Disa gjera qe duhen bere per te shpetuar klimen dhe shendetin

Jane te shumta veprimet qe mund te vihen menjhere ne zbatim dhe qe do te jene me efikaset ne luftimin e ndotjes se ambjentit dhe ngrohjes globale, nderhyrje ne gjendje jo vetem te permiresojne cilesine e ajrit qe thithim, por edhe nje efekt te rendesishem per shendetin tone, duke kursyer qindra mijera vdekje te parakohshme cdo vit.

Behet fjale per masa shume direkte, pothuajse shume te thjeshta, si per shembull, zvogelimin e humbjes se metanit pergjate mijera kliometra te tubacioneve qe transportojne gazin mes qyteteve ose te shperndajne metanin nga minierat e karbonit dhe nga impiantet e naftes.
Zgjedhja e veprimeve me efektive eshte bere nga Goddard Insititute for Space Studies nga Nasa duke filluar nga 400 masa qe u stimulua ndikimi dhe studimi eshte publikuar ne revisten Science.

Masat parandaluese te zgjedhura i perkasin te gjitha emetimeve te metanit dhe blozes.
“Edhe pse dioksidi i karbonit eshte shoferi kryesor i ndryshimeve klimatike ne afat gjate, duke limituar leshimet e metanit dhe bozes jane veprime plotesuese qe do te kene nje veprim te menjehershem, sepse keto jane dy substanca qe mund te reduktohen me shpejt ne atmosfere”.
Rendesia e blozes, ne vecanti, merret shume pak ne konsiderate si zakonisht, edhe pse eshte nje substance e prodhuar nga djegia e lendeve te shumta, qe nga hidrokarburet deri te druri dhe ka efektin jo vetem te mbroje atmosferen duke parandaluar planetin nga ftohja, por edhe duke e bere me te erret dhe me te akullt, duke zvogeluar sasine e diellit qe reflektohet.

Shkencetaret amerikane, ne saje te llogaritjeve te kryera ne bashkepunim me Max Plank Insitute per meteorologjine ne Hamburg, ne Gjermani, kane vleresuar se mund te evitojne ndermjet 700 mije e deri ne 4 milione e 700 mije te vdekur nga shkaqe te lidhura me ndotjen e planetit dhe kane zhvilluar harta interaktive nga te cilat eshte e mundur per te kuptuar impaktin e ketyre nderhyrjeve ne secilin vend te botes.
“Mbrojtja e shendetit publik dhe prodhimi i ushqimit mund te kete perparesi ne krahasim me masat kunder ndryshimeve klimatike ne pjesen me te madhe te vendeve, por duke ditur qe keto masa reduktojne edhe ngrohjen globale mund te shtyje politikanet per t’i vene ne praktike”, shpjegon lideri i studimit, Drew Shindell.

Veprime te tjera per t’u vene ne pune mund t’u duken te parendsishme; per shembull, metani pervecese bllokon rrejdhjet nga minierat e qymyrit dhe nga impiantet redukton rrjedhjet nga tubacionet, prandalimi i ndotjeve nga shkarkimet, riparimi i impianeve per trajtimin e ujit, kufizimi i ndotjeve nga fabrikat.

Per te reduktuar blozen eshte e rendesishme instalimi i filtrave ne motorrat me nafte te makinave, heqja e automjeteve ndotes nga qarkullimi, permiresimi i pajisjeve per ngrohje, furra me te mira per prodhimin e tullave, permiresimi i impianteve te qymyrit, dhe ndalimi i djegies se mbeturinave bimore bujqesore.(E.A/infoalbania)