kishte probleme me të, por nuk kuptohej kurrë nëse i kishte me të apo me Berishën.
- E ke mbyllur, me një fjalë? A mund ta citoj unë ndonjërin nesër në radio?
- Jooo! – tha. – Se nuk e di njeri. Nuk duhet të dalë asgjë. Kam edhe ca probleme në Shkodër. Duhet me e mbyllë dhe atë. Më ka mbet ky Koleci, s’di ku ta çoj…
- Në Shkodër, ku tjetër? – i thashë.
- S’e di. Fola me Aliun… ai thotë se kemi një kandidaturë tjetër atje, një grua shumë e zonja thotë, po burri i saj qenka fis me Kolecin.
- Kush është kjo?
- Është një pedagoge… për matematikë më duket, nuk e di… ose për juridik, juridik më duket. Ja, të pyes Aliun.
Foli me Ali Spahinë. Toni i shtruar i Ali Spahisë dhe serioziteti që u kushtonte raporteve njerëzore e bënin atë figurën më të palëkundur të PD-së dhe njeriun më të qëndrueshëm nga pikëpamja politike për Berishën, edhe pse shpesh e xhindoste me kufijtë që u vendoste përpjekjeve të tij të përhershme për ta përdorur për çdo gjë.
- Është e shkëlqyer, thotë Aliu. Jozefina Topalli quhet. Qenka kancelare në fakultet. Nuk e di, po ky thotë se është më mirë ajo se Koleci në Shkodër, pasi ajo paska familje shumë të njohur nga baba i vet… Ku ta çoj këtë Kolecin, ku ta çoj…. – Filloi të hidhte sytë sërish mbi hartën elektorale. – Ah, po, e gjeta, – tha. – Në Mirditë e kam një vend. Të pyes një herë Aliun.
Foli sërish me Ali Spahinë: “Paska qenë mësues atje, në Mirditë? E po, shumë mirë atëherë… aty po e çoj. Shumë mirë, u mbyll kjo punë. E shkëlqyer! Mos fol me njeri.”
- U mbyll, – m’u kthye mua. – Në Mirditë. Aliu thotë se paska qenë dikur mësues aty… ose i internuar, ose mësues, nuk e dinte mirë, por më tha që ka lidhje atje.
Përfytyrova Kolecin, një burrë i matur, i urtë dhe flegmatik, që kishte drejtuar me durim dhe përkushtim administratën e Presidencës për katër vjet. Nuk e njihja nga afër, por me siguri që ishte i çliruar nga ideja se po ikte nga ajo ndërtesë.
I vetmi kuriozitet që kisha për kandidaturat e Shkodrës ishte Azem Hajdari. Berisha nuk po ma përmendte emrin e tij, ndërsa Azemi kishte dy ditë që më kërkonte ta zhbiroja se ku kishte ndërmend ta çonte. “Më duhet një fije informacion, shqipe, – tha Azemi, – pastaj di vetë unë se ç’bëj.”
- Po Azemin? – i thashë papritur.
- Azemin? Hëm, atij ia kam gjet vendin. Ai, kudo që ta çosh, fiton. Kemi një zonë shumë të vështirë, që bashkon Çermenikën e Librazhdit, Martaneshin dhe Tërnovën e Dibrës. Aty e kam çue. Vetëm ai mund ta fitojë këtë.
- Mos nuk e pranon, – i thashë me gjysmë zëri.
- Jo, mo, e pranon, – tha, – mos ki merak. Shiko, kam ndjekur një parim: figurat politike në zonat më të vështira, intelektualët në qytete të sigurta, se ata më duhen në Kuvend mue, s’mund t’i hedh në mes të detit menjëherë.
Pas disa ditësh, lista iu lexua Këshillit Kombëtar.
Përpara mbledhjes, në mëngjes, piva kafe me Azem Hajdarin në Rogner. Ia thashë pak a shumë se ku mund të ishte.
- Po në Shkodër, – tha, – kush është?
- Ka futur një grua, – i thashë. – Jozefina Topalli quhej, më duket se ishte kunata e Kolecit.
- Të ka mashtruar, – tha. – Koleci s’ka kunatë pedagoge.
- Nuk më tha “kunatë”, por e mora me mend nga mbiemri… diçka e kishte burrin e saj.
- E di unë kush është, – tha Azemi. – Lene se e rregulloj vetë tani. Po e ftoj për një drekë në Vahinë, ta shikoj njëherë se ç’është. Nejse, shqipe, ti mos thuaj gjë për këtë muhabet, se di unë si e zgjidh.
Në mbledhje, Berisha foli gjatë për qeverisjen katërvjeçare dhe për parimet mbi të cilat kishte ndërtuar listën. Përsëriti pak a shumë faktin që politikanët do të shkonin në zona të vështira dhe intelektualët në zona të sigurta. Shtoi se, si risi, Kuvendi do të kishte një “boom” për gratë. Lexoi edhe emrin e Azemit në zonën përkatëse. Pati reaksion. Azemi u ngrit nga vendi dhe kërkoi të sqarohej më qartë: për se ishte sajuar një zonë për të?
28 maj 1996
Arrita dhe u futa te hotel “Tirana”. Azem Hajdari ishte ulur në një tryezë në cep të kafenesë, në katin e parë dhe, i nxirë në fytyrë, shihte nga sheshi. Njësoj si në pjesën tjetër të bulevardit, ku kryeministri dhe ish-ministri i Brendshëm sodisnin masakrën, me shpresë se do të rrëzohej rivali i tyre, ashtu dhe njeriu që ishte përballur me diktaturën, shpresonte që përplasja e opozitës me policinë do ta rrëzonte atë që ia kishte zënë “hisen e diellit” në njëfarë mënyre. Por Sali Berisha nuk ishte as në hotel “Tirana”, as te hotel “Dajtit”, por në Pallatin e Brigadave. Nuk komunikonte me askënd. Në kohë të ndryshme, e kam pyetur disa herë për ato çaste dhe më ka dhënë të njëjtën përgjigje: “S’kam pasur komunikim. Dija vetëm se do të silleshin si me një miting të paligjshëm të partive të vogla”.
Në këtë përgjigje shfajësuese kishte plot nuanca të dijes dhe mosdijes së tij për atë që do të ndodhte. Por Azem Hajdari mendonte ndryshe. Ai kishte frikë se dëmi që po bëhej do ta tejkalonte dëmtimin e Berishës dhe, si zakonisht në raste të tilla, ai i shtonte sulmet mbi njerëzit që i urrente vërtet dhe ata ishin Agim Shehu dhe Bashkim Gazidedja. Ma stërholloi skenarin e tij plot paranoja, se si ata të dy donin që të nxirrnin nga loja të gjitha palët dhe ta merrnin vetë komandën.
- Ky është skenar, – tha. – Duan të na nxjerrin jashtë loje.
Zemërimi i tij me njerëzit e ShIK-ut dhe të Policisë kishte kohë që i kishte kaluar kufijtë.
Dola me vrap jashtë dhe u futa mes turmës. Ndeza mikrofonin.
