Si mund të arrestohet Ilir Meta?

-Disa juristë të rinj argumentojnë profesionalisht arsyet pse Ilir Meta duhet të çohet sërish në gjykatë-

A eshte mbylluar ceshtja “Meta”? Kjo ceshtje perceptohej qartesisht si e mbyllur shume perpara se te merrej vendimi nr. 8 dt. 16.01.2012 i Gjykates se Larte, e aq me pak sot, ka dyshime se kjo ceshtje mund te jete e hapur.

E megjithate pertej kesaj pritshmerie mbi kete ceshtje, eshte me interes te behet kjo pyetje, por akoma me me interes te marr pergjigje nga ana profesionale dhe institucionale.

Pra, a eshte mbyllur ceshtja “Meta”?

A ekzistojne hapesira ligjore-proceduriale, qe Vendimin nr. 8 dt. 16.01.2012 te Gjykates se Larte te jete i cenueshem dhe per rrjedhoje te kete nje proces te ri gjyqesor per ceshtjen “Meta”?

Cili eshte organi qe do bente te mundur rihapjen e ceshtjes “Meta”?

I vetmi organ qe mund te gjykoje mbi vendimin e Gjykates se Larte, me pasoje te mundshme prishjen e tij, mbetet sigurisht Gjykata Kushtetuese.

Pavaresisht faktit qe Gjykata e Larte ne ceshtjen ne gjykim ka gjykuar si nje gjykate e shkalles se pare, vendimi i saj eshte i formes se prere dhe perfundimtar. Kushtetuta e Shqiperise nuk ka parashikuar ankim ne nje shkalle te dyti gjykimi per keto lloj ceshtjes, ku subjekte procedimi jane kryeministra, ministra, deputet etj.., por megjithate, si cdo vendim tjeter i Gjykates se Larte, apo organi tjeter procedues, kushtetuta ka krijuar mundesine dhe hapesiren qe vendimet e ketyre organeve te goditen per antikushtetutshmerine e tyre ne Gjykate Kushtetuese.

Ne nenin 131 te Kushtetutes parashikohet rrethi i vendimarrjeve te Gjykates Kushtetuese dhe nga kjo dispozite del i qarte fakti se ne gjykaten kushtetuese, vendimi nr. 8 dt. 16.01.2012 i Gjykates se Larte, mund te goditet duke shfrytezuar parashikimet e pikes “f” te kesaj dispozite. Dispozite kjo e cila parashikon se cdo individ mund ti drejtohet Gjykates Kushtetuese per shkelje te te drejtave te tyre kushtetuese per nje proces te rregullt ligjor.

Menjeher pas leximit te kesaj dispozite, natyrshem lindin dy pyetje: 1. Kush eshte individi te cilit i jane shkelur te drejtat e tij kushtetuese per nje proces te rregullt ligjor dhe qe do mund te legjitimohej per t’ju drejtuar Gjykates Kushtetuese dhe 2. Cili element i procesit te rregullt ligjor, si e drejte kushtetuese themelore ne nje gjykim, eshte shkelur?

Eshte krejt e qarte qe me vendimin nr. 8 te Gjykates se Larte, e vetmja pale e “humbur” ishte Prokuroria e Pergjithshme. Si rrjedhoje eshte Prokuroria e Pergjithshme e vetmja pale e interesuar per te goditur vendimin e gjykates se larte, per te pasur mundesine e rihapjes se ceshtjes dhe provimit te akuzave te ngritur nga ajo. Por a mund te perfshihet Prokuroria e Pergjithshme si person juridik publik, ne rrethin e atyre qe neni 131 germa “f” e Kushtetutes i perifrazon si “individe”, qe te mund te legjitimohet ne berjen e nje ankimi?

Sigurisht qe po. Termi “individ” i parashikuar ne dispoziten e mesiperme, nuk ka kuptimin e nje personi, nje njeriu, nje personi fizik, qe zhargoni yne i perditshem njeh, por nje kuptim shume me te gjere se aq. Vete Gjykata Kushtetuese ka njohur dhe mbajtur nje qendrim te tille me vendimin nr. 14 te vitit 2009, ne te cilin shprehet se: …Ankimi ne Gjykaten Kushtetuese per shkeljen e tyre (parimeve procedurale kushtetuese) mund te paraqitet nga cdo subjekt duke perfshire ketu edhe personat juridik publik….nisma per nje gjykim kushtetues nuk kushtezohet nga karakteri i personit juridik, publik apo privat, por nga natyra e pretendimeve qe parashtrohen”.. Referuar ketij qendrimi te gjykates kushtetuese, kuptohet qarte se Prokuroria e Pergjithshme legjitimohet plotesisht ti drejtohet gjykates kushtetuese si nje pale ne proces te ciles i eshte shkelur e drejta per te pasur nje proces te rregullt ligjor.

Po cila e drejte pjese e procesit te rregullt ligjor i eshte shkelur Prokurorise se Pergjithshme ne ceshtjen “Meta” dhe a ben pjese kjo e drejte e shkelur ne “natyren e pretendimeve” qe do mund te parashtroheshin nga nje person juridik publik sic eshte prokuroria per ta legjitimuar ate ne nje gjykim ne Gjykaten Kushtetuese?

Me nje te lexuar jo shume te vemendshme te vendimit te gjykates se larte, konstatohet me shume se nje here, se nga ana e kesaj gjykate i eshte mohuar Prokurorise se Pergjithshme e drejta per te qene e barabarte ne paraqitjen e provave dhe parashtrimit te argumentave, me palen mbrojtese te te pandehurit, duke u cenuar rende ne kete menyre nje parim baze procedurial per garantimin e nje procesi te rregullt ligjor, sic eshte ai i barazise se armeve apo ndryshe parimi i kontradiktoritetit.

