Edukimi i të rinjve në procesin arsimor

Qëllimi i institucionit shkollor duhet të jetë që të rinjtë (nxënësit) duhet ta ndjejnë që janë pjesa më e rëndësishme e shoqërisë…

Shkruan: Alban Hysa

Mangësi në relacionet: Familje – Shkollë – Nxënës. Dhe, gjuha e komunikimit të mësimdhënësit me nxënësin.

Në ditët e sotme në vendin tonë procesi i arsimimit dhe i edukimit po shfaq një shthurje apo dis-balancë nga procesi i zhvillimeve shoqërore-ekonomike brenda dhe jashtë vendit. Duke qenë të vetëdijshëm se edukimi është i pandarë nga shoqëria në të cilën ajo shoqëri zhvillohet, atëherë ne po flasim për edukimin e përgjithshëm të shoqërisë, në të cilën janë pjesëmarrës edhe të rinjtë (nxënësit), të cilët përmes shkollimit (edukimit) arrijnë të përvetësojnë njohuri dhe vlera që na përcjellin ne gjatë tërë jetës.

Por, është e qartë se një grupi shoqëror (e në këtë rast po aludojmë në edukimin e nxënësve), nuk mund t’i jepen kurrsesi të gjitha njohuritë, apo vlerat me të cilat mund të identifikohemi si shoqëri përparimtare, sepse edukimi nuk fillon vetëm me procesin e shkollimit. Duke e ditur se “agjenda primare”’ të jetës sociale të individit janë: familja, shkolla, moshatarët, masmediat; atëherë këtu duhet të theksojmë se edukimi i të rinjve (nxënësve) shtrihet në faza të ndryshme dhe gjithashtu përcillet nga koordinimi i mirëfilltë dhe i vazhdueshëm i faktorëve që u përmenden më lartë.

Çështjen e ddukimit të të rinjve (nxënësve) duhet trajtuar sipas rëndësisë dhe faktorëve kryesorë që e përcjellin atë, për shembull: dështimi shkollor; përshtatja e sistemit edukativo arsimor në kulturën e komunitetit shoqëror përkatës; gjuha e arsimit në procesin mësimor etj., etj.. Të fillojmë me trajtimin e parë të rëndësishëm “Dështimi shkollor”.

Jemi dëshmitarë se në vendin tonë nuk po arrihet dot një mesatare e kënaqshme apo një rezultat i mirë i nxënësve që po aftësohen për orientime profesionale të mëtutjeshme. Shtrohet pyetja: Përse të rinjtë (nxënësit) në vendin tonë dështojnë të kenë rezultate të mira dhe nuk po arrijnë aftësimin e duhur profesional dhe arsimor?

Problemi është sepse kemi një mangësi të madhe në trekëndëshin: Familja – Shkolla – Nxënësi, dhe anasjelltas!

Siç theksuam më herët,familja është një ndër shtyllat më të rëndësishme në edukimin e individit, si pjesë e pandashme e shoqërisë, por gjithashtu jemi të vetëdijshëm se me të vërtetë po punohet pak me te rinjtë nga familjet tona. Ne nuk po u ndihmojmë atyre që së paku t’i orientojmë në rrugën e duhur, dhe mos t’i lemë pa identitet dhe vlera.

Është e vërtetë që në rrethanat tona është e vështire t’u ofrojmë kushte për t’i arsimuar, ngase jemi në një gjendje ekonomiko-sociale jo të kënaqshme, mos të them “të mjerë”, por a duhen kushte të veçanta për t’iu ndihmuar që së paku mos të ndihen të lënë pas dore?

Pastaj, nuk duhet anashkaluar edhe mos koordinimin dhe papërgjegjësinë e institucioneve shkollore, që për mendimin tim, ka një pa kujdesi të madhe në frymën e trajtimit sa më adekuat të nxënësve në proceset mësimore. Qëllimi i institucionit shkollor duhet të jetë që, të rinjtë (nxënësit) të ndjehen pjesa më e rëndësishme e shoqërisë, ashtu siç edhe janë, e mos të ndjehen si “udhëtarë”, që rastësisht u gjendën në “stacion të panjohur”.

Duke e ditur që shkolla për nxënësit është urë lidhëse për formimin e personalitetit të individit, dalin me përfundimin se, kjo i dallon ata nga diçka që nuk përkon me arsimimin apo edukimin e tyre. Mirëpo, gjendja e krijuar nuk duhet trajtuar njëanshëm. Edhe të rinjtë tanë si një “armë e fortë”’ e shoqërisë, duhet të vetëdijesohen se duke përvetësuar vlerat dhe parimet njerëzore, qofshin ato nga familja, shkolla apo shoqëria, në të ardhmen ata do t’ia lehtësojnë vetes së tyre problemet që na sfidojnë pa mëshirshëm në jetën tonë.

Rëndësia tjetër që duhet trajtuar është përshtypja e sistemit edukativ në kulturën e komunitetit shoqëror. Arrijmë të dilema si të arrihet ky qëllim? Shkolla si institucion publik edukativo-arsimor, duhet që me angazhimin e gjithë pjesëtarëve të saj, që udhëheqin apo shfrytëzojnë atë si e drejtë e tyrja, gjithashtu të sillen në mënyre të drejtë dhe të shfaqin një kulturë më të kënaqshme duke iu përshtatur vlerave të asaj shoqërie përkatëse.

Gjithashtu pjesëmarrësit e veprimtarisë në procesin arsimor (udhëheqja e shkollës, profesorët, nxënësit) duhet që me angazhim të pashoq, që të arrijnë bashkërisht t’iu përmbahen rregullave apo kodeve shkollore, për shembull: uniforma kolektive (këtë rast të respektohet edhe veshja e nxënësve muslimane) trajnime profesionale me qëllim të largimit të nxënësve nga dukuritë negative shoqërore, siç janë: narkotizimi, alkooli dhe prostitucioni si dhe parandalimi i tyre, aktivitete kulturore-sportive, kuize të ndryshme me qëllim të motivimit të nxënësve për dituri, ofrimit të internetit dhe bibliotekës që nxënësit të krijojnë vetëdijesim dhe shprehi leximi.

Gjithashtu nuk bën të harrohet edhe sjellja kolektive e nxënësve, e cila nuk duhet të shkaktojë shqetësime tek banoret që jetojnë pranë institucioneve shkollore. Faktori tjetër i rëndësishëm që duhet trajtuar me kujdes të veçantë, gjë që mungon në shkollat tona, është gjuha e arsimit apo thënë thjeshtë gjuha komunikuese profesionale që përdoret në procesin arsimor. Këtu duhet pasur parasysh se nxënësit dhe ata që u shërbejnë atyre duhet ta ndjenë se “gjuha e arsimit” i dallon ata, dhe i identifikon si pjesë intelektuale e një shoqërie progresive.