Ndërkohë që flisja me Azemin, një ofshamë e madhe erdhi nga sheshi. S’e dalloja dot mirë se kush kishte rrëmbyer një megafon, por më ngjasonte me zërin e Neritan Cekës, që këlthiste: “Kjo është diktaturë!”. Më tej, Servet Pëllumbi ngjante si një statujë e ngrirë nga pamja që kishte para syve. Një fotoreporter spanjoll, i gjakosur në përpjekje për të mbrojtur aparatin e tij fotografik dhe një truprojë e tij i gjakosur me lopatë xheniere, ishin mbështjellë rreth tij, sikur të gjenin mbrojtje te profesori i vjetër i marksizmit. Ishte një skenë që turpëron çdo shoqëri që e prodhon. Muskujt e palëvizur të Servet Pëllumbit dhe njerëzit e ngjeshur përreth tij, ishin imazhi më i dhimbshëm njerëzor që prodhoi dhuna e 28 majit. Dhëmbët e thyer të Arben Imamit, tërheqja zvarrë e tij, dhunimi i Gramoz Pashkos dhe Blendi Gonxhes, përplasja me Pandeli Majkon, ishin brutale dhe të egra, kurse ballafaqimi i dhunës me një njeri paqësor dhe me një portret të heshtur e qortues si Servet Pëllumbi, ishte i dhimbshëm. Turma e policisë e humbi kontrollin dhe filloi të godiste kë të mundte. U afrova sa munda të merrja disa zëra për në radio. Për fat, mikrofoni më kishte regjistruar zërin e Neritan Cekës dhe Kastriot Islamit. Mblodha të gjithë zërat dhe u ula të shkruaja raportin.
Në orën 15.00 ishte emisioni te “Zëri i Amerikës”. Montova fillimisht atmosferën e protestës, ku dëgjohej në sfond kënga “Eja mblidhuni këtu, këtu!”, pastaj Neritan Cekën, Kastriot Islamin dhe në fund Azem Hajdarin. Pjesa e Azemit ishte më shumë si balancë ndaj tre opozitarëve. “Policia po bën detyrën, – tha ai. – Ky është një miting i paligjshëm. Asgjë më shumë”. Ishin krejt e kundërta e asaj që bluante me vete në hollin e hotelit.
Zëri i tij ishte i pasigurt dhe sapo e mbaroi fjalinë, uli kokën dhe filloi të shante përsëri “ata që kishin futur në skemë PD-në”. Brenda çdo minute ai jetonte dramën e të qenit themelues i Partisë Demokratike, të cilën duhej ta mbaronte, si dhe adhurues i betejës që bëhej para syve të tij dhe kundër partisë që ai kishte themeluar gjashtë vjet më parë për lirinë e fjalës dhe votës, që bëhej tashmë nga ajo parti që kishte trashëguar historinë e Partisë së Punës. Azem Hajdari e vuante këtë dilemë të madhe si një fat që nuk e meritonte. i luftuar me egërsi brenda partisë së tij nga grupi i Berishës dhe i mbetur më këmbë falë aftësive të tij populiste dhe makinacioneve shpeshherë banale, në mesditën e 28 majit ai ishte njeriu më i rrahur i politikës shqiptare, edhe pse mbi kurrizin e tij nuk u vërtit asnjë shkop. Ai ndiente lakmi për ata njerëz që kishin lirinë të bënin një betejë të re kundër atij që po e izolonte dhe po e zvogëlonte pak e nga pak brenda partisë që themeloi vetë. Ai ndiente makth, mes të tjerash, për mungesën e lirisë së tij për të thënë atë që mendonte, si gjashtë vjet më parë. Atë ditë ai mendonte se partia e tij po tradhtohej nga disa fanatikë që po e çonin në greminë dhe detyrohej të fliste publikisht në favor të një gjëje që nuk e besonte. E bënte këtë me shpresën që të mbetej ende brenda asaj partie, me shpresën se mund t’i vinte sërish dita për një betejë që mund ta fitonte brenda saj.
Beteja zyrtare për linçimin e Azem Hajdarit
Beteja e tretë ishte ajo kundër Azem Hajdarit. I vendosur në krye të Sindikatave të Pavarura, ashtu siç dinte të vendosej ai, Azemi nisi një betejë të egër kundër qeverisë Meksi. Ky i fundit u tërbua. Nuk ishte i qartë se deri në çfarë mase prapa Azemit qëndronte Sali Berisha, siç përhapte fjalë gjithandej jo pa djallëzi vetë Azemi. Edhe vetë Sali Berisha kënaqej nga kjo pandehmë e Meksit dhe nuk ia përgënjeshtronte kurrë atij. Nga ana tjetër Bashkim Gazidede e kishte tashmë Azemin target kryesor mbikëqyrjeje dhe sulmi. Vetë Partia Demokratike ndërmori disa masa të ashpra ndaj tij deri në “ngrirjen” si anëtar i Këshillit Kombëtar. Por Azemi nuk u tërhoq. Aftësia e tij për t’i mbajtur mbështetësit e vet të motivuar ishte e lindur. Edhe pse të gjithë kishin në kurriz SHIK dhe Policinë, Azemi u krijonte ndjesinë se policia, SHIK, Berisha dhe gjithkush tjetër përveç Meksit ishin me të, ndaj të mos trembeshin. Anekdotike ishte vizita e tij në Fier. Gazidede kishte urdhëruar SHIK t’i ndalonte takimin. Policia kishte marrë urdhër të mos e shoqëronte. Dhe pikërisht kur Shamata mendonte se e kishte bërë detyrën duke i thënë Shefit të Policisë porosinë, Azemi shoqërohej nga tri makina policie me eskortë për të shkuar në stadiumin e Fierit, ku do të shihte një ndeshje para takimit me sindikatën. Po kështu ndodhte në Shkodër, në Kavajë, në Durrës dhe kudo. Një pjesë e madhe e policisë më shumë besonin shkeljen e syrit të Azemit se sa telefonat e ministrave dhe shefave të tyre.
Nën këtë pamundësi për ta ndalur u duk se pushteti do të jepte mesazhe publike. Në orën e zakonshme të “postës” që vinte nga SHIK në gazetën “Albania”, zarfi i verdhë një ditë kishte 25 pyetje për Azem Hajdarin. Berti, inspektori që i kishte sjellë bëri kujdes që të na tregonte se ishte diçka me rëndësi. Albert Rakipi, që e hapi i pari, u trazua keq. Pastaj e lexuam dhe unë me Yllin. Ishte diçka e rëndë. 25 pyetje për Azem Hajdarin ishin në fakt 25 denoncime, tek të cilat mund të kishte fakte të vërteta, por më shumë kishte një kontekst spekulativ. Thirrëm në telefon Azemin dhe avokat Ngjelën. Azemi mbërriti më parë. Ylli ia tregoi pyetjet. Azemi u hodhi një sy dhe nuk donte t’i lexonte. U pre në fytyrë. Nuk e duronte dot, që të jepej mesazh publik kundër tij. Nuk ia kërkoi në asnjë moment Yllit që mos t’i botonte, pasi e njihte këtë pafuqi të gazetës, por kërkoi të iknim për kafe. Shkuam në Rogner. Pak më tutje nesh ishte Tritan Shehu që seç kuturiste me një italian. Azemi piu gjatë. Nuk e duronte dot atë që do të dilte nesër në gazetë. Dhe pyeste vazhdimisht: “Pse nuk e lëshon këtë Meksin?” Përgjigja në fakt ishte e thjeshtë: mjafton të shikoje shkollën politike të Berishës. Nëse ai do të lëshonte Meksin, për shkak të sulmeve të Azemit, atëherë Azemi bëhej diktuesi i ndryshimeve në qeveri, lakmuesi i së mirës dhe së keqes, një status ky shumë i lartë për një njeri që presidenti e konsideronte thuajse armik. Ndaj s’mund t’ia bënte kurrë atë nder Azem Hajdarit. Ky i fundit u rropat qytet më qytet e sallë më sallë, por asgjë s’po lëvizte. Mbështetësit e tij zunë të ndalohen dhe arrestohen, por Azemi nuk e la betejën edhe pse i dëshpëruar në maksimum. Aty nga fillimi i dhjetorit, një detaj tjetër i sulmeve ndaj tij e kishte dëshpëruar shumë. Dikush ishte kujtuar t’i hiqte një radio dore policie me shumë frekuenca që ai e mbante duke qenë se ishte kryetar i Komisionit të Rendit dhe Mbrojtjes. Komisioni qenkësh ndarë në dy pjesë dhe ishte gjetur mundësia t’ia hiqnin. Kjo e kishte mërzitur shumë. Në fillim Yllit ia bëri shumë tragjike dhe të rrezikshme për shtetin, por, kur e pa që ky i fundit nuk e mori seriozisht u zbraz prapë kundër Agim Shehut dhe Bashkim Gazidedes. Na premtoi disa herë se do na jepte disa materiale ku provohej se Agim Shehu ka vrarë njerëz në kufi që donin të arratiseshin.