Në gjykimin penal, si akuza ashtu edhe mbrojtja e të pandehurit gëzojnë garanci të njëjta e të barabarta procedurale dhe ndërhyrja nga gjykata ne menyre te pabazuar ne ligj ne garancite proceduriale te paleve, sjell drejpersdrejti nje proces te parregullt ligjor, nje vendimarrje te deformuar e per rrjedhoje nje vendim te cenueshem.

Pa u zgjatur shume ne hollesite e vendimit te gjykates se larte, konstatohet se dy kane qene nderhyrjet me renda te gjykates se larte, ne te drejten e prokurorise per te parashtruar provat e saja te marre ne menyre te ligjshme dhe per te provuar ne baze te tyre akuzen qe ajo kishte ngritur ndaj ish zv/kryeministrit te shqiperise.

E para dhe me e renda nder dy keto nderhyrje, qe determinoi me pas dhe deformoi plotesisht vendimarrjen ne kete proces gjyqesor, duke i hecur mundesine prokurorise te shprehet nepermjet provave te saj, por njekohesisht duke i hecur mundesine gjykates qe te marre nje vendim te bazuar ne prova, ishte nxjerra e pavefshme dhe e paperdorshme respektivisht e vendimit per caktimin e eksperteve te huaj dhe akti i ekspertimit i hartuar nga keto dy ekspert. Mosmarrja e ketij akti ne shqyrtim nga ana e gjykates, per rrjedhoje mos venia ne bisedim mes paleve e konkluzioneve te nxjerra nga ana e eksperteve te huaj, me argumenta krejtesisht te pabazuar ne ligjin procedurial penal, perben ne thelb cenim te rende te parimit te permendur me lart. Ate te barazise se armeve ne mes paleve ne nje proces gjyqesor.

I vetmi argument i perdorur nga shumica e anetareve te kolegjit te gjykates se larte (duhet permendur se gjyqtari A.Dvorani ka qene kunder ketij vendimi) eshte se caktimi i eksperteve nga ana e prokurorise se pergjithshme eshte bere ne kundershtim me ligjin procedurial penal dhe konkretisht ky kolegj permend faktin se ekspertet duhet te caktoheshin nepermjet rrugeve institucionale ndershteterore. Ky argument i perdorur nga shumica e kolegjit nuk gjen asnje mbeshtjetje ne ligjin procedurial penal shqiptar e per rrjedhoje e kthen kete vendim te ndermjetem te gjykates ne nje vendim te paligjshme, me pasoje heqjen e mundesise prokurorise per te paraqitur para gjykates dhe neshtruar debatit gjyqesor proven e saj kryesore. Ky vendim i ndermjetem i gjykates, i amplifikon akoma me shume pasojat e tij ne dem te pales akuzuese, kur shikohet se ekspertet shqiptar te caktuar nga gjykata, praktikisht nuk kane mundur ti japin asaj asnje lloj pergjigje kategorike, ne ndryshim nga ekspertet e huaj te cilet (pamvaresisht pergjigjes afirmuese apo jo) kane dhene pergjigje te sakta dhe te qarta. Ne kete menyre gjykata jo vetem i ka hequr ne menyre te paligjshme prokurorise mundesine e perdorjes se nje prove mjaft te rendesishme, por nuk ka mundur qofte dhe formalisht as te riparoje kete te drejte, te cenuar rende qe ne fillim te procesit.

Shkelja e dyte e gjykates ne drejtim te cenimit te se drejtes se prokurorise per te patur te drejta te barabarta me palen tjeter ne paraqitjen e provave, ishte edhe mospranimi si prove i DVD-s se emisionit Top Story me argumentin se kjo prove ishte krejtesisht e panevojshme per ceshtjen ne gjykim. Perseri mospranimi i kesaj prove, pamvaresisht fuqise provuese te saj, me nje konkluzion i cili duhet te dilte pasi kjo prove te mund te merrej e shqyrtohej nga gjykata, tregon qartazi nje paragjykim te ketij trupi gjyqesor dhe nje cenim te se drejtes kushtetuese te institucionit te akuzes per te paraqitur provat e saj dhe nenshtruar debatit gjyqesor ne funksion te provueshmerise se akuzes se ndertuar nga shteti ndaj ish te pandehurit Meta…

Si konkluzion del i qarte fakti se dy vendimarrjet e gjykates te cilat deklaruan të pavlefshme disa akte procedurale dhe përjashtuan nga shqyrtimi ne menyre te pabazuar disa prova te prokurorise, të cilat ishin, respektivisht, të vlefshme dhe të nevojshme për objektin e të provuarit, kane sjelle një hetim gjyqësor jo te plote, te deformuar, aspak bindes, kontradiktor dhe ne shkelje te hapur te parimeve te rendesishme kushtetuese qe kane te bejne me garantimin e nje procesi te rregullt ligjor.

Rregullimi i ketyre te metave, qe kane te bejne me aspektet proceduriale te ketij gjykimi, nga Gjykata Kushtetuese, do garantonte nje proces te rregullt ligjor, te padiskutueshem nga palet dhe publiku e per rrjedhoje shume me te besueshme fajesine apo pafajesine e ish zv/kryeministrit te Shqiperise.

Kesisoj edhe vetë Ilir Meta e bashkë me të politika në kete vend do te ishte me e