Azemi u rezistoi presioneve dhe bëri ç’mundi që t’i fshihte ato nga opinion publik. Kjo e detyroi Berishën të ndërmerrte masa ekstreme ndaj tij. Në fillim të janarit 1997, kryesia e Partia Demokratike kishte marrë një vendim që e “ngrinte” atë si anëtar të Këshillit Kombëtar dhe e përjashtonte nga Grupi parlamentar. Në seancën e parë plenare në javën e tretë të ianarit, Azem Hajdari i kërkoi Arbnorit të shprehej për statusin e tij brenda Grupit parlamentar, por nuk e mori dot kurrë përgjigjen. Sipas rregullores së parlamentit, përjashtimin nga grupi duhet ta bënte grupi dhe jo kryesia e partisë, por mënyra se si Berisha i bënte përjashtimet ishte që ato edhe të bëheshin, edhe të mos ishin të pakthyeshme, në rast se i duhej. Dhe kështu pa u përjashtuar kurrë legalisht, Azem Hajdari u përjashtua realisht nga Grupi parlamentar i PD-së pikërisht në janar të vitit 1997, në startin e krizës më të madhe që kjo parti po hynte që nga themelimi. Dhe mallkimi i përjashtimit të themeluesit të saj e zuri disa javë më vonë, kur ajo dhe pushteti i saj u rrokullisën në një rrugë të gjatë dhe, mbi të gjitha, në një rrugë pa kthim për themeluesin e saj Azem Hajdari, i cili u luftua si armiku më i madh i asaj partie.
Azem Hajdari dhe Eduard Selami me 26 shkurt në Rogner
Ndërkohë kishte mbërritur në Tiranë Eduard Selami. I ikur një vit më parë nga Shqipëria, pas përjashtimit brutal nga kreu i Partisë Demokratike, shfaqja e tij në Hotel Rogner ato ditë të fund shkurtit, ishin një rifreskim i kujtesës së hidhur. Më kërkoi të flisnim më vete dhe paksa gjatë. Kërkesa e tij ishte e thjeshtë. Donte të takonte Sali Berishën, me çdo kusht. Kishte një mesazh për të. Ia premtova se do t’ia kërkoja me ngulm kërkesën e tij, por kisha pak shpresa se do ta priste. Kishte shumë ngjyra rikthimi i tij në ato momente në Tiranë. Kishte ikur prej Berishës në ditët e plotpushtetshme të tij dhe po kthehej në ditët më të zeza të tij. Dukej si një mallkim për çfarë kishte ndodhur, kur mendoje se gjithë- gjithë ishte pak më shumë se një vit.
-A mund të më thuash diçka më konkrete apo diçka më të koduar për Berishën që ta bind i thashë.?
-E di ai kush më ka nisur. Një mik i tij i vjetër në Uashington që unë e kam shumë mik. Mos ia thuaj këtë të fundit, por ai më ka thënë se Berishës i ka ngelur ose të mbushë helikopterin plot me karburant për rrugë të gjatë ose t’i bjerë shkurt e të të presë ty.
U përpoqa të përfytyroj Berishën sikur t’ia thosha këtë. Me siguri që biseda do mbaronte për 2 sekonda. Por nuk ishte vetëm Berisha që keqkuptonte dhe shikonte me konspiracion vizitën e Selamit. Edhe të sapolarguarit prej tij, ishin po ashtu dyshues. Në praninë time atij i dha dorën Dashamir Shehi dhe më pas Neritan Ceka duke bërë kujdes të shprehin një farë dyshimi për praninë e tij. Por i shqetësuari më i qartë ishte Azem Hajdari. Për shkak të afërsisë me mua, nuk bëri fare kujdes ta fshihte zemërimin.
-Po ke ardhë të ngjallësh atë kufomën, e ke gabim, – i tha. – Ai do të të marrë me vete.
I qetë dhe shumë i shqetësuar nga keqkuptimet që po shkaktonte vizita e tij, Eduardi i siguroi se as kishte ndërmend të shpëtonte Berishën.
-Ka mbushur Aleksandër Meksi gjithë Tiranën që ke ardhur t’i zësh vendin, – tha Azemi. Unë s’e dua fare atë, por ky kufoma nuk duhet ndihmuar, se ti i shton jetën.
Selami buzëqeshi gjithë mirëkuptim për mllefin e Azemit. Ishte i vetmi që kishte guxuar ta përcillte ditën që e zbuan nga partia. Ishte si gjithmonë mik i çdo kundërshtari të Berishës në PD dhe aleati i gjithkujt që ai e shpallte armik.
Ia thashë Berishës të gjitha, praninë e Eduardit, kërkesën e veçantë të tij, komentet rreth vizitës së tij dhe u përpoqa t’i mbush mendjen ta presë qoftë dhe 5 minuta.
Refuzonte vazhdimisht, por nuk më dha ndonjë arsye. Pasi dhe unë bëra të pacipin duke këmbëngulur disa herë, më bëri një shpjegim tërësisht sociologjik për shkakun e refuzimit.
- Unë kam pas raporte të tjera me të më tha. Nuk është puna tek politika. E kam pasë si djalin tim në shtëpi. Ka bërë dush në shtëpinë time. S’mund ta pranoj kaq lehtë pas këtyre që kanë ndodhur. Harroje këtë kërkesë.
Ia thashë një orë më pas Eduard Selamit, po në korridorin e Rognerit. Me shpresa të shuara për çfarë po ndodhte, më shtrëngoi dorën dhe u largua.
3 Korrik 1997. Endrra e fundit për ministër
Rezultatet e para ishin dramatike. PD kishte humbur në çdo cep të Shqipërisë dhe lajmet e zbehta të infiltruara në median italiane për fitoren e referendumit të monarkistëve, vetëm sa provokuan disa ditë më vonë një revoltë që u përgjak nga policia, e cila kishte tashmë një pushtet të ri.
Sali Berisha po sodiste humbjen më të madhe që kishte njohur në historinë e tij politike dhe nuk kishte asnjë fuqi të ndalte thellimin e saj në balotazh. Njerëzit e tij që ishin shfaqur si më radikalët, po ia mbathnin një nga një. Agim Shehu nuk ishte parë të nesërmen e mitingut të fundit. Ia kishte mbathur. Komandanti i Gardës, Xhahit Xhaferi, ia kishte mbathur. Në mesditën e 1 korrikut, ministri i Brendshëm, Belul Çelo, ishte shoqëruar deri në Rinas nga truprojat e tij dhe ia kishte mbathur… Zëdhënësi i tij u përpoq të minimizonte situatën më 2 Korrik, duke thënë se Ministri kishte telefonuar dhe kishte thënë se ka marrë dy ditë leje. Kishte premtuar, sipas tij, se do të kthehej më 3 Korrik, në darkë. Nuk u kthye kurrë!
Azem Hajdari më thirri me urgjencë në “Rogner”. Ishte i vetmi që nuk ishte dorëzuar.
-E marr unë balotazhin, – tha. – Thuaj “Marshallit” të më dekretojë ministër të Brendshëm, në vend të këtij plehrës që iku.
-Nuk e bën, – i thashë. – Për më tepër që kam frikë se as nuk ia pranojnë.
-Ai ta bëjë një herë mo burrë, se e di unë ç’bëj pastaj, – këmbënguli Azemi.
I dhashë fjalën se do t’ia përcillja dhe e bëra në një farë mënyre.
Ndryshe nga ç’e mendova, e priti me të qeshur.
-Mos ki merak, se do t’ua nxi jetën, – tha. – Se po bëjnë shumë karshillëk, po mirë që ma kujtove. Do t’u them që a do rrini mirë, apo ta dekretoj Azem Hajdarin – Ministër?
Në fakt deri këtu shkoi pranimi i kandidaturës së Azem Hajdarit. Ishte shansi i tij i fundit të provonte qoftë edhe 15 ditë një portofol ministri. Ishte njeriu që kishte udhëhequr rrëzimin e komunizmit dhe kishte themeluar një parti që për 8 vite e kishte persekutuar dhe përndjekur politikisht. Në ditët e fundit të saj formalisht në pushtet, sërish nuk iu rezervuan. U dëshpërua shumë. U ul në lulishte dhe porositi disa birra me radhë. Filloi të përdorë radiot që i mbante me shumicë me vete. U mor vesh se u dekretua formalisht ministër Ali Kazazi. U ngjall menjëherë. Mori Aliun në radio dhe i tha që më 11 të natës do të takoheshin në zyrën e ministrit të Brendshëm, se do ta prezantonte me strukturat. Nuk di çfarë i tha tamam Ali Kazazi, por pas bisedës, Azemi u ngjall disi.
-T’ua nxjerr frikën, – tha, – të shkoj aty t’ua tund njëherë dhëmbët atyre pisave që u dorëzuan kështu.
Dhe iku vërtet në orën 11.00 të natës në atë godinë, ku ëndërroi aq shumë që të hynte një herë si ministër, por që hynte gjithmonë brenda dyerve të saj, me ndjesinë që ishte shumë herë më shumë se aq…
Këto janë disa fragmente nga libri “Viti 97”, episode ku tregohet e vërteta e raporteve të Sali Berishës me Azem Hajdarin. Po ua risjell në nderim të 50 vjetorit të tij dhe në shenjë përbuzje të hipokrizisë së Sali Berishës ndaj tij.
Prill 1996 – PD-ja jopolitike e 26 majit
…Nëse ka pasur ndonjëherë në historinë politike të një partie më shumë intelektualë dhe më pak politikanë, ky ka qenë Kuvendi dhe garnitura politike e dalë nga zgjedhjet e 26 majit. Pas kokëçarjesh të gjata me fraksione brenda PD-së dhe figura politike që e kontestonin vazhdimisht, Sali Berisha u mbyll i vetëm në vilën nr. 4 në Pallatin e Brigadave, për t’i dhënë PD-së një ekip të ri, që thuajse nuk kishte lidhje me politikën.
Prej ikjes së Neritan Cekës në vitin 1991 e më pas Pashkos, Zogajt, Imamit, Kalakulës, Baletës dhe kulmimit të rrjedhjeve me kryetarin karizmatik të partisë, Eduard Selamin, Sali Berisha dukej se po mendonte për një parti pa politikanë. Lista e gjatë që shkruante dhe rishkruante vetë, nxirrej nga lista pedagogësh, artistësh dhe intelektualësh të njohur të vendit, shumica e të cilëve as që kishin ndonjë ide se po hynin në politikë. Me siguri që ka qenë afër fundit kur, një mbrëmje, më thirri për kafe në vilën nr. 4. Ndihej qartë që ishte i kënaqur me vizat e panumërta që kishte hequr mbi dengun e listave që kishte përpara.
-Do t’i lexoj një herë emrat, – tha. – Kam gjetur ekipin më të shkëlqyer që kemi pasur ndonjëherë për zgjedhjet!
Po i dëgjoja. Gjysmën i kisha dëgjuar jo si politikanë, gjysmën tjetër as si politikanë dhe as si intelektualë.
- Si të duken? – më tha.
Ishte një pyetje që donte përgjigjen që duhej ta dëgjonte ai. Qoftë dhe për rutinë.
- Janë shumë, – i thashë, – s’di të them për të gjithë. Disa emra janë shumë të njohur dhe ndoshta bëjnë punë. A ke folur me ta?
- Me cilët? – tha.
- Për shembull, me Ndriçim Xhepën, Xhevdet Ferrin apo këta pedagogët.
- S’ka problem për ata, flasim. Po si të duket lista?
Donte doemos një përgjigje entuziaste.
- E mirë më duket, – i thashë. – Do të kesh pak problem me këta të partisë.
- Partisë… hë, ç’probleme do të kem? Ua kam thanë: “Më të shquarit, te zonat më të vështira.” Ja, për shembull: Agron Musarajn e kam çue në Berat, Sadik Bejkon dhe Blerim Çelën në Tepelenë, Fatos Bejën në Gjirokastër, Leonard Demin në Sarandë, Genc Pollon në Përmet, Dashamir Shehin në Vlorë, Ridvan Boden në Korçë… se këta të Jugut ke merak ti…
Nuk i bëra asnjë koment. Po përpiqesha t’i mbaja mend, se ndoshta më duheshin për raportin e mëngjesit te “Zëri i Amerikës”.
- Mirë e paske Jugun, – i thashë instinktivisht. – Këtë Boden nuk e njoh, por këtë Shehin pse në Vlorë?
- Nuk e njeh Boden… i shkëlqyem! Ka mbarue në Francë, e kemi pas drejtor Dogane, superkorrekt, financier i zoti. Ndërsa Vlora ka shumë rëndësi, – tha. – Do një figurë të fortë, s’bëhet pa një figurë të fortë.
Në të vërtetë, krisja mes Dashamir Shehit dhe Berishës kishte nisur. Aleksandër Meksi, që historikisht nuk duronte dot asnjë zëvendëskryeministër, për shkak se i dukeshin të gjithë të Berishës, po ashtu kishte probleme me të, por nuk kuptohej kurrë nëse i kishte me të apo me Berishën.
- E ke mbyllur, me një fjalë? A mund ta citoj unë ndonjërin nesër në radio?
- Jooo! – tha. – Se nuk e di njeri. Nuk duhet të dalë asgjë. Kam edhe ca probleme në Shkodër. Duhet me e mbyllë dhe atë. Më ka mbet ky Koleci, s’di ku ta çoj…
- Në Shkodër, ku tjetër? – i thashë.
- S’e di. Fola me Aliun… ai thotë se kemi një kandidaturë tjetër atje, një grua shumë e zonja thotë, po burri i saj qenka fis me Kolecin.
- Kush është kjo?
- Është një pedagoge… për matematikë më duket, nuk e di… ose për juridik, juridik më duket. Ja, të pyes Aliun.
Foli me Ali Spahinë. Toni i shtruar i Ali Spahisë dhe serioziteti që u kushtonte raporteve njerëzore e bënin atë figurën më të palëkundur të PD-së dhe njeriun më të qëndrueshëm nga pikëpamja politike për Berishën, edhe pse shpesh e xhindoste me kufijtë që u vendoste përpjekjeve të tij të përhershme për ta përdorur për çdo gjë.
- Është e shkëlqyer, thotë Aliu. Jozefina Topalli quhet. Qenka kancelare në fakultet. Nuk e di, po ky thotë se është më mirë ajo se Koleci në Shkodër, pasi ajo paska familje shumë të njohur nga baba i vet… Ku ta çoj këtë Kolecin, ku ta çoj…. – Filloi të hidhte sytë sërish mbi hartën elektorale. – Ah, po, e gjeta, – tha. – Në Mirditë e kam një vend. Të pyes një herë Aliun.
Foli sërish me Ali Spahinë: “Paska qenë mësues atje, në Mirditë? E po, shumë mirë atëherë… aty po e çoj. Shumë mirë, u mbyll kjo punë. E shkëlqyer! Mos fol me njeri.”
- U mbyll, – m’u kthye mua. – Në Mirditë. Aliu thotë se paska qenë dikur mësues aty… ose i internuar, ose mësues, nuk e dinte mirë, por më tha që ka lidhje atje.
Përfytyrova Kolecin, një burrë i matur, i urtë dhe flegmatik, që kishte drejtuar me durim dhe përkushtim administratën e Presidencës për katër vjet. Nuk e njihja nga afër, por me siguri që ishte i çliruar nga ideja se po ikte nga ajo ndërtesë.
I vetmi kuriozitet që kisha për kandidaturat e Shkodrës ishte Azem Hajdari. Berisha nuk po ma përmendte emrin e tij, ndërsa Azemi kishte dy ditë që më kërkonte ta zhbiroja se ku kishte ndërmend ta çonte. “Më duhet një fije informacion, shqipe, – tha Azemi, – pastaj di vetë unë se ç’bëj.”
- Po Azemin? – i thashë papritur.
- Azemin? Hëm, atij ia kam gjet vendin. Ai, kudo që ta çosh, fiton. Kemi një zonë shumë të vështirë, që bashkon Çermenikën e Librazhdit, Martaneshin dhe Tërnovën e Dibrës. Aty e kam çue. Vetëm ai mund ta fitojë këtë.
- Mos nuk e pranon, – i thashë me gjysmë zëri.
- Jo, mo, e pranon, – tha, – mos ki merak. Shiko, kam ndjekur një parim: figurat politike në zonat më të vështira, intelektualët në qytete të sigurta, se ata më duhen në Kuvend mue, s’mund t’i hedh në mes të detit menjëherë.
Pas disa ditësh, lista iu lexua Këshillit Kombëtar.
Përpara mbledhjes, në mëngjes, piva kafe me Azem Hajdarin në Rogner. Ia thashë pak a shumë se ku mund të ishte.
- Po në Shkodër, – tha, – kush është?
- Ka futur një grua, – i thashë. – Jozefina Topalli quhej, më duket se ishte kunata e Kolecit.
- Të ka mashtruar, – tha. – Koleci s’ka kunatë pedagoge.
- Nuk më tha “kunatë”, por e mora me mend nga mbiemri… diçka e kishte burrin e saj.
- E di unë kush është, – tha Azemi. – Lene se e rregulloj vetë tani. Po e ftoj për një drekë në Vahinë, ta shikoj njëherë se ç’është. Nejse, shqipe, ti mos thuaj gjë për këtë muhabet, se di unë si e zgjidh.
Në mbledhje, Berisha foli gjatë për qeverisjen katërvjeçare dhe për parimet mbi të cilat kishte ndërtuar listën. Përsëriti pak a shumë faktin që politikanët do të shkonin në zona të vështira dhe intelektualët në zona të sigurta. Shtoi se, si risi, Kuvendi do të kishte një “boom” për gratë. Lexoi edhe emrin e Azemit në zonën përkatëse. Pati reaksion. Azemi u ngrit nga vendi dhe kërkoi të sqarohej më qartë: për se ishte sajuar një zonë për të?
28 maj 1996
Arrita dhe u futa te hotel “Tirana”. Azem Hajdari ishte ulur në një tryezë në cep të kafenesë, në katin e parë dhe, i nxirë në fytyrë, shihte nga sheshi. Njësoj si në pjesën tjetër të bulevardit, ku kryeministri dhe ish-ministri i Brendshëm sodisnin masakrën, me shpresë se do të rrëzohej rivali i tyre, ashtu dhe njeriu që ishte përballur me diktaturën, shpresonte që përplasja e opozitës me policinë do ta rrëzonte atë që ia kishte zënë “hisen e diellit” në njëfarë mënyre. Por Sali Berisha nuk ishte as në hotel “Tirana”, as te hotel “Dajtit”, por në Pallatin e Brigadave. Nuk komunikonte me askënd. Në kohë të ndryshme, e kam pyetur disa herë për ato çaste dhe më ka dhënë të njëjtën përgjigje: “S’kam pasur komunikim. Dija vetëm se do të silleshin si me një miting të paligjshëm të partive të vogla”.
Në këtë përgjigje shfajësuese kishte plot nuanca të dijes dhe mosdijes së tij për atë që do të ndodhte. Por Azem Hajdari mendonte ndryshe. Ai kishte frikë se dëmi që po bëhej do ta tejkalonte dëmtimin e Berishës dhe, si zakonisht në raste të tilla, ai i shtonte sulmet mbi njerëzit që i urrente vërtet dhe ata ishin Agim Shehu dhe Bashkim Gazidedja. Ma stërholloi skenarin e tij plot paranoja, se si ata të dy donin që të nxirrnin nga loja të gjitha palët dhe ta merrnin vetë komandën.
- Ky është skenar, – tha. – Duan të na nxjerrin jashtë loje.
Zemërimi i tij me njerëzit e ShIK-ut dhe të Policisë kishte kohë që i kishte kaluar kufijtë.
Dola me vrap jashtë dhe u futa mes turmës. Ndeza mikrofonin.
Ndërkohë që flisja me Azemin, një ofshamë e madhe erdhi nga sheshi. S’e dalloja dot mirë se kush kishte rrëmbyer një megafon, por më ngjasonte me zërin e Neritan Cekës, që këlthiste: “Kjo është diktaturë!”. Më tej, Servet Pëllumbi ngjante si një statujë e ngrirë nga pamja që kishte para syve. Një fotoreporter spanjoll, i gjakosur në përpjekje për të mbrojtur aparatin e tij fotografik dhe një truprojë e tij i gjakosur me lopatë xheniere, ishin mbështjellë rreth tij, sikur të gjenin mbrojtje te profesori i vjetër i marksizmit. Ishte një skenë që turpëron çdo shoqëri që e prodhon. Muskujt e palëvizur të Servet Pëllumbit dhe njerëzit e ngjeshur përreth tij, ishin imazhi më i dhimbshëm njerëzor që prodhoi dhuna e 28 majit. Dhëmbët e thyer të Arben Imamit, tërheqja zvarrë e tij, dhunimi i Gramoz Pashkos dhe Blendi Gonxhes, përplasja me Pandeli Majkon, ishin brutale dhe të egra, kurse ballafaqimi i dhunës me një njeri paqësor dhe me një portret të heshtur e qortues si Servet Pëllumbi, ishte i dhimbshëm. Turma e policisë e humbi kontrollin dhe filloi të godiste kë të mundte. U afrova sa munda të merrja disa zëra për në radio. Për fat, mikrofoni më kishte regjistruar zërin e Neritan Cekës dhe Kastriot Islamit. Mblodha të gjithë zërat dhe u ula të shkruaja raportin.
Në orën 15.00 ishte emisioni te “Zëri i Amerikës”. Montova fillimisht atmosferën e protestës, ku dëgjohej në sfond kënga “Eja mblidhuni këtu, këtu!”, pastaj Neritan Cekën, Kastriot Islamin dhe në fund Azem Hajdarin. Pjesa e Azemit ishte më shumë si balancë ndaj tre opozitarëve. “Policia po bën detyrën, – tha ai. – Ky është një miting i paligjshëm. Asgjë më shumë”. Ishin krejt e kundërta e asaj që bluante me vete në hollin e hotelit.
Zëri i tij ishte i pasigurt dhe sapo e mbaroi fjalinë, uli kokën dhe filloi të shante përsëri “ata që kishin futur në skemë PD-në”. Brenda çdo minute ai jetonte dramën e të qenit themelues i Partisë Demokratike, të cilën duhej ta mbaronte, si dhe adhurues i betejës që bëhej para syve të tij dhe kundër partisë që ai kishte themeluar gjashtë vjet më parë për lirinë e fjalës dhe votës, që bëhej tashmë nga ajo parti që kishte trashëguar historinë e Partisë së Punës. Azem Hajdari e vuante këtë dilemë të madhe si një fat që nuk e meritonte. i luftuar me egërsi brenda partisë së tij nga grupi i Berishës dhe i mbetur më këmbë falë aftësive të tij populiste dhe makinacioneve shpeshherë banale, në mesditën e 28 majit ai ishte njeriu më i rrahur i politikës shqiptare, edhe pse mbi kurrizin e tij nuk u vërtit asnjë shkop. Ai ndiente lakmi për ata njerëz që kishin lirinë të bënin një betejë të re kundër atij që po e izolonte dhe po e zvogëlonte pak e nga pak brenda partisë që themeloi vetë. Ai ndiente makth, mes të tjerash, për mungesën e lirisë së tij për të thënë atë që mendonte, si gjashtë vjet më parë. Atë ditë ai mendonte se partia e tij po tradhtohej nga disa fanatikë që po e çonin në greminë dhe detyrohej të fliste publikisht në favor të një gjëje që nuk e besonte. E bënte këtë me shpresën që të mbetej ende brenda asaj partie, me shpresën se mund t’i vinte sërish dita për një betejë që mund ta fitonte brenda saj.
Beteja zyrtare për linçimin e Azem Hajdarit
Beteja e tretë ishte ajo kundër Azem Hajdarit. I vendosur në krye të Sindikatave të Pavarura, ashtu siç dinte të vendosej ai, Azemi nisi një betejë të egër kundër qeverisë Meksi. Ky i fundit u tërbua. Nuk ishte i qartë se deri në çfarë mase prapa Azemit qëndronte Sali Berisha, siç përhapte fjalë gjithandej jo pa djallëzi vetë Azemi. Edhe vetë Sali Berisha kënaqej nga kjo pandehmë e Meksit dhe nuk ia përgënjeshtronte kurrë atij. Nga ana tjetër Bashkim Gazidede e kishte tashmë Azemin target kryesor mbikëqyrjeje dhe sulmi. Vetë Partia Demokratike ndërmori disa masa të ashpra ndaj tij deri në “ngrirjen” si anëtar i Këshillit Kombëtar. Por Azemi nuk u tërhoq. Aftësia e tij për t’i mbajtur mbështetësit e vet të motivuar ishte e lindur. Edhe pse të gjithë kishin në kurriz SHIK dhe Policinë, Azemi u krijonte ndjesinë se policia, SHIK, Berisha dhe gjithkush tjetër përveç Meksit ishin me të, ndaj të mos trembeshin. Anekdotike ishte vizita e tij në Fier. Gazidede kishte urdhëruar SHIK t’i ndalonte takimin. Policia kishte marrë urdhër të mos e shoqëronte. Dhe pikërisht kur Shamata mendonte se e kishte bërë detyrën duke i thënë Shefit të Policisë porosinë, Azemi shoqërohej nga tri makina policie me eskortë për të shkuar në stadiumin e Fierit, ku do të shihte një ndeshje para takimit me sindikatën. Po kështu ndodhte në Shkodër, në Kavajë, në Durrës dhe kudo. Një pjesë e madhe e policisë më shumë besonin shkeljen e syrit të Azemit se sa telefonat e ministrave dhe shefave të tyre.
Nën këtë pamundësi për ta ndalur u duk se pushteti do të jepte mesazhe publike. Në orën e zakonshme të “postës” që vinte nga SHIK në gazetën “Albania”, zarfi i verdhë një ditë kishte 25 pyetje për Azem Hajdarin. Berti, inspektori që i kishte sjellë bëri kujdes që të na tregonte se ishte diçka me rëndësi. Albert Rakipi, që e hapi i pari, u trazua keq. Pastaj e lexuam dhe unë me Yllin. Ishte diçka e rëndë. 25 pyetje për Azem Hajdarin ishin në fakt 25 denoncime, tek të cilat mund të kishte fakte të vërteta, por më shumë kishte një kontekst spekulativ. Thirrëm në telefon Azemin dhe avokat Ngjelën. Azemi mbërriti më parë. Ylli ia tregoi pyetjet. Azemi u hodhi një sy dhe nuk donte t’i lexonte. U pre në fytyrë. Nuk e duronte dot, që të jepej mesazh publik kundër tij. Nuk ia kërkoi në asnjë moment Yllit që mos t’i botonte, pasi e njihte këtë pafuqi të gazetës, por kërkoi të iknim për kafe. Shkuam në Rogner. Pak më tutje nesh ishte Tritan Shehu që seç kuturiste me një italian. Azemi piu gjatë. Nuk e duronte dot atë që do të dilte nesër në gazetë. Dhe pyeste vazhdimisht: “Pse nuk e lëshon këtë Meksin?” Përgjigja në fakt ishte e thjeshtë: mjafton të shikoje shkollën politike të Berishës. Nëse ai do të lëshonte Meksin, për shkak të sulmeve të Azemit, atëherë Azemi bëhej diktuesi i ndryshimeve në qeveri, lakmuesi i së mirës dhe së keqes, një status ky shumë i lartë për një njeri që presidenti e konsideronte thuajse armik. Ndaj s’mund t’ia bënte kurrë atë nder Azem Hajdarit. Ky i fundit u rropat qytet më qytet e sallë më sallë, por asgjë s’po lëvizte. Mbështetësit e tij zunë të ndalohen dhe arrestohen, por Azemi nuk e la betejën edhe pse i dëshpëruar në maksimum. Aty nga fillimi i dhjetorit, një detaj tjetër i sulmeve ndaj tij e kishte dëshpëruar shumë. Dikush ishte kujtuar t’i hiqte një radio dore policie me shumë frekuenca që ai e mbante duke qenë se ishte kryetar i Komisionit të Rendit dhe Mbrojtjes. Komisioni qenkësh ndarë në dy pjesë dhe ishte gjetur mundësia t’ia hiqnin. Kjo e kishte mërzitur shumë. Në fillim Yllit ia bëri shumë tragjike dhe të rrezikshme për shtetin, por, kur e pa që ky i fundit nuk e mori seriozisht u zbraz prapë kundër Agim Shehut dhe Bashkim Gazidedes. Na premtoi disa herë se do na jepte disa materiale ku provohej se Agim Shehu ka vrarë njerëz në kufi që donin të arratiseshin.
Azemi u rezistoi presioneve dhe bëri ç’mundi që t’i fshihte ato nga opinion publik. Kjo e detyroi Berishën të ndërmerrte masa ekstreme ndaj tij. Në fillim të janarit 1997, kryesia e Partia Demokratike kishte marrë një vendim që e “ngrinte” atë si anëtar të Këshillit Kombëtar dhe e përjashtonte nga Grupi parlamentar. Në seancën e parë plenare në javën e tretë të ianarit, Azem Hajdari i kërkoi Arbnorit të shprehej për statusin e tij brenda Grupit parlamentar, por nuk e mori dot kurrë përgjigjen. Sipas rregullores së parlamentit, përjashtimin nga grupi duhet ta bënte grupi dhe jo kryesia e partisë, por mënyra se si Berisha i bënte përjashtimet ishte që ato edhe të bëheshin, edhe të mos ishin të pakthyeshme, në rast se i duhej. Dhe kështu pa u përjashtuar kurrë legalisht, Azem Hajdari u përjashtua realisht nga Grupi parlamentar i PD-së pikërisht në janar të vitit 1997, në startin e krizës më të madhe që kjo parti po hynte që nga themelimi. Dhe mallkimi i përjashtimit të themeluesit të saj e zuri disa javë më vonë, kur ajo dhe pushteti i saj u rrokullisën në një rrugë të gjatë dhe, mbi të gjitha, në një rrugë pa kthim për themeluesin e saj Azem Hajdari, i cili u luftua si armiku më i madh i asaj partie.
Azem Hajdari dhe Eduard Selami me 26 shkurt në Rogner
Ndërkohë kishte mbërritur në Tiranë Eduard Selami. I ikur një vit më parë nga Shqipëria, pas përjashtimit brutal nga kreu i Partisë Demokratike, shfaqja e tij në Hotel Rogner ato ditë të fund shkurtit, ishin një rifreskim i kujtesës së hidhur. Më kërkoi të flisnim më vete dhe paksa gjatë. Kërkesa e tij ishte e thjeshtë. Donte të takonte Sali Berishën, me çdo kusht. Kishte një mesazh për të. Ia premtova se do t’ia kërkoja me ngulm kërkesën e tij, por kisha pak shpresa se do ta priste. Kishte shumë ngjyra rikthimi i tij në ato momente në Tiranë. Kishte ikur prej Berishës në ditët e plotpushtetshme të tij dhe po kthehej në ditët më të zeza të tij. Dukej si një mallkim për çfarë kishte ndodhur, kur mendoje se gjithë- gjithë ishte pak më shumë se një vit.
-A mund të më thuash diçka më konkrete apo diçka më të koduar për Berishën që ta bind i thashë.?
-E di ai kush më ka nisur. Një mik i tij i vjetër në Uashington që unë e kam shumë mik. Mos ia thuaj këtë të fundit, por ai më ka thënë se Berishës i ka ngelur ose të mbushë helikopterin plot me karburant për rrugë të gjatë ose t’i bjerë shkurt e të të presë ty.
U përpoqa të përfytyroj Berishën sikur t’ia thosha këtë. Me siguri që biseda do mbaronte për 2 sekonda. Por nuk ishte vetëm Berisha që keqkuptonte dhe shikonte me konspiracion vizitën e Selamit. Edhe të sapolarguarit prej tij, ishin po ashtu dyshues. Në praninë time atij i dha dorën Dashamir Shehi dhe më pas Neritan Ceka duke bërë kujdes të shprehin një farë dyshimi për praninë e tij. Por i shqetësuari më i qartë ishte Azem Hajdari. Për shkak të afërsisë me mua, nuk bëri fare kujdes ta fshihte zemërimin.
-Po ke ardhë të ngjallësh atë kufomën, e ke gabim, – i tha. – Ai do të të marrë me vete.
I qetë dhe shumë i shqetësuar nga keqkuptimet që po shkaktonte vizita e tij, Eduardi i siguroi se as kishte ndërmend të shpëtonte Berishën.
-Ka mbushur Aleksandër Meksi gjithë Tiranën që ke ardhur t’i zësh vendin, – tha Azemi. Unë s’e dua fare atë, por ky kufoma nuk duhet ndihmuar, se ti i shton jetën.
Selami buzëqeshi gjithë mirëkuptim për mllefin e Azemit. Ishte i vetmi që kishte guxuar ta përcillte ditën që e zbuan nga partia. Ishte si gjithmonë mik i çdo kundërshtari të Berishës në PD dhe aleati i gjithkujt që ai e shpallte armik.
Ia thashë Berishës të gjitha, praninë e Eduardit, kërkesën e veçantë të tij, komentet rreth vizitës së tij dhe u përpoqa t’i mbush mendjen ta presë qoftë dhe 5 minuta.
Refuzonte vazhdimisht, por nuk më dha ndonjë arsye. Pasi dhe unë bëra të pacipin duke këmbëngulur disa herë, më bëri një shpjegim tërësisht sociologjik për shkakun e refuzimit.
- Unë kam pas raporte të tjera me të më tha. Nuk është puna tek politika. E kam pasë si djalin tim në shtëpi. Ka bërë dush në shtëpinë time. S’mund ta pranoj kaq lehtë pas këtyre që kanë ndodhur. Harroje këtë kërkesë.
Ia thashë një orë më pas Eduard Selamit, po në korridorin e Rognerit. Me shpresa të shuara për çfarë po ndodhte, më shtrëngoi dorën dhe u largua.
3 Korrik 1997. Endrra e fundit për ministër
Rezultatet e para ishin dramatike. PD kishte humbur në çdo cep të Shqipërisë dhe lajmet e zbehta të infiltruara në median italiane për fitoren e referendumit të monarkistëve, vetëm sa provokuan disa ditë më vonë një revoltë që u përgjak nga policia, e cila kishte tashmë një pushtet të ri.
Sali Berisha po sodiste humbjen më të madhe që kishte njohur në historinë e tij politike dhe nuk kishte asnjë fuqi të ndalte thellimin e saj në balotazh. Njerëzit e tij që ishin shfaqur si më radikalët, po ia mbathnin një nga një. Agim Shehu nuk ishte parë të nesërmen e mitingut të fundit. Ia kishte mbathur. Komandanti i Gardës, Xhahit Xhaferi, ia kishte mbathur. Në mesditën e 1 korrikut, ministri i Brendshëm, Belul Çelo, ishte shoqëruar deri në Rinas nga truprojat e tij dhe ia kishte mbathur… Zëdhënësi i tij u përpoq të minimizonte situatën më 2 Korrik, duke thënë se Ministri kishte telefonuar dhe kishte thënë se ka marrë dy ditë leje. Kishte premtuar, sipas tij, se do të kthehej më 3 Korrik, në darkë. Nuk u kthye kurrë!
Azem Hajdari më thirri me urgjencë në “Rogner”. Ishte i vetmi që nuk ishte dorëzuar.
-E marr unë balotazhin, – tha. – Thuaj “Marshallit” të më dekretojë ministër të Brendshëm, në vend të këtij plehrës që iku.
-Nuk e bën, – i thashë. – Për më tepër që kam frikë se as nuk ia pranojnë.
-Ai ta bëjë një herë mo burrë, se e di unë ç’bëj pastaj, – këmbënguli Azemi.
I dhashë fjalën se do t’ia përcillja dhe e bëra në një farë mënyre.
Ndryshe nga ç’e mendova, e priti me të qeshur.
-Mos ki merak, se do t’ua nxi jetën, – tha. – Se po bëjnë shumë karshillëk, po mirë që ma kujtove. Do t’u them që a do rrini mirë, apo ta dekretoj Azem Hajdarin – Ministër?
Në fakt deri këtu shkoi pranimi i kandidaturës së Azem Hajdarit. Ishte shansi i tij i fundit të provonte qoftë edhe 15 ditë një portofol ministri. Ishte njeriu që kishte udhëhequr rrëzimin e komunizmit dhe kishte themeluar një parti që për 8 vite e kishte persekutuar dhe përndjekur politikisht. Në ditët e fundit të saj formalisht në pushtet, sërish nuk iu rezervuan. U dëshpërua shumë. U ul në lulishte dhe porositi disa birra me radhë. Filloi të përdorë radiot që i mbante me shumicë me vete. U mor vesh se u dekretua formalisht ministër Ali Kazazi. U ngjall menjëherë. Mori Aliun në radio dhe i tha që më 11 të natës do të takoheshin në zyrën e ministrit të Brendshëm, se do ta prezantonte me strukturat. Nuk di çfarë i tha tamam Ali Kazazi, por pas bisedës, Azemi u ngjall disi.
-T’ua nxjerr frikën, – tha, – të shkoj aty t’ua tund njëherë dhëmbët atyre pisave që u dorëzuan kështu.
Dhe iku vërtet në orën 11.00 të natës në atë godinë, ku ëndërroi aq shumë që të hynte një herë si ministër, por që hynte gjithmonë brenda dyerve të saj, me ndjesinë që ishte shumë herë më shumë se aq…
- TironciAdministrator
- Gjinia :
Shteti :
Postime : 15973
Hobi : te qeroj oriz me doreza boksi
Vendndodhja : New York U.S.A
Anetaresuar : 12/10/2011
Re: Episode hipokrizie dhe poshtërimi mes Sali Berishës dhe Azem Hajdarit
Tue 12 Mar 2013 - 0:57
eh krimet e berishes nuk kane te sosur
po i vjen ngrodhja kete here mostres
po i vjen ngrodhja kete here mostres
- EpiKadaWebMaster
- Gjinia :
Shteti :
Postime : 3107
Hobi : Jam fisnike kam zemren gure Si Shqiponja ne flamure Mburrem dhe jam krenare Qe kam lindur Shqiptare nga do qe te jem me ndjek fati se jam vajze LaBe hesapi!!
Vendndodhja : Cteduhetty
Anetaresuar : 13/02/2011
Re: Episode hipokrizie dhe poshtërimi mes Sali Berishës dhe Azem Hajdarit
Tue 12 Mar 2013 - 9:00
E lexova te plote shkrimin .
Pmv se kam qene e vogel ne ate periudhe dhe idete e mia jane te majta natyrisht , sepse Partia Demokratike , vertete u themelua me nje arsye per te hequr Komunizmin , por fatkeqesisht , Sali Berisha ka instaluar nje DIKTATURE te plote ne Politiken udheheqese te kesaj partie .
E reputoje veten si njeri me Kulture ...dhe natyrisht , nuk jam kunder reformes se komunizmit por nuk mendoje se ne Partine Socialiste , si sot paralelizohet si vazhdueshmeri te PARTISE KOMUNISTE ...kane dale figura Komuniste si Pune Sali Plehres .
Nje njeri Vocerrak , nje njeri i paze , qe mori dhe fitoi shume nga keta persona me Emer si Azem Hajdari dhe Eduard Selami .
Natyrisht nqs do te shkonte ndryshe politika e Pd dhe ideja e Njerezve dhe te Shqiperise do ishte ndryshe , do i ishin shume bashke me zanafillen e arsyes se kesaj Partie .
KONKLUZIONI IM PER KETE SHKRIM MBI AZEM HAJDARIN :
- Fatkeqesisht duhet te flase ne te shkuaren per te !
Ka qene nje burre Revolucionar , sepse vetem Ai ka ditur te ndieje çdo padrejtesi te bere popullit Shqipetar.
I paharruar qofte Kujtimi i tij , nder vite !
Pmv se kam qene e vogel ne ate periudhe dhe idete e mia jane te majta natyrisht , sepse Partia Demokratike , vertete u themelua me nje arsye per te hequr Komunizmin , por fatkeqesisht , Sali Berisha ka instaluar nje DIKTATURE te plote ne Politiken udheheqese te kesaj partie .
E reputoje veten si njeri me Kulture ...dhe natyrisht , nuk jam kunder reformes se komunizmit por nuk mendoje se ne Partine Socialiste , si sot paralelizohet si vazhdueshmeri te PARTISE KOMUNISTE ...kane dale figura Komuniste si Pune Sali Plehres .
Nje njeri Vocerrak , nje njeri i paze , qe mori dhe fitoi shume nga keta persona me Emer si Azem Hajdari dhe Eduard Selami .
Natyrisht nqs do te shkonte ndryshe politika e Pd dhe ideja e Njerezve dhe te Shqiperise do ishte ndryshe , do i ishin shume bashke me zanafillen e arsyes se kesaj Partie .
KONKLUZIONI IM PER KETE SHKRIM MBI AZEM HAJDARIN :
- Fatkeqesisht duhet te flase ne te shkuaren per te !
Ka qene nje burre Revolucionar , sepse vetem Ai ka ditur te ndieje çdo padrejtesi te bere popullit Shqipetar.
I paharruar qofte Kujtimi i tij , nder vite !
- 50 PYETJE NGA KOMANDANT TELI DREJTUAR SALI BERISHË, PËR VRASJEN E AZEM HAJDARIT
- 9-vjetori i vrasjes së Azem Hajdarit
- “Faksi misterioz për vrasjen e Azem Hajdarit u përgatit para ekzekutimit të tij”
- Dëshmia e truprojës së Azem Hajdarit: “Haklajt kishin ardhur të vrisnin Berishën”
- Pushteti i Sali Berishës “ka vdekur”
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi